turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 663Su Ana[Azəricə: Su Ana]Su Ana – Türk, Tatar ve Altay mitolojilerinde Su Tanrıçası. Değişik Türk dillerinde Suv (Sub, Suğ,Sıv) Ana olarak da bilinir. Moğollar Usan (Uhan) Ece olarak adlandırırlar.ÖzellikleriSu Ata’nın karısı olduğu söylenir. Su Ata ve Su İyesi’nden farklı olarak kıyıya çıkmayı çok sever.Uzun kara (bazen sarı) saçları neredeyse yere değmektedir. Göğüsleri iri, gözleri kaşsız, siyah veiridir. Hattâ gözlerinin pörtlek olduğu bile söylenir. Teni kızılımsıdır. Genelde su kenarında,iskelede, saçlarını altın (gümüş) tarağı ile taradığı zaman gözükür. İnsanlardan korkup kendinisuya atar. Altın (gümüş) tarağını da su kenarında unutabilir, ancak onu çalan insanları ise aslarahat bırakmaz.Su Anası’na benzer bir yaratık Tatarlara komşu olan Mordva halkının inançlarında da vardır veonun adı Vedyava’dır. Tatar mitolojisinde Su Atası, Su İyesi ve Su Anası bazen tek bir varlığaverilen çeşitli isimler olarak görünür. Fakat aralarındaki en önemli fark, Su İyesinin sadece bellibir su kaynağına bağlı olmasıdır. Su Anası ve Su Atası ise tüm su kaynaklarının sahibidir veistediğinin yanına gidebilir. Su iyelerini bu kaynakları korumak üzere Su Ana ve Su Ata gönderir.Vudaş/Vudaj/Vuday[Azəricə: Voday]Vudaş (Çuvaşça: Вутăш, Vutăş, Vutış) – Çuvaş mitolojide su ruhu. Slav mitolojisindeki Vodyano(Su Ata) ve Mordvin mitolojisindeki Vodyava (Su Ana) adlı varlıklarla doğrudan bağlantılıdır (herikisini birden kapsar). Vudaş, efsânelere göre boğularak ölmüştür ve su cinine dönüşmüştür.Yarım insan görünümündedir. Bazen iki ayakları üzerinde insanlar gibi yürüdüğü söylenir. Büyüknehirlerde ve göllerde yaşar. Vudaşın tıpkı insanlarla aynı yaşam tarzına sâhip olduğunainanılırdı. Onlarında aralarında yaşlı erkekler ve bebekler vardır, aileleri bulunur. Vücutları mavirenklidir. Ondan balık istenir.Öğleyin insanlar, o sırada Vudaş yıkandığı için yüzmezler. Güneşli günlerde, bir güzel koyu saçlıkız kılığında kıyıya gelir ve uzun saçlarını altın bir tarak ile tarar. Bazen sahilde uykuya dalar. Onurahatsız etmemek için su kıyısında yürürken iyi davranışlar sergilemek gerekir. Bazen bu ruhlarSu Ana (Çuvaşça: "Şıv Amăşĕ"), Su Ata (Çuvaşça: "Şıv Aşşĕ"), Su Tanrısı (Çuvaşça: "Şıv Turo") veSu Şeytanı ("Şıv Şuytan") ile özdeşleşmiştir. Tatar mitolojisinde Vudaş Anası bu ruhu karşılar.Bazı görüşlere göre Fin-Ugor kökenlidir. Ural dillerinde Vodyava olarak yer alır.Diğer İsimleriTürk, Altay, Moğol ve diğer Türk kökenli Orta Asya milletlerinde ve topluluklarında SuTanrıçasına şu isimler de verilir: Aka Hanım: Irmak Tanrıçası. Irmakların ve içinde yaşayan varlıkları korur. Suylaman Hanım: Gölleri, ırmakları ve su kaynaklarını korur. Sözcük "Su" kökü vesuylamak/sulamak fiiliyle bağlantılıdır. Soy, soyluluk, soyutluk anlamlarını taşır.D e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ