26.11.2014 Views

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

□ ٣٥ افغانستان و پارلمان<br />

نقش پارلمان در جامعهء در حال گذار افغانستان<br />

روياروي ساير اشراف آه آنان هم صاحب قدرت مستقل و مخصوص به خود هستند،‏ قرار ميگيرد،‏ معلوم نيست آه<br />

همواره جرات و توان انهدام قدرتهاي پاتريمونيال مستقل محلي را داشته باشد.‏<br />

‏«تاريخ دولت در افغانستان از سال (١٧۴٧ ١١٢۶ ميلادي)‏ ‏(تشكيل نخستين دولت ملي توسط احمد شاه ابدالي)‏ تا به<br />

امروز،‏ نشان دهندهء آوشش هايي است آه نهاد دولت براي دستيابي به خود مختاري در برابر قبايل از خود بروز<br />

داده است،‏ ؛ اما اين تلاش ها به علت اينكه دولت،‏ خود يك قبيله محسوب مي شده،‏ هيچ گاه توفيق نداشته است<br />

«.<br />

١<br />

‏«در جوامع سنتي با ساختار قبيله اي،‏ دستگاه حكومتي،‏ آه در ابتدا تحت سلطهء اشراف و خانها قرار دارد،‏ به<br />

تدريج به سوي استقلال گام برداشته و مشاغل انحصاري را از چنگ اقوام و قبايل بيرون مي آورد ‏(مانند ايران)؛ اما<br />

در افغانستان هنوز هم حكومت در انقياد روابطي است آه ميان طرفداران اقوام مختلف برقرار است<br />

«<br />

٢<br />

رابطهء قوميت و ساختار قدرت،‏ يك رابطهء دو طرفه است آه از يك طرف،‏ دولت براي تشكيل پايه هاي حاآميت<br />

خود،‏ نيازمند حمايت هاي قومي و قبيله اي است و از سوي ديگر،‏ قوميت به عنوان عامل تأثير گذار،‏ در برابر<br />

حمايت خود،‏ تقاضا هايي را وارد ساختار قدرت آرده آه دارندگان قدرت را مجبور به تأمين و دفاع از آن مي سازد.‏<br />

در طي اين پروسهء ‏«حمايت قبايل و تقاضا از دولت»،‏ ساختارقدرت سياسي با چشم پوشي از تقاضاهاي ملي،‏ عملا<br />

آارآرد فرا قومي و فراگير خود را آنار گذاشته و در نقش يك دولت قومي ظاهر مي شود.‏ در نتيجه،‏ علايق قومي<br />

ديگر اقوام را بر انگيخته و تعارض هاي قومي را تشديد ميكند<br />

.<br />

٣<br />

خصلت آثرت گرايي دولت بعد از توافقنامهء بن:‏<br />

علاوه بر مشكلات ساختار اجتماعي قبيله اي و ساختار سياسي پاتريمونيال در افغانستان،‏ مشكل ديگري نيز اضافه<br />

شده است،‏ و آن معضلهء آاهش اقتدار و حاآميت دولت مي باشد.‏ هر چند سياست هاي رسمي و اعلام شدهء دولت<br />

هاي بعد از توافقنامهء بن،‏ حاآي از تمرآز اقتدار ا ز طريق يك دولت وحدت گرا بوده است،‏ اما در عمل ساختار<br />

دولتي و آُنش نهاد دولت در پهنهء سياست افغانستان آاملا به رفتار دولت هاي آثرت گرا شباهت دارد.‏<br />

نظريه آثرت گرايي دولت آه در اصل بعنوان واآنشي منفي نسبت به نظريه وحدت گرايي دولت،‏ در اوايل قرن<br />

گذشته پيدا شد،‏ خود از عدم ديدگاه منسجم در بارهء دولت رنج مي برد.‏ تئوريسين هاي آن مانند فيگيس،‏ لاسكي<br />

گيرك،‏ آول و...‏ نقطه نظرات متفاوتي دارند<br />

،<br />

٤<br />

.<br />

٦<br />

٥<br />

بر اساس نظريه آثرت گرايي،‏ دولت به دو معناي وسيع و محدود بكار مي رود.‏ معناي وسيع دولت در برگيرندهء<br />

آل اراده هاي افراد و گروه ها درآشور بوده و در واقع همان آليت گروهها و ‏«ترآيب اراده هاي موجود»‏ است؛ در<br />

حاليكه بر طبق معناي محدود تر،‏ آانون آن درترآيب دولت ظاهر مي شود...‏ دولت آثرت گرا گروه ها را مرتبط و<br />

منسجم مي آند اما آنها را فرو نمي بلعد.‏ از همين رو،‏ دولت آثرت گرا به معناي متعارف آلمه واجد حاآميت نيست،‏<br />

زيرا خود ترآيبي از گروه هايي است آه خود مختاري و استقلال نسبي آنها بعنوان جزيي از مفهوم دولت آاملا<br />

شناسايي شده است و حكومت وجود مراآز متعدد قدرت را شناسايي مي آند.‏ وظيفهء گروه حاآمه نه اعمال قدرت<br />

نامحدود بلكه تنظيم روابط ميان گروه ها و افراد به منظور تامين عدالت و نظم و آزادي است.‏ بنا بر اين دولت آثرت<br />

گرا شاهد آشمكش و مناقشه و سازش و مصالحهء دايمي ميان گروه هاست؛ به عبارت ديگر مجموعه اي از افراد<br />

است آه از پيش در درون گروه هاي مختلف و مستقلي وحدت يافته و اينك در درون گروهي گسترده تر وعالي تر<br />

آه بيشتر متضمن غايات و اهداف عمومي است،‏ يگانه مي شوند<br />

.<br />

٧<br />

4 Laski, Harold Joseph, 1893-1950, England<br />

1<br />

2<br />

3<br />

سيد عبدالقيوم سجادي،‏ جامعه شناسي سياسي افغانستان،‏ ص ۶٣<br />

اليور روآ،‏<br />

افغانستان،‏ اسلام و نوگرايي سياسي،‏ ترجمهء سروقد مقدم،‏ ص ٣٠<br />

سيد عبدالقيوم سجادي،‏ جامعه شناسي سياسي افغانستان،‏ ص ۶٢<br />

5 Howard Cole<br />

6<br />

7<br />

اندرو وينسنت،‏<br />

همان،‏ ص ٣١٠<br />

نظريه هاي دولت،‏ ترجمهء داآتر حسين بشيريه،‏ صص‎٣٠۴‎ تا ٣١٢

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!