اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
□ ١٣٦ افغانستان و پارلمان<br />
آانون مطالعات و پژوهش هاي افغانستان<br />
.۴<br />
با توجه به همين ديدگاه، به ويژه بعد از جنگ جهانی دوم همانطوری که در بالامتذکر شديم، برخی از<br />
کشورهای اروپايی، افريقايي و آسيايی به سوی نظام تک مجلسی روی آوردند، که می توان از يونان،<br />
لوکزامبورگ، لبنان، مصر، سوريه، اريتريا، غنا، سنگال و جمهوری اسلامی ايران در اين راستا نامبرد.<br />
اکثر پارلمان ها برای يک دوره تقنينی چهار تا پنج ساله انتخاب می شوند و بعد از انقضای مدت معين<br />
دوباره انتخابات برگزار می شود. در نظام های رياستی به سبب تفکيک مطلق قوا، پارلمان از عمر مداوم<br />
برخورداراست و کسی نمی تواند به منحل ساختن آن اقدام نمايد، در حاليکه در نظام هايی که تفکيک نسبی<br />
قوا حاکم است و نظام پارلمانی يا شبه رياستي رايج، پارلمان از سوی قوه اجراييه که برخاسته از متن<br />
پارلمان يا بيرون از است، می تواند منحل اعلان شود.<br />
طبق مفاد قانون اساسي جديد افغانستان، مجلس نمايندگان براي مدت پنج سال انتخاب مي شود و مجلس سنا<br />
به صورت مرحله و با تفاوت و پارلمان منحل شده نمي تواند.<br />
پارلمان با توجه به تعداد اعضا و حجم آن<br />
يکی از بحث های که در مورد عملکرد پارلمان مطرح است، تعداد اعضا و حجم آن می باشد. پارلمان های<br />
با اعضای زياد، که گاهی برای برخی از اعضای آن حتی مجال صحبت کردن در يک سال هم نمی رسد،<br />
ضعيف تر و غير فعال تر از پارلمان هايی عمل می کنند که تعداد اعضای شان کم تر است.<br />
کم بودن اعضای پارلمان بدون ترديد نقش به سزايی در موثريت عملکرد آن دارد. ولی اين انتخاب نه<br />
اختياری که بيشتر به تعداد نفوس کشورها بر می گردد. در نتيجه ما يک نماينده از يک مليون نفوس در<br />
هندوستان، يک نماينده از نيم مليون نفوس در امريکا و يک سناتور از دومليون نفوس اين کشور، يک نماينده<br />
از در فدراسيون روسيه، يک نماينده از نفوس در پارلمان های بريتانيا، فرانسه،<br />
جرمنی و ايتاليا، يک نماينده از ۵٠٠٠٠ نفوس در بلژيک، يک نماينده از ٢۵٠٠٠ در سويس و سويدن و<br />
يک نماينده از ٢٠٠٠٠ در آيرلند و ناروی داريم.<br />
در افغانستان طبق قانون اساسي جديد تعداد اعضاي مجلس نمايندگان ٢۵٠ تن و تعداد اعضاي مجلس سنا به<br />
١٠٠ تن مي رسد.<br />
١٠٠٠٠٠<br />
٢۵٠٠٠٠<br />
•<br />
.١<br />
اصول و بنياد ها<br />
در اين بخش به بررسی و تشريح اصول و بنيادهای می پردازيم که بدون فراهم بودن آنها، نه پارلمان از<br />
استقلال عمل برخوردارمی باشد و نه هم زمينه فعاليت به اعضای آن مساعد. درگذشته ها، پارلمان ها و<br />
شوری ها به خواست قوه اجراييه يا شخص پادشاه يا رييس دولت تعيين شده شده و طبق هدايت آنان به شکل<br />
فرمايشی به کار و فعاليت می پرداختند. اين قوه اجراييه بود که مجلس را دعوت به نشست می کرد، برايش<br />
نظامنامه می ساخت و دستور جلسات معين می ساخت. از مصئونيت های پارلمانی و آزادی اعضای پارلمان<br />
خبری نبود و اعضا به خاطر ابراز نظر و موضع گيرهای خويش ممکن بود مورد تعقيب و پيگيرد قرار<br />
گيرند. اعضای پارلمان در بدل کارخود معاش معينی دريافت نمی کردند و می توانستند درعين حال مشاغل<br />
دولتی ديگری نيز داشته باشند.<br />
ولی درپی مبارزات طولانی به ويژه در قرن نوزدهم و قرن بيستم استقلال و آزادی پارلمان و اعضای<br />
پارلمان تامين شد و نمايندگان به مثابه کسانی که از سوی مردم انتخاب شده و پشتوانه مردمی را باخود دارند<br />
با استقلال و آزادی بيشتر و بدون دغدغه خاطر به فعاليت پرداختند.<br />
در اين باب تضمين های در قوانين اساسی کشورها و نظامنامه های داخلی پارلمان درج گرديد، که استقلال<br />
عمل، نظر، استغنای مالی و سياسی پارلمان و اعضای پارلمان را تامين می کند، تا نماينده خود را جز در<br />
مقابل ملت و شهروندان و حوزهء انتخابی اش نزد ديگری مسوول و درمانده احساس نکند.<br />
با توجه به اهميت اين اصول و بنياد ها، که تضمين کننده استقلال عمل پارلمان و اعضای پارلمان به حساب<br />
می روند و در اکثر قوانين اساسی از آن ها تذکر به عمل آمده است، ما شماری از عمده ترين آنان را در ذيل<br />
تذکر داده شرح مختصری درمورد ارايه می کنيم.<br />
مصونيت پارلماني (عدم مسووليت و تعرض ناپذيري)<br />
مصئونيت پارلمانی به مجموعه ای از تدابير قانونيی اطلاق می شود که با تحت پوشش قرار دادن نماينده،<br />
وی را از تعقيب قضايی، پوليس و افراد حفاظت می کند. نماينده در جريان کار، درجلسات علنی پارلمان، در<br />
کميسيون ها، در کنفرانس ها، مصاحبه ها و نوشته های خويش، به موضعگيری های که معتقد است به نفع<br />
جامعه است، مبادرت می ورزد. وی شايد با لوايح دولتی مخالفت کند، از دولت انتقاد نمايد، به پرسش و<br />
استيضاح وزيران بپردازد و طرح های مخالف ديدگاه دولت تقديم کند. درهمه اين موارد، وی از مصئونيت<br />
برخوردار است و کسی حق تعرض به وی را ندارد. نمايندگان چه درجريان کار و چه بعد از ختم کار به