turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 484Kokpar[Azəricə: Kökpar]Kokpar – Türk ve Orta Asya halk kültüründe atla oynanan bir tür oyundur. Kökpar, Kokbor,Kökper, Kökbörü olarak da söylenir. Eşanlamlı olarak Oğlaktartıs (Ulaktartış), Olakkaptı(Ulakgaptı) veya Buzkaşı (Bozkaçı) tabirleri de kullanılır. “Kokpar Serke” olarak da bilinir. Serkedirek demektir ve ortadaki bayrağı ifâde eder. Geniş bir düzlükte takımlar halinde veya bireyselolarak oynanır. Kokpara her atla katılınamaz. Darbelere ve debelenmeye hazırlanmış, eğitimli vekaslı atlar olmaları gerekir. Buzkaçı sözcüğü Buz (Buzağı) ve Kaçırmak fiillerinden türeyerek Tacikdiline geçmiştir. Buzkaşi adıyla bilinen bu oyun aslında Orta Asya'da pek çok bölgede bilinen veoynanan, eski bir Türk oyunudur. Afganlar ise bu oyuna Vuzloba derler. Ulaktartış ise OğlakKapmaca demektir.Göçebe savaşçıların ciritle birlikte idman oyunu olarak oynadığı buzkaşi, geniş bir düzlüktetakımlar halinde veya bireysel olarak oynanır. Amaç, kesik bir oğlağı veya küçükbaş hayvanlarınderisinin şişirilmesiyle oluşturulmuş bir tulumu, at üstünde taşıyarak belirli mesafeyi aşmaktır.Düzlüğün ortasında bulunan bayrağın etrafında önceden belirlenen sayıda tur atılarak başarıelde edilir. Oğlağı taşıyan atlıyla beraber diğer oyuncular da oğlağı kapmak için yarışır. Atlılarınbirbirine kamçılarıyla vurmaları serbesttir. Böylece taşıyıcı atlının direnci kırılır. Oğlağın yeredüşmesi durumunda ise süvariler at üstünden eğilerek yerdeki oğlağı almaya çalışırlar. Yereinmek de serbesttir, fakat diğer atlılardan gelecek darbeler ölümcül olacağından ve zamankaybedileceğinden dolayı at üstünde kalmak tercih edilir. Buzkaşiye izleme güzelliğini veren dezaten süvarinin atı üstünde yaptığı bu çevik hareketlerdir. Atına en çok hâkim olan ve en çevikçopendoz (atlı) sahada da en etkili olandır.Günümüzde Afganistan'ın millî sporu olarak bilinen Buzkaşi, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri veTürkiye'de nâdir olarak görülse de hâlâ oynanmaktadır.Kaynakça Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDFĶɵķparD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ