turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 266karamsar sanrılarıyla Salur Kazan’ın korkusunu arttırır. Salur Kazan avı bırakıp çadırına döner,olanları görür ve ailesini aramaya başlar. Hikâyede Dede Korkut’un diğer hikâyelerinde deolduğu gibi dönemin göçebe Türk kültürünün öykünün tamamında çok belirgin olduğugörülebilir. Hikâyenin karşılaştırmalı yapısı, barışçı aile kültürü ile savaşçı toplumsal eğilimlerarasındaki zıtlaşmaları gösterir. Toplum genelinde savaşçı özelliğiyle saygı gören Salur Kazan’ınsavaşçılığının yansıması olan merakı ile aile içinde felakete sebep olması, toplumsal düzeydekültürle aile düzeyinde kültürün tam anlamıyla örtüşmediğini bize göstermektedir.Kam Büre Bey Oğlu Bamsı BeyrekDede Korkut Kitabı’nın bölümlerinden birini oluşturan öykü. Bamsı Beyrek ve Banıçiçek beşikkertmesidir, ancak birbirlerini tanımazlar. Ayrı ayrı avlanırlarken karşılaşılar, aralarında biranlaşmazlık yüzünden güreşe tutuşurlar, ancak ikisi de güçte denk olduğu için birbirlerineüstünlük kuramazlar. Bamsı Beyrek kendisini izleyen kırk yiğidin kendisini ayıplamaması içinBanıçiçek’e yumruk atar ve kazanır. Banıçiçek ile Bamsı Beyrek’in esir düşmesi sonucunda on altısene ayrı kalırlar. Bu sürede Banıçiçek mecbûren evlenmek zorunda kalır. Düğün günü BamsıBeyrek gelerek Banıçiçek’i geri alır. Yıllar sonra Aruz, Bamsı Beyrek’i obasına dostça çağırır.Ancak ona pusu kurmuştur ve onu yakalatıp sağ kolunu keser. Hikâye, Türk kültüründekadınların da erkeklerle eşit görüldüğünü göstermektedir.Kazan Bey Oğlu Uruz’un Tutsak OlmasıTürk kültürü hakkında önemli bir kaynak teşkil eden ve 15. Yüzyılda yazıya geçirildiği düşünülenDede Korkut Hikâyeleri içerisinde yer alan hikâyelerden biridir. Kazan Bey, oğlunun henüz birkan akıtıp, baş kesip isim sahibi olamayışına üzüldüğünü bildirir. Oğlu da babasından nasıl savaşedildiğini, kan döküldüğünü kendisine öğretmesini ister. Kazan Han bunun üzerine oğlunu avaçıkarır, bu sırada düşman gelir ve Kazan Han savaşmaya başlar. Oğluna sadece izlemesinisöylemesine rağmen oğlan babasına fark ettirmeden savaşır. Babası, oğlunu bulamaz; evde degöremeyince düşmanla savaşılan yere gelir. Oğlunun kılıcını görünce onun esir düştüğünü anlar.Düşmanla tek başına savaşa giden Kazan Bey, yenilir. Bunun üzerine Hatun kırk kızla ve diğerOğuz beyleriyle kâfirleri yener. Oğuzlar yurtlarına dönerler. Yedi gün yedi gece yemek yerler,oynarlar. Dede korkut dua eder ve hikâye biter.Duha Koca Oğlu Deli DumrulDede Korkut Kitabı’nın bölümlerinden birini oluşturan öykü. Deli Dumrul isminde bir er vardır.Deli Dumrul kuru bir çayın üstüne köprü yaptırmıştır. Geçeninden 30 akçe geçmeyeninden dövedöve 40 akçe alırdı. Bir gün köprüsünün yayına bir bölük oba yerleşir. Bu obada bir yiğit ölür veferyatlar üzerine Deli Dumrul atıyla oraya gelir. Feryatların nedenini sorar bir yiğidin öldüğünüöğrenir. Azrail’e kızar ona meydan okur. Onunla dövüşmek için Tanrıya yalvarır. Sonra evinedöner. Deli Dumrul bir toy düzenler ve bu toyda Azrail gelir. Deli Dumrul kılıcını Azrail’e savururve 266zrail güvercin olup kaçmaya başlar. Deli Dumrul atına binip Azrail’i kovalarken Azrailbirden ata gözükür, at ürker ve Deli Dumrul attan düşer. Azrail Deli Dumrul’un üzerine gelir DeliDumrul Azrail’e yalvarmaya başlar bunun üzerine Azrail kendisine değil Tanrı’ya yalvarmasınıD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ