turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 135Aylanu[Azəricə: Aylanu]Aylanu (Aylânu) – Türk mitolojisinde ve halk inancında can değiştirme, yâni bir başkasınınyerine kendi canını verme, “Öz Yerine Öz” anlayışı. Aylanı da denir.Eşanlamlı olarak "Köçöt (Köçüt)" tabiri de kullanılır. (Köç/Göç kökünden türemiştir. Göçmek,gitmek anlamı taşır.) Bir kişinin başkasının yerine ölmeyi kabul etmesidir. En güzel ve en yetkinörneği Deli Dumrul öyküsünde yer alır. İnsanın ne kadar özveri ve erdem sahibi olduğunun ilâhibir kudret tarafından ölçülmesidir. İnsanın gerektiğinde ailesi ve dolayısıyla vatanı uğrunacanından vazgeçip geçemeyeceği sınanır. Sözcüğün "başına dolayım, azizim, canım" gibianlamları olduğu söylenir. 1 Aldacı (İslam sonrası Azrail) ile karşılaşan Deli Dumrul’un ana babasıonun yerine ölmeyi kabul etmezler. Yalnız karısı kabul eder. Bunun üzerine Aldaçı, Dumrul vekarısını bağışlar, ana babasını ceza olarak öldürür. Tingöçü (reenkarnasyon) ilekarıştırılmamalıdır. Çok farklı bir olgudur. Burada bir değiştokuş sözkonusudur.Etimoloji(Ay/Ağ) kökünden türemiştir. Göçmek, değişmek anlamlarını içerir. Aylanmak sözü gezmek,dolaşmak, sürmek gibi içeriklere sahiptir. Moğolcada Ayl sözcüğü akrabalık bağını ifâde eder. 2Kaynakça Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDFDipnotlar1. ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 112)2. ^ Mongolian Dictionary, Andras Rajki, ("ayl")AylaňuD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ