12.07.2015 Views

turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 195Bulak İyesi[Azəricə: Bulaq İyesi / Bulax İyesi]Bulak İyesi – Türk, Altay ve Tatar <strong>mitoloji</strong>lerinde pınarınkoruyucu ruhu. Bolak İyesi ve Moğolcada Bulag (Bula) Ezen dedenilir. "Çeşme İyesi" veya "Pınar İyesi" dendiği de olur. Herpınar için farklı bir İye vardır.ÖzellikleriBulak İyesi’ne, Aşk İyesi de derler. Çünkü o, su almaya gelen kızile onun izleyen bir genç arasında oluşan gönül ilişkilerinin öncelikli mekânının sahibidir. Gelinolup başka köye giden gelinler de onun merhametini isteyerek suya gümüş para atar. Hastainsanlar tan yeri ağarmadan çeşmeye gidip su alırlar ve bu su ile yıkanırlar. Ona, Tan Suyu derlerve bin bir derde derman olduğuna inanırlar. Hamile kalmak isteyen kadınlar da bu su ile yıkanır.Doğum yapan kadınlarda bebeklerini ilk kez bulak suyu ile yıkarlar. “Erenler Çeşmesi” adı ilebilinen kutsal yerler de çoktur ve genelde evliyalara ait mezarın yakınında bulunurlar. Eskidenbu çeşmelerin yanında kurban kesilirdi. Yerden çıkan küçük su kaynaklarının iyelerine Çaygara(Çaykara) veya Çığanak (Çağanak) İyesi denilir. Bazı su kaynaklarının bedensel ve/veya ruhsalhastalıklara iyi geldiğine inanılır ki, aslında bunu sağlaya Bulak İyesidir. Türklerde her bir bulağınkendi ismi vardır ve bu isim aynı zamanda onun İyesinin de ismidir: Akpınar, Kırkpınar,Karapınar, Çıplakpınar, Yelpınar, Kızpınar, Karpınar, Gökpınar, Kazpınar, Karpınar, Bozpınar,Başpınar, Gözpınar, Gölpınar…Kuyu İyesi[Azəricə: Quyu İyesi]Kuyu iyesi – Çeşme İyesi ile bağlantılı olarak değerlendirilebilecek başka bir varlıkta Kuyuİyesidir. Türk ve Altay halk inancında kuyunun koruyucu ruhudur. Guyu (Koyo, Kudu, Kuduk,Kudık, Koyı, Guyı) İyesi de denir. Kuyu, içinden su çıkartılan doğal veya yapay, derin çukurdemektir. Her kuyu için farklı bir İye vardır. Kuyular başka âlemlere açılan kapılar olarak kabuledilir. Gizemli yerlerdir. Su çıkartıldığı için de saygı duyulur. Bazı masallarda Altın Kuyu’danbahsedilir. Masallarda kuyuların derinliği 40 kulaç olarak söylenir.Etimoloji(Bul/Bol) kökünden türemiştir. Pınar, çeşme, kaynak demektir. Sözcük kökü bolluk anlamı içerir.Kaynakça Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDFDış bağlantılar Tatar Mitolojisinde Varlıklar, Çulpan Zaripova (Çeşme İyesi)Bulaḩ İyesiD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!