turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 325Sahab[Azəricə: Saxab]Sahab – Doğu Anadolu'da yaygın olan bir inanca göre her evin bir perisi olur, ona da "sahab"(sâhip) denilir. Onlar evin temiz tutulmasını isterler. Aksi halde ev halkını cezalandırır o evinbereketini alırlar. Bu inanç, ev iyesiyle ilgili inanışlardan ayrılmaz bir bütün oluşturur. 1Kırsut İyesi[Azəricə: Qırsut İyesi]Kırsut İyesi – Türk, Tatar ve Altay mitolojisinde koruyucu ruh. Kırzıt İyesi de denir. Ev iyesi ilebağlantılı olarak değerlendirilen bir varlıktır. İnsanın kendi iyesidir, yanında bulunduğu o insanıkorur. Sözcüğün kutsallık anlamı vardır. Bu nedenle İnsan İyesi bile denebilir. 2 Misafirliğe gidenevin hanımını, istediği saatte gittiği yerden alarak eve getirir. Yol boyunca ona eşlik eder. Kırsutolmayan evin çok soğuk olacağı yönünde bir inanç vardır.Kimsene[Azəricə: Kimsənə]Kimsene – Türk ve Altay halk inancında Ev Cini. Kimesne olarak da söylenir. Evlerde yaşarlar.Cinlerin adlarının telaffuz edilmesinin onları çağırmak anlamına geleceği gerekçesiyle uygunbulunmaması; "Kimse", "Kimsene" gibi örtülü isimler verilmesine neden olmuştur. Özellikleevlerde yaşadığı düşünülenler için bu tabirler tercih edilir. Sözcük, bilinmezlik, kimliksizlik ifâdeeder.Ayrıca Çuvaşlarda Hertsürt (Hartsurt) adlı bir varlık vardır ve Ev İyesinin bütün özelliklerini taşır.Örneğin ev içinde kavgaları ve dargınlıkları hiç sevmez ve böylesi durumlarda evi terk edebilir.Hasat zamanı ağıla gidip yardımcı olur.Etimoloji(Ev) kökünden türemiştir. Barınmak, birlikte yaşamak anlamlarını içerir. İçinde oturulanyaşanılan yer demektir. Evren sözü ile aynı köke sahiptir. Bu anlamda Evren de büyük bir evdir.Moğolcada ev sözcüğü uyum, anlaşma, barış gibi manalar taşır. Türk kültüründe iki insanınyaşamını birleştirerek aile kurması; evlenmek, nikah kıymak ise evermek tabirleriyle ifâde eldir.Kaynakça Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDFDipnotlar1. ^ a b Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi2. ^ Flöra Bayazitova (1995), Tatar Halqınıñ Bäyräm Häm Könküreş Yolaları, Qazan:Tatarstan Kitap NäşriyatıDış bağlantılar Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca (Ev İyesi, Oy İyesi) Tatar Mitolojisinde Varlıklar, Çulpan Zaripova (Öy, Yort İyäse, Ev İyesi)Ayrıca bakınız DomovoiEw İyesiD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ