turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 55Al Ana[Azəricə: Al Ana]Al Ana – Türk, Altay, Tatar, Yakut ve Moğol mitolojilerinde Kötülük Tanrıçasıdır. Hal Ana olarakda bilinir 1 . Kızıl renkli giysileri olan, kızıl saçlı bir kadındır. Kötücül ruhlar olan Albıslar kendisinebağlıdır. Çirkin, saçları dağınık, gözleri kanlı, uzun tırnaklı, uzun boylu, çok kuvvetli olaraktanımlanır. 2 Deveyle güreşebilecek kadar uzun olduğu söylenir. Bazen Albıs ile özdeş olarakdüşünülür fakat aslında tüm Albısların başı ve yöneticisidir. Türk halk anlayışında de Al Anakarşılığında Al Ata şeklinde eril bir varlık bulunmaz. Fakat Moğollaradaki Gal Han (Gal Eseg “AteşAta”) kökensel benzerlik itibariyle Ala Ana’nın yansıması olarak düşünülebilir.Al (Hal) KavramıTürklerde kötülüğü, yakıcılığı, şehveti, aldatmayı ifâde eden bir anlayıştır. Kökleri târih öncesiçağlara ve hattâ Türk dilinin ilk oluşum dönemlerine kadar uzanır. Bulgar, Makedon, Sırpkültürlerine de geçmiştir. Bu toplumlarda Ala (Hala) adıyla tarım arazilerini, bağları, tarlalarımahveden yıldırımlar ve bulutlar gönderen dişi bir şeytan olarak görünür. Al adı ise Kafkas, Fars,Kürt ve hattâ Rus halk kültüründe bile karşımıza çıkar. Ermenice’de Alk (Alh) biçimindedir.Doğumla ilgili sorunlara sebebiyet veren bir varlıktır, bunların tamamında. Ermeni mitolojisindesinirli bir hayâlet olarak yer alır.Etimoloji(Al) kökünden türemiştir. Aldatmak, kandırmak ve kızıl renk anlamlarını içerir. Moğolca kökündeise Al-Hal benzeşmesine ilave olarak “Gal” (Ateş) anlamı da vardır. 3 Yine Moğolcada Halah fiiliyakmak demektir.Kaynakça Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDFDipnotlar1. ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 33)2. ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 230)3. ^ Mongolian Dictionary, Andras Rajki, ("gal")Dış bağlantılar Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca (Al Ana) Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca (Hal Anası) Remil Aliyev: Mif ve Folklor, Yaşar Kalafat Türk Mitolojisinde Anne, Muharrem KayaAl AnaD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ