turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 24Abdal[Azəricə: Abdal]Abdal – Türk tasavvufunun en üst mânevîmertebelerinden birinin adıdır. Birçok Türk toplulğundabu inanca rastlanmakta, bazen da Derviş veya Baba dadenmekteydi.ÖzellikleriBir abdal Allah’tan başka dünyadaki her şeyden vazgeçmişkişidir. Abdallık mertebesine ermiş kişi hakikatın mutlakve doğrudan bilgisine erişebilmektedir. Toplumsal birşahsiyet olarak abdal zayıf, ezilmiş ve baskı altındaolanlara yardım elini uzatan bir kişidir. Daha ziyadegöçebe Türkmenler arasında yaygın olan abdallar Selçukluveya Osmanlı yerleşik devlet otoritesi karşısında çevrehalkının hoşnutsuzluklarını dile getirmişler ve çeşitli isyanhareketlerinin başlatıcısı olmuşlardır. Abdallar İslam diniile Türklerin İslam öncesi şamanizmini şahıslarındabirleştirmişlerdi. Eskiden Kök Tengri ile mânevî bağlantıkurabilen "Kam" karakteri, İslamlaşmayla beraber yerini"Abdal" kişiye bırakmıştır.Kültürel NitelikleriHalk sufiliğinde, abdalların istedikleri zaman istedikleri mekânda olabileceklerine inanılır. Yâniinanışa göre; zaman ve mekân sınırlarını aşabilme gücüne sâhip olduklarına inanılır. Onlar, bazıistisnalar dışında kimseye görünmezler. İnanışa göre gizli güçleri olan ve büyü gücüne sâhip olanabdallar, bol yağmur yağması, bereketin artması ve belalardan korunmak için Allah’tan nedilerse kabul edilir. Abdal hakkındaki görüşler, Türk halk inanışlarında da kendine yer edinmiştir.Örneğin, Dağıstan’da yaşayan Türk topluluklarından bir kısmında yaygın olan inanışa göre, eğerdokuz aylık bebek, anne rahminde ölmüşse, bunu Abdal götürmüş demektir. Söylenenlere göreuzun aksakallı olan Abdal, dağlarda yaşar, dağ keçileri arasında dolaşıp onları korur. Kimseleregörünmez. Avcılar onun adına dua edip kurban verirlerse avları uğurlu olur. Eğer bunuyapmazlarsa ne kadar usta avcı olurlarsa olsunlar o avdan eli boş dönecekleri kesindir. Abdal,insanların yalvarışlarını dinler. Onlara acır, ancak verdiği nasihatlerin de dinlenmesini ister. Bazımitolojik metinlerde Abdal’ın ölmüş dağ keçisini dirilttiği ve yeniden hayat verdiği bileanlatılmıştır.Bugünkü Saka Türkçesinde, erkek Şamanlara lakap olarak “Abıdal” şeklinde bir sözcük vardır. Busözcüğün "Abdal" sözcüğüne benzerliği dikkat çekicidir. Azerbaycan’da bir zamanlar âşıklaryetiştirmekte ünlü olmuş, Abdal adında bir şehir bile vardır. Ayrıca "Abdal" sözü, tarihte “AğD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ