turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 268peri kızını çok beğenir. Dayanamaz ve onunla birlikte olur(peri kızının rızası olmadan). Peri kızıbu birleşmeden bir çocuk dünyaya getirir, fakat bu çocuk bir canavardır, bir samanlıkta büyür vegelişir. Büyüdükçe büyür, dev kadar olur. Bu yaratığın kafasında sadece bir göz vardır ve buyüzden tepegöz denilmiştir. Bir türlü besleyemezler, ne verseler yer ama doymaz. Dağlara çıkar,harâmi olur. Her gün onlarca insan yer. Bunun üzerine Dede Korkut’u çağırırlar ve Tepegöz’eharaçta anlaşmak isterler. Tepegöz, her gün beş yüz koyunla, bu koyunu pişirecek aşçıya razıolur. O sırada Basat, ailelerin feryatlarını duyar ve sorar. Öğrenince Tepegöz’le savaşmaya gider.Dövüşte Tepegöz’ün gözüne kızgın şişi saplayarak onu öldürür ve halkı tepegözden kurtarır.Burada çobanın peri kızına verdiği zarar sonucu oğuzların başına gelen felaketler, toplumdakadınlara iyi davranılması konusunda ders vermektedir.Begin Oğlu EmrenTürk kültürü hakkında önemli bir kaynak teşkil eden ve 15. Yüzyılda yazıya geçirildiği düşünülenDede Korkut Hikâyeleri içerisinde yer alan hikâyelerden biridir. Bayındır Han yine otağınıkurdurmuş, gelen hediyeleri alır idi. Ancak, çok üzüntülüydü. Soranlara, “Hediyeler az, ben şimdibu beylere ne vereceğim” dedi. Gürcistan haracı olan bir at, bir kılıç ve bir çomağı, Begil Beyeverip, onu sınır kumandanlığına atadı. Begil bu görevi çok iyi yaptı. Bayındır Han onuonurlandırdı. Bîr gün, Begil Bey ava çıktı. Vurduğu bir geyiğin peşinden giderken, ayağı kırıldı. Ohalde, güç bela obasına vardı. Çok geçmeden, kırılan ayağı bütün obanın dilindeydi… Begil’inelinden bizar olan düşmanlar, bunu fırsat bilip, Begil’in obasına saldın hazırlığına giriştiler.Begil’in bundan haberi olunca, derin üzüntüye kapıldı. Babasının bu halini gören oğlu, durumuöğrenince, “Ben nasıl bir evlat olayım da, babamın yerine savaşmayayım” diyerek, babasınınatına bindi, kılıcını kuşandı, yayını taktı… Kâfirler Begil Bey’in atını tanıyorlardı. Binicisinin deonun oğlu olduğunu öğrendiler. Üzerine vardılar. Oğlan kavgada yenildi. Allah’a yalvardı. AllahCebrail’e, “Bu kuluma kırk yiğidin gücünü verdim” dedi. Bu sefer, oğlan kâfiri yerden yere vurdu.Kâfir, Begil’in dinini kabul etti. Babası oğluna, karşı kara dağdan yayla, at sürüsünden oldu.Dedem Korkut geldi, bu Oğuzname’yi söyledi. Adı “Begü Oğlu Emren olsun” dedi.Uşun Koca Oğlu SegrekDede Korkut Kitabı'nın bölümlerinden birini oluşturan öykü. Uşun Koca adında bir kişi vardır vebunun da iki oğlu vardır. Büyüğünün adı Egrek'tir ve yaman, deli dolu bir yiğittir. Bayındır Hanınsohbetine canı ne zaman istese gider. İçeri girdiğinde beyleri çiğneyip Kazan Han'ın hemenönüne oturur. Bir gün Oğuz yiğitlerinden Ters Uzanmış, kendisine kızarak oturduğu yeri haketmediğini söyler. Egrek bu duruma üzülür ve Kazan Handan akın ister. İstediği izni alan Egrekşölenler verip eğlenir sonra da akına çıkar. Gökçe Denize kadar olan bütün memleketleriyağmalar. Daha sonra Kara Tekfurun çaşıtının (casusunun) bulunduğu Alınca Kalesine gelir.Buradaki ganimetleri toplarken, casuslar onu zindana kapatırlar. Aradan yıllar geçer, Egrekinkardeşi Segrek büyür. Bir tartışmada yiğit olmak istiyorsa ağabeyini Alınca Kalesi'ndenkurtarmasını söylerler. Gerçeği öğrenen Segrek ana-babasının yanına gelir ve ağabeyinikurtarmaya gideceğini söyler. Onlar da Segreki bu kararından vazgeçirmek için onu tez zamandaevlendirirler. Gerdek gecesi durumu eşine anlatır ve yıl içinde geri gelmezse evlenmesini söyler.D e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ