turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 130Ayı Ana[Azəricə: Ayı Ana]Ayı Ana – Türk ve Altay mitolojisinde Ayı Tanrıça. Farklı Türkdillerinde Azı (Adı, Azığ, Adığ) Ana olarak da söylenir. MoğollarBavgay Ece derler. Bazı Türk boyları ayıdan türediklerineinanırlar. Finlerde ayı en kutsal hayvan olarak kabul edilir.Kahverengi ayı bu toplumda ayrı bir öneme sahiptir. Fin (Suomi)halkı Ural kökenli olup Türklere komşu bir kavimdir veİskandinavyaya göç ederek orada devlet kurmuşlardır. Ayı; gücü, toprağı, savaşçılığı büyüklüğüsimgeler. Ayı tırnağının ve pençelerinin koruyuculuğuna inanılır. Modern ekonomi/borsateorilerinde Ayı Eğilimi yukarıdan aşağıya doğru vurulan pençeyi, yâni değeri düşenkıymetlerden kâr elde etmeyi anlatır ve bu benzetmenin yapılmış olması insanın ne kadarçağdaş olursa olsun daima içinde ilkel bir yön bulunduğunu açıkça ortaya koyar. Gerçi budurumun doğrudan Türk söylenceleriyle bağlantılı olduğunu söylemek mümkün değildir fakatpek çok kültürün de ortak algılayaşlarının olduğu muhakkaktır. Yâni söylencelerin de kendineözgü yönleri olduğu kadar diğer toplumlarla benzer ve aynı zihinsel süreçlerle ortaya çıkmış olantaraflarını da göz ardı etmemek gerekir. (Karşıt: Boğa Eğilimi). İnsanoğlunun korktuğu şeye saygıduymasının ve onu yok etmeye çalışmak yerine onunla özdeşleşerek onun gibi olmayıamaçlamasının en güzel örneği Ayı Ana ve Ay Ata kavramlarıdır.Etimoloji(Ay/Az/Ad) kökünden türemiştir. Sözcük olarak güç anlamını barındırır. Az kökü Azman (VahşîHayvan) sözüyle de yakından alâkalıdır. Moğolca Ayh sözcüğü korku demektir 1 ve bağlantılıolması muhtemeldir.Kaynakça Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDFDipnotlar1. ^ Mongolian Dictionary, Andras Rajki, ("ayh")Ayı AnaD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ