Ø§ï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi

More documents

Recommendations

Info

نگرشی بر سير تاريخی پارلمان افغانستان ١٩١٩) (١٩۶٣ بکار بُرد تجارب گذشته و ارزشهای نوين در انتخابات آينده پوهاند سيد سعدالدين هاشمی باعتقاد انديشمندان و فلاسفه،‏ انسان موجودی است که دو خصوصيت تغييرناپذير دارد:‏ ‏«تفکر»‏ و ‏«زندگی جمعی».‏ اين دو خصوصيت بود که موجد تمدن و فرهنگ گرديده و سير انکشاف و تکامل را پيموده است.‏ يکی ازين انکشافات و تکامل،‏ تشکيل موسسهء اجتماعی است که امروز بنام ‏«دولت»‏ ياد ميشود که بخاطر زيست اجتماعی،‏ رفع نيازمندی جامعه و روابط بين افراد عرض وجود کرد.‏ اين موسسه از همان مراحل ابتدائیاش،‏ بنام مردم و از طريق مردم و برای خود مردم،‏ دساتير و قواعد حقوقی را تثبيت و همه را باحترام به آن واداشت.‏ فرصت که جوامع از ناحيهء نفوس و ساحه اراضی رو بازدياد و وسعت نهاد و دولت جان تازه گرفت،‏ در وظائف و صلاحيتهای خودگام فراختر گذاشته و روزی رسيد که مستبد،‏ ستمگر و مطلق العنان شد و بافراد حق نداد تا در مورد حقوق خود ابراز نظر کنند.‏ ازينجاست که در هر يک از ادوار پنجگانه تاريخی،‏ افراد،‏ گروهها،‏ اقشار و طبقات محروم،‏ از پا نه نشسته و تا آنجا که اوضاع و احوال و شرائط زمان و محيط اجازه ميداد برای حفظ و اعلام تثبيت حقوق خود در اوقات مختلف،‏ در جاهای مختلف و به شيوههای مختلف منجمله تأسيس ‏«پارلمان»‏ مبارزه کردند و مجامع و موسسات سياسی را به رعايت اصل رضايت افراد واداشتند.‏ انديشمندان،‏ مصلحان،‏ فلاسفه،‏ نويسندگان بشر دوست،‏ با انديشههای نوين باصالت در جامعه آنان را ياری رسانيدند.‏ تا جائيکه اسناد تاريخی نشان ميدهد،‏ تجاويز باز دارنده قدرت،‏ در دست يک فرد و يک مرجع بار اول،‏ در نظامهای اقتصادی اجتماعی،‏ در نظام سياسی يونان قديم و بعداً‏ در روم قديم بملاحظه رسيد.‏ در دولتهای شهری يونان،‏ اجتماعی از طبقه اشراف و ممتاز ‏(خواص)‏ در اوقات معين گردهم میآمدند و نمايندگان خود را برای امور شهر انتخاب میکردند و گاهی هم،‏ تمام شهريان درين انتخاب حصه میگرفتند.‏ اين طريقهء اخير يک نوع سيستم دموکراسی مستقيم قديم بود ‏(قرن پنجم قبل از ميلاد)‏ که بحيث کودک نوزاد دموکراسی در دنيای باستان پا بعرصه وجود گذاشت و سرآغاز فصل تاريخ انديشههای سياسی جهان محسوب گرديد.‏ گرچه واژهها،‏ مفاهيم،‏ افکار و انديشههای سياسی جديد مانند:‏ دموکراسی،‏ عدالت،‏ آزادی،‏ انتخابات،‏ حکومت مشروطه،‏ احترام به قانون و امثالهم از عقائد فلاسفهء همين دوره سرچشمه گرفته است،‏ اما دموکراسی نوين،‏ شباهتی به دموکراسی،‏ روستا،‏ قبيله و دولت شهری ندارد،‏ بلکه اين دموکراسی بمرور با ضعف و زوال هرم ثلاثه ‏(کليسا،‏ فيوداليزم،‏ سلطنتهای مطلقه)‏ و بعداً‏ در جريان پيدايش و تکامل دولت-‏ ملت بالنده شد.‏ در آغاز که بحيث يک قسمت اساسی و عمده قانون جريان اين پروسه ميتوان از منشورکبير ‏«مگناکارتا انگلستان بوجود آمد،‏ ياد کرد.‏ امضاء اين سند توسط جانJohn شاه انگلستان در ١٢١۵ ميلادی در شصت و سه ماده،‏ نخستين قدمی بود بزرگ بخاطر مبارزهء طولانی آزادیهای سياسی و حرکت بسوی مشروطه در انگلستان.‏ برخی از مفاهيم آزادیهای فردی آن در مبارزات و جنبشهای بعدی برای کسب آزادی،‏ بحيث مودلی در اسناد،‏ احکام،‏ دساتير و منشورهای بعدی در کشورهای ديگر مورد احترام قرار گرفت.‏ در همين قرن است که موضوع اصلاحات مذهبی و مبارزه علم با کليسا حاد ميشود و عدهء از فلاسفه انسان ،Huss لوتر،‏ کالوين و امثالهم از طريق تقبيح دخالتهای ناروای دوست مانند:‏ وايکلف روحانيون در امور دنيوی و زندگی افراد،‏ با تأييد آزادیهای فرد ی راه بحث آزادانه برای فلاسفه مابعد را باز کردند.‏ از قرن پانزدهم و شانزدهم،‏ همزمان و موازی با پيشرفت اختراعات و اکتشافات،‏ فن،‏ تخنيک و توسعه دانش و تعاليم نوين بورژوازی رشد يافته،‏ در افکار سياسی و انتقاد از اوضاع اجتماعی،‏ امور مربوط به حکومت،‏ دولت،‏ فرد و جامعه و تاييد حقوق بشر،‏ نيز،‏ جنبش و حرکتی پديد آمد.‏ در قرون هفدهم و هجدهم،‏ فلاسفهء جليل القدری چون:‏ هابس،‏ جان لاک،‏ ولتر،‏ مونتسکيو،‏ روسو و امثال آنان عرض وجود کردند،‏ عقايد،‏ نظريات و افکار سياسی آنها در نخستين موج دموکراسی شدن انقلابات و جنبشهای مهمی که غرض تأييد حقوق بشر و دموکراتيزه کردن جامعه ارائه کرده بودند،‏ بسيار موثر بود.‏ «Magnacarta ،Whycliff هس
□ ١٢ افغانستان و پارلمان آانون مطالعات و پژوهش هاي افغانستان در انگلستان،‏ تصادمات و مبارزه ميان شاه و نمايندگان بورژوازی نوخاسته و اشراف جديد که در پارلمان راه يافته بودند،‏ سرانجام با پذيرش،‏ ‏«سند اعلاميهء حقوق»‏ Petition of Rights توسط،‏ ويليام شاه انگلستان که روش مشروطه در آن خلاصه شده بود،‏ پايان يافت.‏ بدينسان،‏ انقلاب بورژوازی انگلستان که قدرت سياسی را از يك طبقه به طبقهء ديگر منتقل کرد،‏ به پيروزی رسيد،‏ و پارلمان ‏(مجلس عوام و اعيان)،‏ قدرت عالی و تجسم ارادهء مردم تلقی شد.‏ جان لاک يکی از فيلسوفان متجدد و جانشين قدما،‏ که معاصر و مدافع انقلاب انگلستان بود و جامعه و سياست و حکومت را مورد بررسی و بازبينی مجدد قرار داد،‏ نظريات و عقائدش نه تنها در انقلاب انگلستان بلکه در انقلابات بعدی چون انقلاب و استقلال امريکا و انقلاب کبير فرانسه و کشورهاي دموکراتيک قرن اخير نيز اثر گذاشت*‏ در مجموع،‏ ‏«مشروطيت»‏ که يک پديده و خواست بورژوازی بود،‏ بعد از پيروزی بر مطلقيت در مغرب زمين،‏ اوضاع سياسی،‏ اقتصادی و اجتماعی مردم را تغيير داده و بعدتر،‏ پس لرزههای آن بمرور،‏ راه خود را در مشرق زمين باز کرد و افکار سياسی فلاسفه قرون هفدهم و هجدهم انگليس و فرانسه وارد شرق شد،‏ مگر برعکس غرب،‏ روشنفکران و بورژوازی شرق با دو دشمن به مبارزه برخاستند:‏ استبداد و استعمار.‏ البته انديشه نوگرائی و دستيابی به تمدن غرب درين مبارزات و جنبشهای شرقی و اسلامی نيز نهفته بود.‏ از ميان مردان تاريخ نوين مشرق زمين و پيشگامان اين جنبش نامهای سيدجمالالدين افغانی،‏ ميرزا ملکم خان ‏(نويسندهء:‏ کتابچه غيبی يا دفتر تنظيمات سال و ميرزا آقاخان کرمانی،‏ همواره ورد زبانها است.‏ آنان با نوشتن کتب،‏ مقالات،‏ نشريات و خطابههايشان،‏ مطالب آزاديخواهانه و واژههای کليدی فلاسفهء غرب را که در بالا به آن اشاره شد،‏ به شرق انتقال دادند و خميرمايهء جنبشهای بعدی اسلامی شرق گرديدند.‏ -------- * جوهر و عصارهء عقائد جان لاک،‏ مطالب آتی آيديالهای مشروطيت را تشکيل ميداد:‏ مردود دانستن سلطنت مطلقه اصالت فرد حق آزادی،‏ مساوات ‏(در حقوق)‏ اموال حق انحلال حکومت تفکيک و تعادل قوای ثلاثه پارلمان ‏(دو مجلس عوام و اعيان)‏ حکومت اکثريت منشأ قدرت در مردم است مشروعيت دولت ‏(هيچ دولتی بدون رضايت اعضاء جامعهء خود حق وجود ندارد)‏ قانون محدود به منافع جامعه است،‏ مردم فقط بشرطی رضايت به تشکيل دولت دادهاند که دولت:‏ حيات،‏ آزادی و اموال و امنيت شان را تأمين کند....‏ اما در افغانستان،‏ تا قبل از مقدمات مشروطهخواهی،‏ مانند کشورهای اسلامی و شرقی احکام و قوانين دينی،‏ اوامر شفاهی،‏ فرامين شاهان،‏ قوانين عرفی و سنت جامعه،‏ همواره،‏ حيثيت قانون را داشته است.‏ در طول تمام دوران تاريخ،‏ مفکوره و تعامل مشوره در جامعهء افغانی مروج بود و اکثر مسايل متنازع فيهشان براساس جرگه،‏ حل و فصل میشد.‏ همچنان تعامل مشوره در امور مربوط به سرنوشت مردم و موضوعات مهم ملی معمول بود.‏ در نوع اخير،‏ نظامهای قبيلوی و نظامهای استبدادی در بعضی قضايا،‏ خود را مجبور يافته که در برابر ملت خم شود و به تأسيس شورای کبير ‏(لويه جرگه)‏ برای آن قضايا،‏ از رأی مردم استمداد نمايد.‏ شادروان استاد خليلی،‏ جرگهها را بدو نوع ياد کرده است:‏ ‏«جرگههايي که در مواقف خطر از راه اراده آزاد خود ملت منعقد شده و در آن روزگاری بوده که نظام مرکزی برهم خورده و تاج سلطنت سرنگون گرديده و مردم بخودی خود با دشمن بيگانه دست و گريبان بودهاند.‏ در چنين هنگام اگر چه شمار اعضای آن اندک و از هر گونه تشريفات عاری بوده در پايهء اول از بزرگی و عزت قرار دارد.‏ و جرگههای ديگری که در مسايل روز و تدوين قوانين در هنگام امن و آرامش بوسيله فرمان و دعوتنامه تشکيل شده در درجه دوم قرار دارند.»(‏‎١‎‏)‏ شادروان صباح الدين کشکی مینگارد:‏ ‏«لويه جرگهها را بعض نويسندگان ارادهء مردم و دموکراسی تلقی کردهاند.‏ ولی اين اجتماعات در حقيقت،‏ اجتماعی از رهبران و سران قوم و ديگر صاحب رسوخان بوده است که با حکومات وقت در صف رضايت و موافقت قرار داشتهاند.‏ آنانی که درين جرگهها دعوت میشدند اين امتياز را برای توسعه و علو مقام خود با حمايت خموشانه حکومت و برای غلبه بر دشمنان و مخالفينشان يا در بسياری از موارد،‏ برای استفاده و اختناق مزيد طبقات ضعيف بکار میبردند»(‏‎٢‎‏)‏ گرچه لويه جرگهها،‏ اکثراً‏ فرمايشی و تا حدود زياد،‏ آنچه خواست زمامداران و همدستانشان بوده،‏ مهر تأييد بر آن زدهاند،‏ ولی هستند کسانی که نقش لويه جرگهها را در بعض حالات مهم دانسته و آن را مظهر دموکراسی افغانی ميدانند و نيز غربیها بهترين حکومتی را که برای افغانستان تجويز میکنند،‏ همان (١٨۵٨ (١۶٨٨)
Page 2 and 3: آنفرانس:‏ افغانستا
Page 4 and 5: □ ٣ افغانستان و پار
Page 6 and 7: -٢ -٣ فهرست مطالب فص
Page 8 and 9: □ ٧ افغانستان و پار
Page 10 and 11: □ ٩ افغانستان و پار
Page 14 and 15: □ ١٣ افغانستان و پا
Page 16 and 17: □ ١٥ افغانستان و پا
Page 18 and 19: □ ١٧ افغانستان و پا
Page 20 and 21: □ ١٩ افغانستان و پا
Page 22 and 23: □ ٢١ افغانستان و پا
Page 24 and 25: ناي □ ٢٣ افغانستان
Page 26 and 27: ندي □ ٢٥ افغانستان
Page 28 and 29: ص،‏ □ ٢٧ افغانستان
Page 30 and 31: □ ٢٩ افغانستان و پا
Page 32 and 33: □ ٣١ افغانستان و پا
Page 34 and 35: □ ٣٣ افغانستان و پا
Page 36 and 37: □ ٣٥ افغانستان و پا
Page 38 and 39: □ ٣٧ افغانستان و پا
Page 40 and 41: □ ٣٩ افغانستان و پا
Page 42 and 43: □ ٤١ افغانستان و پا
Page 44 and 45: □ ٤٣ افغانستان و پا
Page 46 and 47: □ ٤٥ افغانستان و پا
Page 48 and 49: □ ٤٧ افغانستان و پا
Page 50 and 51: □ ٤٩ افغانستان و پا
Page 52 and 53: □ ٥١ افغانستان و پا
Page 54 and 55: □ ٥٣ افغانستان و پا
Page 56 and 57: □ ٥٥ افغانستان و پا
Page 58 and 59: □ ٥٧ افغانستان و پا
Page 60 and 61: □ ٥٩ افغانستان و پا
Page 62 and 63:
□ ٦١ افغانستان و پا
Page 64 and 65:
□ ٦٣ افغانستان و پا
Page 66 and 67:
□ ٦٥ افغانستان و پا
Page 68 and 69:
□ ٦٧ افغانستان و پا
Page 70 and 71:
□ ٦٩ افغانستان و پا
Page 72 and 73:
□ ٧١ افغانستان و پا
Page 74 and 75:
□ ٧٣ افغانستان و پا
Page 76 and 77:
دموکراسي افغانی يا
Page 78 and 79:
□ ٧٧ افغانستان و پا
Page 80 and 81:
ص ، □ ٧٩ افغانستان
Page 82 and 83:
ماهيت نظام و رعايت
Page 84 and 85:
□ ٨٣ افغانستان و پا
Page 86 and 87:
□ ٨٥ افغانستان و پا
Page 88 and 89:
□ ٨٧ افغانستان و پا
Page 90 and 91:
□ ٨٩ افغانستان و پا
Page 92 and 93:
□ ٩١ افغانستان و پا
Page 94 and 95:
□ ٩٣ افغانستان و پا
Page 96 and 97:
انتخابات پارلماني
Page 98 and 99:
□ ٩٧ افغانستان و پا
Page 100 and 101:
□ ٩٩ افغانستان و پا
Page 102 and 103:
□ ١٠١ افغانستان و پ
Page 104 and 105:
□ ١٠٣ افغانستان و پ
Page 106 and 107:
□ ١٠٥ افغانستان و پ
Page 108 and 109:
□ ١٠٧ افغانستان و پ
Page 110 and 111:
□ ١٠٩ افغانستان و پ
Page 112 and 113:
افغانستان در آستا
Page 114 and 115:
□ ١١٣ افغانستان و پ
Page 116 and 117:
□ ١١٥ افغانستان و پ
Page 118 and 119:
□ ١١٧ افغانستان و پ
Page 120 and 121:
□ ١١٩ افغانستان و پ
Page 122 and 123:
□ ١٢١ افغانستان و پ
Page 124 and 125:
□ ١٢٣ افغانستان و پ
Page 126 and 127:
فصل چهارم طرز العمل
Page 128 and 129:
□ ١٢٧ افغانستان و پ
Page 130 and 131:
□ ١٢٩ افغانستان و پ
Page 132 and 133:
□ ١٣١ افغانستان و پ
Page 134 and 135:
□ ١٣٣ افغانستان و پ
Page 136 and 137:
□ ١٣٥ افغانستان و پ
Page 138 and 139:
□ ١٣٧ افغانستان و پ
Page 140 and 141:
□ ١٣٩ افغانستان و پ
Page 142 and 143:
□ ١٤١ افغانستان و پ
Page 144 and 145:
□ ١٤٣ افغانستان و پ
Page 146 and 147:
□ ١٤٥ افغانستان و پ
Page 148 and 149:
□ ١٤٧ افغانستان و پ
Page 150 and 151:
□ ١٤٩ افغانستان و پ
Page 152 and 153:
□ ١٥١ افغانستان و پ
Page 154 and 155:
□ ١٥٣ افغانستان و پ
Page 156 and 157:
□ ١٥٥ افغانستان و پ
Page 158 and 159:
□ ١٥٧ افغانستان و پ
Page 160 and 161:
□ ١٥٩ افغانستان و پ
Page 162 and 163:
پروفيسر قاسم فاضلي
Page 164 and 165:
□ ١٦٣ افغانستان و پ
Page 166 and 167:
□ ١٦٥ افغانستان و پ
Page 168 and 169:
□ ١٦٧ افغانستان و پ
Page 170 and 171:
□ ١٦٩ افغانستان و پ
Page 172 and 173:
□ ١٧١ افغانستان و پ
Page 174 and 175:
□ ١٧٣ افغانستان و پ
Page 176 and 177:
□ ١٧٥ افغانستان و پ
Page 178 and 179:
□ ١٧٧ افغانستان و پ
Page 180 and 181:
□ ١٧٩ افغانستان و پ
Page 182 and 183:
□ ١٨١ افغانستان و پ
Page 184 and 185:
□ ١٨٣ افغانستان و پ
Page 186 and 187:
□ ١٨٥ افغانستان و پ
Page 188 and 189:
□ ١٨٧ افغانستان و پ
Page 190 and 191:
□ ١٨٩ افغانستان و پ
Page 192 and 193:
□ ١٩١ افغانستان و پ
Page 194 and 195:
□ ١٩٣ افغانستان و پ
Page 196:
□ ١٩٥ افغانستان و پ
show all

Ø§ï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ï­ïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Ø§ï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi