12.07.2015 Views

turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 38Umay Ana ile beraber yere inmiştir. Şamanı besleyip, büyüten ağacın adı Ağaç'tı. Yakutlaragöre, göğün en üst katında olup, göğün yere açılan kapısıdır. Yerle göğü birbirine bağlayanDünya Ağacı’nın zirvesinde, iki başlı bir kartal yuva kurmuştur. Bu kartalın görevi, göklerikorumaktır. Hakaslar, “Imay Toyı” adını verdikleri törenlerde kullandıkları ağacı, tören bittiğindeormana götürüp dikerlerdi. Eğer bu ağaç kurumazsa, adına tören yapılan kadının ailedeçocuklarının dünyaya geleceğine inanılırdı. Hakasların geleneksel görüşlerinde ağaç, aynızamanda “insan”, “insanın canı” ve “soy” anlamlarıyla da bağlantılıdır. Şamanlar kendiilahilerinde, tören ve ayinlerin başlıca unsuru olan kayın ağacına “Bay Kayın” derlerdi. Kayın,Tanrı’yla kulu arasında ilâhi bir köprü gibi düşünülürdü. Şorlar da dağ ve su ruhlarının şerefineyaptıkları ayinleri, kayının altında gerçekleştirirlerdi.Altaylarda, “Genç Oğlan” adlı hikâyenin kahramanı, kayın ağacının altında geceledikten sonra adalır. Kırgız ve Kazaklarda ise kısır kadınlar, yalnız ağacın (veya suyun) yanında geceleyip kurbankeserlerdi. Yakutlarda, çocuğu olmayan kadınlar, kutsal bir ağacın dibinde ak-boz at derisininüzerinde oturur, ağlayıp sızlayarak, yer sahibinden çocuk isterlerdi. “Er Sokotoh” destanında, ErSokotoh’un ablası sekiz budaklı ağaç, kardeşine yenilmez güç vermek için onu emzirir.Oğuzname’deki “Kıpçak” efsânesinde de ağaçtan söz edilmektedir. Altay halk biliminde, kayınağacından inip, yeni doğmuş çocuğa ad veren, insanlara yardım eden, aksakallı yaşlı insanmotifleri görmek mümkündür.Türklerde dikkat çeken ve önem verilen bazı ağaçlar şunlardır:- Yangak/Cangak: Ceviz Ağacı.- Kos/Goz/Hoz: Ceviz Ağacı.- Palıt/Pelit: Meşe Ağacı.- Emen/İmen: Meşe Ağacı.- Siye/Şiye/Çiye: Vişne Ağacı.- Alça/Elçe: Vişne Ağacı.- Tal/Tel: Söğüt Ağacı.- Kavlağan/Kavlagan: Çınar Ağacı.- Çöke/Cüke/Yüke: Ihlamur Ağacı.- Arça/Arca: Çam Ağacı.- Karagay/Karakay: Çam Ağacı.- Terek/Tirek: Kavak Ağacı.- Buk/Bük: Kayın Ağacı.- Örük/Örik: Kaysı Ağacı.- Çördük/Çörtük: Armut Ağacı.- Koçaç/Koşaş: Armut Ağacı.Kaynakça Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDFAyrıca bakınız Yaşam ağacıAğaç InaňcıD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!