اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
□ ٩ افغانستان و پارلمان<br />
نكات برجستهءآنفرانس<br />
١<br />
نبود يك استراتيژي مُدوَن و يك نقشهء راه در سطح ملي:<br />
برداشت هاي متفاوت از مفاهيم اساسي مانند: ملت و رويكرد هاي هويت بخشي به اقوام مختلف در يك هويت مشترك<br />
ملي (از طريق اسيميلاسيون يا همانند سازي و يا از طريق انتگراسيون يا ادغام)، باعث عدم قوام مفهومي بنام ساختار<br />
ملي گرديده است. از طرف ديگر، عكس العمل هاي آني به سياست هاي روزمره، مانع از ترسيم يك سياست ملي در<br />
سطح آلان گرديده آه منجر به تذبذب و سردرگمي در ميان روشنفكران و فعالان سياسي شده است، بطوريكه جهت آلي<br />
حرآت را درسطح آلان ملي، نمي توانند تشخيص بدهند.<br />
از پروسهء بُن تا آنون يك تكامل و تطور در درك سياسي بوجود نيامده است<br />
بعلت تداوم و تعميق بحران اعتماد در سطح وسيع و عدم معرفي يك استراتژي ملي – به اصطلاح عدم ارائه نقشهء راه-<br />
طرز ديد سياسي فعالان و شخصيت هاي تأثير گذار درين سه سال تغيير نكرده و هر آس به مواضع و موقف هاي<br />
گروهي، قومي و سمتي سال ١٩٩٢ برگشته است. اين مسئله بي ثباتي سياسي را تداوم بخشيده و از آن بد تر خطر بروز<br />
برخورد هاي شديد را نيز زياد تر آرده است.<br />
دولت اقطاعي يا آثرت گرا بعد از آنفرانس بن:<br />
نهاد دولت بعد از آنفرانس بن، در ميان گروه هاي مختلف قطعه قطعه گرديده و دچار آاهش اقتدار و نفوذ شد. با تقسيم<br />
مناصب دولتي بين گروه هاي شرآت آننده در بن، يكبار قدرت بصورت افقي تقسيم شد و بعد از انتقال دولت به آابل،<br />
بار ديگر بصورت عمودي. زيرا اآثريت وزراي آابينه، از مجراي سيستم مباشر پرور خويش و با مقرري افراد تحت<br />
الحمايه و طرفدار خود –عمدتاً از گروه قومي خويش- در ادارات، قدرت را بصورت عمودي تقسيم نمودند. ازينطريق<br />
يك مودل دولت آثرت گرا و اقطاعي آه فاقد اقتدار و توان لازم اداري بود، بوجود آمد.<br />
بحران اداري<br />
فساد اداري آه در آشور هاي خاور ميانه از دير ايام وجود داشته است، در افغانستان، در دولت هاي پس از آنفرانس<br />
بن؛ شدت بيسابقه اي گرفته و تبديل به يك حالت بحراني شده است. اين بحران بخاطر فساد سيستماتيك در داخل ساختار<br />
دولتي –حتي در سطوح عالي- مي باشد. بايد در اتكاء به قانون، اداره را اصلاح آرد.<br />
تأمين امنيت در افغانستان، فقط از راه دموآراسي امكان دارد<br />
راه تأمين امنيت يك پروسهء نظامي نيست، بلكه يك پروسهء سياسي بوده و انتخاب والي ها توسط خود مردم و نيز<br />
انتخابات بلديه و شاروالي ها چارهء آن است. در قدم اول بايد اداره را از سياست جدا آنيم. يعني ايجاد يك ادارهء مرآزي<br />
قوي، در عين حال؛ واگذاري سياست به مردم از راه دموآراسي. به اين ترتيب صلاحيت اداره درمرآز است و سيستم<br />
از نوع مرآزيت است. از مستوفي تا آاتب، همگي از مرآز مقرر يا موقوف مي شوند. تمويل اداره و سجل و سوانح<br />
پرسونل از مرآز مي آيد. اساس اين طرح اعتماد آردن مسئولان به مردم است.<br />
حكومت قوي مرآزي از راه دموآراسي و قانونيت:<br />
اگر ساختار اجتماعي قبايلي جامعه را به ساخت پاتريمونيالي سياست در افغانستان تزريق آنيم و بعدا يك دولت اقتدار<br />
گرا را از دل آن بيرون بكشيم، در واقع چيزي جز يك دولت سرآوبگر، ميليتاريست، فاسد و فساد آور خلق نمي آنيم آه<br />
واضحا نمي تواند انتظارات ترقي و پيشرفت و رفاه عامه را برآورده سازد. مضافاً، اين تئوري در تناقض با نظريه جديد<br />
آمارتيا سن هندي تبار، برنده جايزه نوبل سال در اقتصاد است؛ آه در نظريه اش تحت عنوان اقتصاد<br />
رفاهي ، امكان رسيدن به توسعه و انكشاف را توسط يك دولت اتوريتار رد و نفي آرده و برعكس دستيابي به انكشاف<br />
اقتصادي را از طريق يك دولت توسعه گراي دموآراتيك امكان پذير و بلكه يگانه راه مي داند.<br />
منظور از يك حكومت قوي نه يك دآتاتوري پليسي است و نه حكومت شخصي پاتريمونيالي؛ بلكه مراد يك نوع<br />
«ديموبيروآراسي» يعني يك حكومت قانونمند و دموآرات مي باشد. به اين معنا ضمن اينكه بايد عقلانيت بيروآراتيك در<br />
جهت اجراي پروژه هاي عام المنفعه و بازسازي بر رفتار دولت ما حاآم باشد، بايد بتوانيم منافع ملي را در افغانستان<br />
تعريف آنيم، بايد نخبگان را به وفاق جمعي برسانيم، بايد با انواع مختلف فساد اداري به طور سيستماتيك مبارزه آنيم،<br />
بايد دولتي پاسخگو و قابل اصلاح و انتقاد پذير داشته باشيم.<br />
( ١٩٩٨)<br />
٢<br />
1 Amartya Sen, born Nov. 3, 1933, Santiniketan, India<br />
2 Welfare economics