turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 430Kam[Azəricə: Qam]Kam – Türk, Altay ve Moğol halk kültüründe büyücü dinadamı, Şaman. Gam veya Ham olarak da söylenir. İlkeltopluluklarda doğaüstü güçlerle iletişime geçebilen dinadamı.Kamların toplumsal konumuRuhlarla irtibat kurabilir. Dualarıyla hastaları sağaltabilir vetörenlerle kötü ruhları kovabilir. Aynı zamanda büyücü ve hekimdir. Değişik ritüelleri yerinegetirir. Tanrı ilk şamanı yarattığında onun evinin önüne sekiz dallı bir ağaç dikmiştir. Bu nedenleher şaman kendisini temsil eden bir ağaç diker. Bu ağaca “Turuğ” adı verilir. İlerleyenzamanlarda Ayığ Han üç şaman göndermiş ve bunların çadırlarının önüne de yine birer taneağaç dikmiştir. Rivâyete göre Tanrı Ülgen ilk şamana “Senin adın bundan böyle Kam olacak”diyerek adını vermiştir. Gök Tanrı tarafından bu göreve getirildiğine ve üstün güçlerledonatıldığına ve ruhlarâlemi ile insanlar arasında aracı olduğuna, bazı gizli bilgiler taşıdığınainanılır. Şaman kendi özel yöntemiyle ulaştığı coşa (vecd) yâni kendinden geçme halinde,ruhunun göklere yükselmek, yeraltına inmek ve oralarda dolaşmak gibi yetenekleri bulunur.Coşku halinde ruhlarla iletişim kurar. Bu coşkuya ulaşabilmek için müzik ve ritim büyük önemesahiptir. Dans ederek kendinden geçer. Maddi dünya ile olan bağlar zihnen kopar. Bu aslında birçeşit delilik halidir. Bütün kamların çok derin sezgileri, geniş düş güçleri vardır. Derin bircoşkunluğa kapılarak kendinden geçer. Gökleri ve uzayı, yeraltı dünyasını gezdiğine, ruhlarıgördüğüne, bütün gizli âlemleri dolaştığına inanılır. Şaman ruhları egemenliği altına alarak,ölüler, doğa ruhları ve şeytanlarla ilişki kurar. Şaman, gerektiğinde yardımcı ruhları dünyanınher yanına dağılmış olsalar bile olsalar çağırabilir. Bu çağrıyı davul veya tefini çalarak yapar.Şamanizmde tanrı-doğa-insan arasında sürüp giden ve hiç kopmayan bir bağlantının bulunduğuöngörülür. Şamanlar için sıfat olarak Toyun (Toyon) “Efendi, Sâhip” tabiri kullanılır. Bazı Macarkavimlerinde Gam sözcüğü falcı, kâhin anlamında kullanılır. Şamanların koruyucu ruhlarınaKamortan denmesi de burada değinilmesi gereken bir konudur. Moğollara göre Ergil Buga (veyadiğer adıyla Holongoto) şamanlığın dokuz derecesine ait gelenekleri kurmuş ve emrine 99 erkek,99 kadın şaman alarak Sayan dağlarına çekilmiştir. Kamlamak veya Kammak fiili şamanlıkyapmak ve/veya şaman ayini yapmak demektir. Şamanın davul ve def çalarak coşkuya kapılmasıve kendinden geçmesi sonucu farklı âlemlere yolculuklar yaptığına inanılır. Şaman ayinlerininhemen her kabîlede farklı kuralları vardır. Ruhlar âlemi ile iletişim, gelecekten haber verme,insan ömrünün çok ötesindeki geçmişi anlatma bu ayinde tanık olunabilecek durumlardır.Örneğin “Kamıyak” fal demektir ve kamlama ile alâkalı olarak ortaya çıkmıştır. Bazen Türkkültüründe din adamları iki isimle (iki sınıf halinde anılır): Nom ve Kam.Bazı kaynaklarda Nomların Kamları bilgileriyle mağlup ettiklerinden bahsedilir. İki tür kambulunur.1. Akkam (Aktoyun): İyi Ruhlarla iletişime geçen şaman.2. Karakam (Karatoyun): Kötü Ruhlarla iletişime geçen şaman.D e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ