turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 485Konrul[Azəricə: Qonrul]Konrul – (İngilizce: Phoenix) Türk ve Altay mitolojisinde Anka Kuşu. Kongrul (Koñrul) olarak dasöylenir. Doğaüstü nitelikleri olan kızıl renkli devâsa kuş.ÖzellikleriAdını renginden alır. Ölümsüzlüğü ve yeniden dirilişi simgeler. Hergün yeniden doğar. Diğer pekçok Dünya uluslarının mitolojilerinde de değişik adlarla mevcuttur. (Anka, Simurg, Phoenix vs.)Kongrul Kuşu diğer ulusların söylencelerindeki Anka Kuşu ile pek çok benzer özellikler taşır,hattâ zaman zaman geçişim yoluyla o mitolojilerden alıntılar yapılarak içselleştirilmiştir. ÖrneğinFars kültüründeki Anka Kuşu’nun özellikleri bütünüyle bu kuşa aktarılmıştır. Ancak Türkmitolojisindeki bu kuşun diğer mitolojilerdeki benzerlerinden en önemli farkı tek başına olmayıpbir benzerinin hattâ ikizinin bulunmasıdır. Kongrul Kuşu, söylencelerde Toğrul Kuşu ile birlikteanılır. Her ikisi de Anka kuşunun tüm niteliklerini barındırırlar. Kongrul ve Toğrul, çiftbaşlı kartalolan Öksökö’nün henüz bütünleşmemiş, ayrık biçimi olarak da tarihin derinliklerinde ortayaçıkmış olabilirler. Fakat ad ve nitelik olarak Öksökö’den farklı canlılardır. Bir efsâneye göreToğrul Kuşu Moğolları, Konrul Kuşu ise Türkleri simgeler. Kuş iki âlemi yeri ve göğü birbirindenayıran sınıra kadar gidebilir ve bu nedenle o sınırı geçebildiği de düşünülür. Pek çok mitolojikvarlık kuş olup uçabilir. Gagası çok uzundur ve üzerinde binlerce delik bulunan bir kaval gibi sesçıkarır. O öterken diğer kuşlar susup onu dinlerler. Sesinin yankısı bin veya tümen (onbin) tanekuşun sesi gibi çıkar. Günlerce aralıksız şakıdıktan sonra yanmaya başlar ve sonra küllerindenyeniden doğar (Yeniden doğma motifi Fars, Hint-İran, Arap ve Avrupa kültürlerine aittir).Etimoloji(Kon) kökünden türemiştir. Konur kelimesiyle aynı anlamları içerir. Konur; koyu Kızıl, kahverengidemektir. Konmak sözünü de ifâde eder. Mağrurluk bildirir. Türkçe, Moğolca ve Tunguzcadaortak bir kök olup hepsinde de bu kökten türeyen renkler ufak farklarla koyu kahverengi, koyukızıl gibi renkleri belirtmekte kullanılır.Kaynakça Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDFAyrıca bakınız Feniks Simurg Züzülö Garuda ÖksököĶoñrulD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ