turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 540Türk masal kahramanlarının isimlerinde eril olanların sonundaki Han ünvanının kaldırılıp yerineBatır, Mergen gibi sıfatlar eklendiği veya başına Er gibi ekler getirildiği çeşitlemelererastlanabilir. Aynı şekilde dişil olanlarda ise Hanım yerine Hatun, Kız gibi sıfatlarla oluşturulmuşversiyonlar mevcuttur. Ayrıca lehçe ve şivelerdeki söyleyiş farklarıyla da yer alabilirler. Ancak bukarakterlerin geçtiği tüm masallarda birkaç kategoride farkları ortaya koyulabilecek ortak veyabenzer öyküler ayrıntı çeşitlilikleri ile yer alırlar. Masallarda geçen motifler de aynı şekilde ortaközellikler taşırlar. Pek çok öğe pek çok masalda benzer ifadelerle ve nitelemelerle geçer. Masalkültürü içerisinde pek çok ilave yan unsuru barındırır. Örneğin Türklerde Olonho (Olungu) veyaYomak (Comog) olarak adlandırılan ve şiir şeklinde anlatılan destanlar ile Bilmeceler ve hattâLeyley (Laylay) da denilen Ninniler de masalların bütünleyicisi konumundadırlar. Mitolojinin enönemli taşıyıcısı durumunda olan masallar, bilgi birikiminin kuşaktan kuşağa aktarılmasındabüyük işleve sâhip olmuşlardır. Sözcük (Er/İr) kökünden türemiştir. Erte, ertelemek sözcükleriyleaynı kökten gelir. İrdelemek sözüyle bağlantısı da dikkat çekicidir.Masalın özellikleri 1. Olağanüstü konular vardır. 2. Kahramanlar gerçeküstü özelliklere sâhip olabilir. 3. Yer ve zaman belirsizdir. 4. Her masaldan bir öğüt, bir ders çıkarılabilir. 5. Masallar kalıplaşmış bir tekerleme ile başlar. 6. Masallarda olağanüstü varlıklar (cin, peri, melek) bulunabilir. 7. Masallar kalıplaşmış tekerlemelerle biter. 8. Masallar hep mutlu sonla biter. 9. Niteliği ne olursa olsun her şeyiyle hayal ürünüdürler. 10. Olaya dayalı sanatsal kurmaca metinlerdir. 11. Yazılı ve sözlü edebiyat ürünüdür. 12. Masalın finalinde her zaman iyiler kazanır.Kaynakça Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDFMasalD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ