turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 318Esin[Azəricə: Əsin]Esin – Metafizik, doğaüstü veya tanrısal yetenek veya buna bağlı söz, duyum ve algı. İlham.Etkilenme, çağrışım, içe doğma ile gelen yaratıcı düşünce.Tanım ve Anlamİnsanlara estetetik duyguları getiren iyicil varlıkların bulunduğuna inanılan dönemlerin anlayışbiçimi aslında günümüzde de sözcüğün içeriğinde gizlidir. Gelen ilham perisi esinti oluşturduğuiçin bu söz yerleşmiştir. "Tanrı Vergisi" deyimi bu kavramı biraz daha açıklar. Sanatsal yetenekve onun sonucu olan ürünler, insanlara bahşedilmiştir. İşte bu yeteneği ve o an oluşacak olanürüne dair fikri bir ruh getirir. Sümerlere göre Es, rüzgârın söylediği söz demektir. 1 Türk kültürve sanat algılayışında yeteneklerin ilâhi bir güç tarafından gönderildiği inanışı yaygındır. Esinkavramı da zaten zaman zaman gelen bir olgudur. “İlham geldi” tabiri bu durumu ifâde eder.Sözcük, Esmek fiili ile ilgilidir. Doğaüstü varlıkların bir esinti şeklinde hissedilebileceği inancınıbarındırır.Doğaçlama[Azəricə: Doğaç]Doğaç (Doğunç) – Kendiliğinden söyleme ve yapma demektir. Osmanlıcası İrtical sözcüğüdür.Esin (ilham) ile yakından ilgilidir. Birdenbire içine doğduğu gibi söyleme ve etme. Allah vergisi biryeteneğin en önemli özelliklerinden biridir. Önsel değil, içseldir. Tıpkı doğada olduğu gibidoğurgan ve içten gelen bir olguyu ifâde eder. Şamanist inançların tamamında doğaçlamadavranış ve dualar Tanrısal iletişimin en önemli göstergelerinden kabul edilirler. Sözcük,"Doğmak" kökünden gelir. Doğurganlığı ve dişiliği içerir. Doğunç (ve benzer biçimde Duyunç) iseVicdan anlamına da gelir.Etimoloji(Es) kökünden türemiştir. Esmek fiili ile ilgilidir. Doğaüstü varlıkların bir esinti şeklindehissedilebileceği inancını barındırır.Kaynakça Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDFDipnotlar1. ^ Ortak Bilinçdışında Rüzgârın ve Suyun Sesi, Yıldız CıbıroğluAyrıca bakınız BergüEsiňD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ