26.11.2014 Views

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

□ ١٣٦ افغانستان و پارلمان<br />

آانون مطالعات و پژوهش هاي افغانستان<br />

.۴<br />

با توجه به همين ديدگاه،‏ به ويژه بعد از جنگ جهانی دوم همانطوری که در بالامتذکر شديم،‏ برخی از<br />

کشورهای اروپايی،‏ افريقايي و آسيايی به سوی نظام تک مجلسی روی آوردند،‏ که می توان از يونان،‏<br />

لوکزامبورگ،‏ لبنان،‏ مصر،‏ سوريه،‏ اريتريا،‏ غنا،‏ سنگال و جمهوری اسلامی ايران در اين راستا نامبرد.‏<br />

اکثر پارلمان ها برای يک دوره تقنينی چهار تا پنج ساله انتخاب می شوند و بعد از انقضای مدت معين<br />

دوباره انتخابات برگزار می شود.‏ در نظام های رياستی به سبب تفکيک مطلق قوا،‏ پارلمان از عمر مداوم<br />

برخورداراست و کسی نمی تواند به منحل ساختن آن اقدام نمايد،‏ در حاليکه در نظام هايی که تفکيک نسبی<br />

قوا حاکم است و نظام پارلمانی يا شبه رياستي رايج،‏ پارلمان از سوی قوه اجراييه که برخاسته از متن<br />

پارلمان يا بيرون از است،‏ می تواند منحل اعلان شود.‏<br />

طبق مفاد قانون اساسي جديد افغانستان،‏ مجلس نمايندگان براي مدت پنج سال انتخاب مي شود و مجلس سنا<br />

به صورت مرحله و با تفاوت و پارلمان منحل شده نمي تواند.‏<br />

پارلمان با توجه به تعداد اعضا و حجم آن<br />

يکی از بحث های که در مورد عملکرد پارلمان مطرح است،‏ تعداد اعضا و حجم آن می باشد.‏ پارلمان های<br />

با اعضای زياد،‏ که گاهی برای برخی از اعضای آن حتی مجال صحبت کردن در يک سال هم نمی رسد،‏<br />

ضعيف تر و غير فعال تر از پارلمان هايی عمل می کنند که تعداد اعضای شان کم تر است.‏<br />

کم بودن اعضای پارلمان بدون ترديد نقش به سزايی در موثريت عملکرد آن دارد.‏ ولی اين انتخاب نه<br />

اختياری که بيشتر به تعداد نفوس کشورها بر می گردد.‏ در نتيجه ما يک نماينده از يک مليون نفوس در<br />

هندوستان،‏ يک نماينده از نيم مليون نفوس در امريکا و يک سناتور از دومليون نفوس اين کشور،‏ يک نماينده<br />

از در فدراسيون روسيه،‏ يک نماينده از نفوس در پارلمان های بريتانيا،‏ فرانسه،‏<br />

جرمنی و ايتاليا،‏ يک نماينده از ۵٠٠٠٠ نفوس در بلژيک،‏ يک نماينده از ٢۵٠٠٠ در سويس و سويدن و<br />

يک نماينده از ٢٠٠٠٠ در آيرلند و ناروی داريم.‏<br />

در افغانستان طبق قانون اساسي جديد تعداد اعضاي مجلس نمايندگان ٢۵٠ تن و تعداد اعضاي مجلس سنا به<br />

١٠٠ تن مي رسد.‏<br />

١٠٠٠٠٠<br />

٢۵٠٠٠٠<br />

•<br />

.١<br />

اصول و بنياد ها<br />

در اين بخش به بررسی و تشريح اصول و بنيادهای می پردازيم که بدون فراهم بودن آنها،‏ نه پارلمان از<br />

استقلال عمل برخوردارمی باشد و نه هم زمينه فعاليت به اعضای آن مساعد.‏ درگذشته ها،‏ پارلمان ها و<br />

شوری ها به خواست قوه اجراييه يا شخص پادشاه يا رييس دولت تعيين شده شده و طبق هدايت آنان به شکل<br />

فرمايشی به کار و فعاليت می پرداختند.‏ اين قوه اجراييه بود که مجلس را دعوت به نشست می کرد،‏ برايش<br />

نظامنامه می ساخت و دستور جلسات معين می ساخت.‏ از مصئونيت های پارلمانی و آزادی اعضای پارلمان<br />

خبری نبود و اعضا به خاطر ابراز نظر و موضع گيرهای خويش ممکن بود مورد تعقيب و پيگيرد قرار<br />

گيرند.‏ اعضای پارلمان در بدل کارخود معاش معينی دريافت نمی کردند و می توانستند درعين حال مشاغل<br />

دولتی ديگری نيز داشته باشند.‏<br />

ولی درپی مبارزات طولانی به ويژه در قرن نوزدهم و قرن بيستم استقلال و آزادی پارلمان و اعضای<br />

پارلمان تامين شد و نمايندگان به مثابه کسانی که از سوی مردم انتخاب شده و پشتوانه مردمی را باخود دارند<br />

با استقلال و آزادی بيشتر و بدون دغدغه خاطر به فعاليت پرداختند.‏<br />

در اين باب تضمين های در قوانين اساسی کشورها و نظامنامه های داخلی پارلمان درج گرديد،‏ که استقلال<br />

عمل،‏ نظر،‏ استغنای مالی و سياسی پارلمان و اعضای پارلمان را تامين می کند،‏ تا نماينده خود را جز در<br />

مقابل ملت و شهروندان و حوزهء انتخابی اش نزد ديگری مسوول و درمانده احساس نکند.‏<br />

با توجه به اهميت اين اصول و بنياد ها،‏ که تضمين کننده استقلال عمل پارلمان و اعضای پارلمان به حساب<br />

می روند و در اکثر قوانين اساسی از آن ها تذکر به عمل آمده است،‏ ما شماری از عمده ترين آنان را در ذيل<br />

تذکر داده شرح مختصری درمورد ارايه می کنيم.‏<br />

مصونيت پارلماني ‏(عدم مسووليت و تعرض ناپذيري)‏<br />

مصئونيت پارلمانی به مجموعه ای از تدابير قانونيی اطلاق می شود که با تحت پوشش قرار دادن نماينده،‏<br />

وی را از تعقيب قضايی،‏ پوليس و افراد حفاظت می کند.‏ نماينده در جريان کار،‏ درجلسات علنی پارلمان،‏ در<br />

کميسيون ها،‏ در کنفرانس ها،‏ مصاحبه ها و نوشته های خويش،‏ به موضعگيری های که معتقد است به نفع<br />

جامعه است،‏ مبادرت می ورزد.‏ وی شايد با لوايح دولتی مخالفت کند،‏ از دولت انتقاد نمايد،‏ به پرسش و<br />

استيضاح وزيران بپردازد و طرح های مخالف ديدگاه دولت تقديم کند.‏ درهمه اين موارد،‏ وی از مصئونيت<br />

برخوردار است و کسی حق تعرض به وی را ندارد.‏ نمايندگان چه درجريان کار و چه بعد از ختم کار به

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!