turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 757Türk Han[Azəricə: Türk Xan]Türk (Türük, Törük) Han – Türklerin Atasıdır.Bulca Han’ın da atası olarak görülür. Fakat soyağaçlarında yeri netleşmiş değildir, daha çok uzakve kayıp bir şahıs olarak görünür. Bilinmeyen, çok uzak bir tarihte yaşamıştır. Nuh Peygamberinoğlu Yafes üzerinden Türk Han ile birlikte Türk soyu Hz. Nuh’a bağlanır. Aynı zamanda kutlu veaksaçlı bir bahşıdır. Bilge ve rüya yorumcusudur. Uluğ Türk olarak anılır. Koruyucu ruhunuçağırırken “Uzganmas Uluğ Türk!” (Uyumaz Ulu Türk) diye seslenir. Ateşi Tanrıdan alarakinsanları donmaktan kurtarmıştır. Tanrının ona verdiği boynunda taşıdığı Yada Taşı ile doğayaetki edebilir. Adını ona Tanrı vermiştir. Bozkurt zor anlarında ona yardım eder. Otağı (çadırı) obulmuştur. Aşa (yemeğe) ilk kez tuzu o katmıştır. Bu bağlamda insanın ihtiyacına dayananbuluşlar yapan bir kişiliği temsil eder. Türkan adlı bir kızkardeşi olduğu ileri sürülür ve Kürtlerlede bağlantılı olan Türkan adlı bir boy buna örnek gösterilir. Tarihteki Targıta, Tyrkae, Togharma,Turukha gibi toplulukların Türklerle bağlantılı olabileceği ileri sürülmüştür. Ayrıca Torkıl adlı birkavimden bahsedilir. Türkti (Türktü) Ata adlı bir eren ile bağlantılı olma ihtimali yüksektir.Türk ve Türkân[Azəricə: Türk və Türkan]Ömer Seyfettin Altun Destan adlı şiirinde Âdem ve Hava’yı yâni Eley ve Ecey’i (belki de Törüngeyadının “Türk” sözcüğü ile olan bağlantısından etkilenerek) Türk ve Türkân olarak simgelemiştir.Altun DestanTanrı önce mâvi göğü, kara yeri yarattı,Sonra gökte günü, ayı, yıldızları parlattı.Yeryüzünü denizlerle, dağ ve belle bezedi,“İşte sana su, od, ağaç, demir, toprak, al!” dedi.“Al, bunlarla bir şen yurt yap, bir yeşil bağ hazırla,“Sana bir çift gelecektir, onu iyi ağırla!”Ey biricik olan Tanrı, ey ikiler: Gök ve Yer!Ey altılar: Gün, Ay, Yıldız, Dağlar, Beller, Denizler!Ey dokuzlar ve ey beşler, siz sevinçten coştunuz;Türk ve Türkân geliyordu, hep görmeye koştunuz! [ 1 ]Ziya Gökalp de benzer bir biçimde aynı tâbirleri şiirlerinde kullanmıştır: “Türk’üm, adımTürkân’dır”. Alankova ile ilgili metinleri ve diğer soyağaçlarını Türk ve Türkân’ın yaratılışlarıylailgili menkîbeler için kaynak olarak kullanır. 1D e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ