turk-mitoloji-ansiklopedisi-deniz-karakurt

S a y f a | 899hayvanın içine el sokulup can damarı bölünür. Moğolistan'da hâlâ bu şekilde yapılmaktadır.Daha sonra hayvan ikiye bölünür ve iki ayrı ateşin üstüne asılır. Hangisinin dumanı dik birşekilde göğe doğru çıkarsa o bölümü kül olana kadar ateşin üzerinde bırakılır çünkü o bölümünkokusunun Tengrinin hoşuna gittiğine inanılır. Günümüzün Müslüman Kırgızları, kurbanbayramında da at kurban ederler.Kansız adaklarKansız adak olarak özel seçilmiş çeşitli gıda malzemeleri, içki, tütün, silah, ev eşyaları ve atyarışları ile güreş gibi farklı şeyler kullanılır. Örneğin gök gürüldediğinde bir tas kımız, yoğurt yada ayran ile üç kez çadırın etrafında dolanılır. Yıldırımın düştüğü noktada gençler Tengrininhoşnutluğunu tekrar kazanmak için güreşler ederler. Ama her gün yapılan, en sık rastlananadak, bir tas kımızdan Gök'ün dört yönüne doğru biraz sıçratarak o içkiyi böylece Tengriye,Ötükene, atalara adayıp gerisini bir dikişte içmektir. Bu gelenek günümüze kadar tüm Sibirya'dave özellikle Moğolistan'da yaygındır. Bazen votka ile de yapılmaktadır.Kam ve BakşıTengricilik'te Kam (Şaman) kutsal birisi değildir. Sadece ruhlar ile iletişim kurabildiği için toplumona saygı gösterir. Bu yüzden diğer dinlerden tanılan din adamları ile karşılaştırılması doğruolmaz. Kam'ın en önemli görevleri bozulan dengeyi tekrar yerine getirmek ve hastalarıiyileştirmektir. İnsanlar günlük ibadetleri için bir kam'a ihtiyaçları yoktur. Bazı kamlar daha güçlüruhlar ile iletişim kurabilir ve diğer kamlardan daha güçlü olur. Ak- ve Kara kamlar vardır.Bunların görevleri ve hünerleri farklıdır. Ak kamlar gök'e bağlı ruhlar ile iletişim kurar, karakamlar ise yere ve yeraltı âlemine bağlı ruhlar ile. Kamların giysilerine Manyak denir. Kam'ınmanyağına asılı bir sürü kendisine güç veren, ya da kendisini kötü ruhlara karşı koruyan eşyalarvardır.Çin kaynaklarından anlaşıldığına göre eski Orta Asya Şamanizminin temelleri Göktanrı, Güneş,Yer Su, atalar ve ocak (ateş) kültleridir. Bu bağlamda Asya halklarının inandığı Şamanlığıntemelinde insan ve doğanın birlik ile beraberliği ve uyumu düşüncesi yer alır. İbn-i Sinagörünüşe göre Türkmenlerin, yâni göçebe Türklerin bir kabîlesinde gerçekleşen bir şamanseansına katılmıştır ve bu gözlemini “Bir kehânet elde edebilmek için başvurulduğunda kâhinher yönde koşmaya koyuluyor ve bayılıncaya dek nefes nefese kalıyor. Bu durumdaykenhayalinin kendisine gösterdiği şeyleri dile getiriyor ve orada hazır bulunanlar, gereğini yapmakiçin sözlerini dikkatle dinliyorlar.” Cümleleriyle aktarmıştır.Günümüzde TengricilikSovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Türk halkları tekrar kendi köklerini ve millî kişilikleriniaramaya başlamışlardır. Bu gelişme 1990'lı yıllarda ilk başta Tataristan'da, sonradan Rusya'da veKırgızistan'da belli olmuştur. Tataristan'da bu hareketin ismi ilk başlarda "Bizneng yul" (Bizimyol) iken sonradan "Tengirçilik" (Tengricilik) daha sık duyulur olmuştur. Zamanla Tengricilikhalkın arasında yaygın olan bir heves olmaktan çıkmış, devlet tarafından desteklenmeye veenstitüleri kurulmaya başlanmıştır. Böylece 1997 yılında Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te TengriciD e n i z K A R A K U R TTÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ