12.07.2015 Views

turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 171Idık[Azəricə: Idıx]Idık – Türk ve Altay halk inacında ve halk kültüründe azat kurbanı. Iduk, Itık, Iyık olarak dasöylenir. Doğaya salarak başıboş bırakma şeklinde gerçekleşen kurbandır. Böylesi hayvanlardoğuya doğru sürülür, üzerine bir işâret koyulur. Ve bir daha kimse elini süremez. 3 AyrıcaTanrı’ya aitlik ve Tanrı tarafından gönderilmişlik anlamlarına da gelir. Macarcada İtsen sözüTanrı demektir. Türkçede Idı/İdi/İzi/ sözcükleri de Tanrı anlamı içerir. İye/İçe/İse/İsi/İçi ve hattâİne/İni tabirleri de koruyucu ruh demektir. Idukut; Kut sahibi, Tanrıdan gelen, Tanrıya yakın,Tanrıya benzer, Tanrı tarafından görevlendirilmiş vb. anlamları içeren ve Uygur kağanlarınınbüyük çoğunluğunun kullandığı bir unvandır. Idımak (azat etmek) fiilinden türemiştir. Kutlulukve tanrısallık anlamlarını da içerir.Kurumsak[Azəricə: Qurumsax]Kurumsak – Türk ve Altay halk inancında Kanlı Kurban. Tanrısal veya dinî bir amaçla kesilecekhayvan. Aynı zamanda kurban törenini de ifâde eder. Moğolcada Kurım sözcüğü şölen, şenlikanlamlarına gelmektedir. Kurum şekliyle Tunguz ve Macar dillerine de geçmiştir. Büyüklük vegörkem anlamı olduğu kadar, kurum sözcüğü is, kül demektir. Ve eski çağlarda kurbanınyakılması ile de bağlantılıdır. Moğolcada Hurım/Kurım sözcüğü düğün demektir.Yağış[Azəricə: Yaqış]Yağış – Kurban. Tanrısal veya dini bir amaçla kesilecek hayvan. Eski devirlerde kurbanlarıTanrısal bir alevin yaktığı düşünüldüğü için Yakılan anlamı vardır. (Yağ / Yak) kökündentüremiştir. Yakmak fiili ile ilglidir. Yakılan demektir. Moğolca Yag sözcüğü tam ve eksiksizanlamlarına gelir.Etimoloji Bayçar: (Bay/Pay/May) kökünden türemiştir. Geçim, zenginlik, rızk ve kutsallık anlamlarıvardır. Bayçarmak sözü kurban kesmek anlamına gelir. Moğolca ve Türkçede Bay, Mançuve Evenk dillerinde Bayan kelimeleri zengin, soylu mânâsı taşır. Kereh: Sözcük ölmek anlamı içerir. Ayrıca gereklilik bildirir. Germek fiili ve gereklilik 4(farz) sözcüğü ile de ilgilidir. Moğolca Hereg/Kereg sözü de gereklilik (farz) anlamı taşır.Kaynakça Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDFDipnotlar1. ^ Şamanizm ve EskiTürk Dini, Sadettin Gömeç2. ^ Türk Mitolojisinde Kurban, Selahaddin Bekki3. ^ Divanü Lûgat-it-Türk de Şamanizme Ait Kelimeler, Abdülkadir İnan4. ^ Divan-i Lügat-itTürk Dizini ("Kerek")Ayrıca bakınız TayılgaBayçarD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!