Ø§ï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi

More documents

Recommendations

Info

□ ١٧ افغانستان و پارلمان نگرشی بر سير تاريخی پارلمان افغانستان (١٩۶٣ - ١٩١٩) (٢١) (٢٣) ...» : به اعتقاد داکتر اکرم عثمان ‏«قانون اساسی دوران نادرشاه،‏ به شدت تحت شعاع خودکامگی او قرار گرفت و قتلهای سياسی او در محاکمه فرمايشی نشان داد که او هدفی جز برخورد ابزاری با قانون نداشت.‏ همانطوريکه لوئی چاردهم میگفت دولت خودم هستم،‏ او نيز بخاطر استقرار حکومتی متمرکز،‏ خيلی از قانون اساسی دورانش تبعيت کرد و دولت از صدر تاذيل خودش بود...»‏ شريف فايض مینويسد:‏ درين زمان،‏ ساختار نظام حاکم از هرمی تشکيل گرديد که در رأس آن زورمندان خاندان حاکم و در ردههای زيريناش،‏ ثروتمندان و روحانيون وابسته قرار داشتند...»(‏‎٢٢‎‏)‏ در اواسط دهه چهلم بود که جنگ ويرانگر جهانی پايان يافت و چهرهء سياسی جهان تغيير کرد.‏ استعمار تضعيف گرديد و جنبشهای آزادی بخش ملی و مبارزات انقلابی و دموکراتيک در يک تعداد کشورها به پيروزی رسيد.‏ اثرات اين تغيير و پيام آور دموکراسی در افغانستان آن بود که بحران اقتصادی توام با استبداد خون آلود و اختناق طولانی سياسی که حق گفتن در زير لحاف را نيز ناممکن ساخته بود،‏ نارضايتی مردم را بار آورده موجب تغيير جهره حاکميت غيرمردمی گرديد.‏ شرايط جديد بخصوص بيداری شرق چون کشورهای همسايه ‏(نهضت و جنبش کانگرس هند و تقسيم نيم قاره به کشورها ی هند و پاکستان حرکتهای حزب توده و نهضت مصدق و ملی شدن صنعت نفت ايران و...)‏ منطقه وضع ‏(شرق ميانه)‏ و جهان ‏(احترام باصول حقوق بشر...)‏ ايجاب میکرد که در افغانستان چهره جديدی روی صحنه آيد و شاه فعال شده در امور اداره کشور سهم گيرد.‏ اين جهره جديد سردار شاه محمود بود که در ١٩۴۶ به کرسی صدارت رسيد.‏ او با درک شرايط جديد ملی ‏(فشار افکار عامه)‏ و بينالمللی تصميم گرفت که يک دورهء آزمايشی دموکراسی که غالباً‏ بنامهای ‏«دموکراسی تاجدار»‏ ‏«دموکراسی « ‏«دموکراسی زودگذر»‏ ياد شده است آغاز نمايد تا جلو نفوذ اثرات فعاليتهای حزب توده و بخش کمونيزم و ناخشنودی و تنفر روشنفکران از حکمرائی خاندان شاهی و تضعيف شاهی را مانند فارس و مصر از طريق معرفی و اصلاحات سيستم انتخاباتی،‏ تخفيف دهد سردار شاه محمود که لقب پدر دموکراسی يافت،‏ نخستين اقدامش رهائی زندانها و سياسی بود که اکثرشان روشنفکران و جوانانی بودند که مغزشان به گفته محمد مسعود:‏ دشمن ظلم و قساوت و طالب آزادی و عدالت بود ٩ اپريل (٢۴) اقدام دومين،‏ به تصويب رسيدن قانون جديد بلديهها برمبنای انتخابات سری و کتبی در ١٩۴٧ پديده نو در حيات سياسی افغانستان بود که سال بعد آن در کابل و شهرها با تبليغات وسيع نويسندگان عملی شده در حاليکه قبلاً‏ مضامين عمده و اساسی در اخبار آن عصر افغانستان بامور غيرسياسی اختصاص داشت(‏‎٢۵‎‏)‏ قدم بعدی،‏ انتخابات شورای ملی بود که برعکس روش قبلی،‏ آغاز شد.‏ يعنی که در طول دورهء قريب به دو دهه،‏ همواره مداخله حکومت در انتخابات نمايندگان شورای معمول بود و در واقع کانديدها به ظاهر انتخابی ولی در واقع انتصابی بوده و مقامات تصميم گيرنده،‏ والیها و حکام به همدستی شبکه وسيع ضبط و احوالات وقت،‏ درين انتصابها دست قوی داشتند.‏ چنانچه استاد خليلی مینويسد:‏ ‏«نمايندگان ملت قبل از آنکه از جانب مردم انتخاب شوند از سوی کارمندان حکومت انتصاب میشدند.»‏ ولی در دورهء جديد،‏ بار نخست است که انتخابات سری و آزاد شورای ملی در ١٩۴٨ اعلان گرديد و در ١٩۴٩ حنکه موقع انتخابات شورای فرا رسيد حکومت جديد کمتر در آن مداخله کرد.‏ به گفته غبار،‏ وکلای اين دوره از هر دستی بود:‏ ملاکين بزرگ،‏ تجار بزرگ،‏ روحانيون روشنفکران طبقات متوسط و خورده،‏ مأمورين سابقه،‏ روشناسان محلی و غيره.‏ تعداد وکلا نفر و مرکب از دسته روشنفکران مبارز و مخالف دولت،‏ گماشتگان دولت،‏ و اشخاص بيطرف.‏ (٢٧) با تشکيل شورا و انتخابات رئيسه که از همان آغاز مداخله سکوت و ديکته شاه در تعيين رئيس محسوس شد،‏ عبدالهادی داوی،‏ بحيث رئيس،‏ عبدالرشيد معين اول،‏ گل پاچا الفت،معين دوم و عبدالرحيم منشی انتخاب شدند،‏ وکلای صنف بندی شده به فعاليت آغاز کردند.‏ وکلای جبههء متحد ملی يا اپوزيسون به تعدادشان در حدود سی نفر ميرسيد و میخواستند شورا وظايفاش را به شيوهء پارلمان مشروطه اجرا نمايد.،‏ هنگام سوگند،‏ از ذکر نام حکومت خودداری کرده و علیالرغم قديم،‏ فقط سوگند وفاداری نسبت به مملکت برداشتند.‏ اپوزسيون با روش مسالمتآميز در تشکيل کميسونها متعدد و انتخاب روساء و منشيان کميسونها،‏ آرای اکثريت را به نفع خود حاصل و رياست کميسون را منحصراً‏ بدست آرد.‏ همين کميسونها بود که قانون جديد وظائف داخلی شورا،‏ و قانون جديد انتخابات را بشکل نسبتاً‏ دموکراتيک آن تسويد و لزوم تجديد و وضع قوانين اساسی،‏ تشکيلات ملکيه،‏ و...‏ طرح کرد.‏ بودجه مبهم حکومت بيست ساله را که مستور نگهداشته شده بود برملا کرد.‏ و هم قسمتی از وزرای را برای بار اول در تاريخ پارلمانی افغانستان احضار و استجواب ‏(محمد کبير لودين وزير فوائد عامه،‏ عبدالمجيد زابلی و...)‏ بخاطر بررسی و اعتراض برقرار داد کمپني موريسن کنودسن،‏ محکوم به محاکمه و ديوان عالی اعلام کردند.‏ همچنين شورا زير عنوان ‏«مواد هفتگانه»‏ تصاويب را نفع مردم بعمل آوردند.‏ مجلس موفق شد ١٧١ :(٢۶)
□ ١٨ افغانستان و پارلمان آانون مطالعات و پژوهش هاي افغانستان که در ١٩۵٠ قانون مطبوعات را که برای جرائد غيردولتی اجازه نشر و آزادی محدود ميداد به تصويب رساند.‏ پس از انتشار مطبوعات جرائد غيردولتی تأسيس گرديد(‏‎٢٨‎‏)‏ همزمان با تاسيس جرائد آزاد يا اندکی پبس از آن يک تعداد حلقههای سياسی به شکل هسته احزاب نيز توسط روشنفکران در نقاط مختلف کشور بنيانگذاری شد:‏ ويش زلميان،‏ وطن،‏ ندایخلق،‏ کلوپ ملی،‏ همزمان و موازی با اين جمعيتها،‏ نخستين ‏«اتحاديه محصلان پوهنتون»‏ با تمايلات سياسی مختلف عرض وجود کرد ‏(اپريل و کارهای وزارت معارف و حکومت را بررسی و انتقاد کردند.‏ در قبال موضوعات قبلی،‏ مسايل پشتونستان و پروژه وادی هلمند از موضوعات عمده دوره هفتم شورا بود.‏ اپوزيسون در حاليکه از يکطرف از حکومت انتقاد میکرد و روحيهء انتقادی را حفظ مینمودند از جانب ديگر تلاش داشتند تا مدت زمانی،‏ که حکومت را از سلطنت جدا نمايند و حکومت خارج خانواده سلطنتی تشکيل و نزد شورا،‏ مسئول گردد،‏ شاه محمود صدراعظم بماند تا از لحاظ پرنسيب،‏ ديگر اعضای خانواده سلطنتی نتواند حکومت کنند،‏ وقتی سردار داود اين روحيه را درک کرد از طريق ديگری اقدام نمود.(‏‎٢٩‎‏)‏ با تأسيس ‏«کلوپ ملی»‏ اين حزب دولتی که اعضای آن را چند نفر سرداران،‏ جنرالهای اردو،‏ تجار و ملاک بزرگ،‏ عده از وزراء و مأمورين عاليرتبه و در مرتبه اخير چند نفر روشنفکر سازشکار تشکيل ميداد و با جلب شاگردان و محصلان،‏ و با فعاليت نمايندگانشان در شورای در تضعيف شاه محمود،‏ و تضعيف و جلوگيری از نشر و نمای دموکراسی،‏ ابتکار را بدست گرفتند.(‏‎٣٠‎‏)‏ رهبری اين گروپ در مرحله اول بشکل مُفتش اعمال حکومت در آمدند و فيصلههای در سياست داخلی و خارجی کشور صادر کردند.‏ تلاش بخرج داده شد،‏ شاه را از حمايت شاه محمود منصرف ساخته،‏ جو سياسی را به نفع خود تغيير دهند،‏ و در مرحله بعدی صدراعظم را مجبور به استعفا بسازند.‏ رهبری اين گروپ استدلال میکردند که نرمش نسبی شاه محمود،‏ بد امنی را بار آورده و امنيت کشور را به خطر متوجه ساخته است.‏ طبق يک سند آرشيفی،‏ داود توجيه میکرد که حوادث ١٩٢٩ باز تکرار نشود.‏ بزعم محمد داود،‏ شاه محمود در تضعيف خاندان مسئوليت داشت و در موضوع پشتونستان سياست ملايم در پيش گرفته بود.‏ از انتقادات ديگر او بر حکومت،‏ مصارف گزاف وادی هلمند،‏ کشمکش دوره هفتم و انتخابات دوره هشتم و سرد بودن مناسبات با شوروی بود.‏ در چنين جو سياسی بود که به تحريک طرفداران محمد داود،‏ رهبران رشنفکران به زندان افتادند،‏ جرايد غيردولتی مصادره شد اتحاديه محصلان منحل گرديد.‏ در انتخابات دوره هشتم،‏ مداخله حکومت،‏ ديگر از پرده اختفا برون شده و با چهره مفتضح آن علناً‏ وارد ميدان گرديد ‏(عبدالرشيد برياست برگزيده شده).‏ درين رابطه در اسناد قابل اعتماد آرشيفی آمده است که پليت فارم انتخاباتی،‏ و کمپاين و رقابتهای انتخاباتی در خارج شهرها و جود ندارد.‏ مأمورين محلی چند صد نفری را با هم جمع میکنند و نام کانديد را برايشان ميدهند که بايد انتخاب شود.‏ حکومت کوشش دارد که نگذارد کانديدها از بخش اپوزيسون انتخاب شوند»‏ در سند ديگری نوشته شده که:‏ ‏«مردم معتقداند که حلقهء مخفی به تمام ولايات رفته و به آنها اخطار داده شده که حتماً‏ نامزدهای حکومتی انتخاب شوند و در نتيجه همچنان شد...‏ تصادم بين صدراعظم و داود،‏ راجع برهنمائی سياست حکومت لاينحل مانده است.‏ و طرفداران داود در شورا با شدت میکوشند که نفوذ صدراعظم را کم سازند...»(‏‎٣٢‎‏)‏ بدينسان،‏ شورای ملی دورههای نهم ‏(رئيس محمد نوروز،‏ معين اول مولوی صالح محمد معين دوم حاجی فقير محمد شفا،‏ منشی اول محمد رحيم شيدا و منشی دوم محمد اکبر عبرت)‏ و دوره دهم ‏(رئيس محمد نوروز،‏ معينان داکتر اسمعيل علم،‏ و ولی محمد،‏ منشیها شيدا و)‏ و دوره يازدهم ‏(رئيس داکتر عبدالظاهر،‏ معينان اسمعيل علم،‏ ولی محمد رحيمی،‏ منشیها شيدا،‏ و گل محمد)‏ با همان سبک و روش اوايل دهه سیام ادامه داشت،‏ يعنی نمايندگان شورای ملی در طول دوره ده ساله او مانند گذشتهها،‏ توسط مقامات تصميم گيرنده از طريق استخبارات وقت،‏ بنام انتخابی،‏ انتصاب میشد.‏ بحث در شورا کمتر صورت میگرفت.‏ به گفته فرهنگ،‏ در حکومت محمد داود،‏ گرايش سوی دموکراسی که شاه و صدراعظم سابق وعده داده بودند متروک گرديد...‏ زيرا او با دموکراسی و آزادیهای شخصی عميقاً‏ مخالفت داشت.‏ محمد داود بجای دموکراسی،‏ دو نکته ديگر را در رأس وظايف حکومت قرار داد:‏ حل مسأله پشتونستان و انکشاف امور اقتصادی براساس پلانگذاری و اقتصاد رهبری شده.(‏‎٣٣‎‏)‏ در رديف کارهای عمدهاش يکی هم به پيروی از شاه امان اله،‏ بار دوم بود که رفع حجاب را در کشور اعلان گرديد و با اين اقدام جسورانهاش،‏ اپارتايد جنسی را تضعيف کرد.‏ ...» (٣١) ١٩۵٠ مطابق (١٣٢٩
Page 2 and 3: آنفرانس:‏ افغانستا
Page 4 and 5: □ ٣ افغانستان و پار
Page 6 and 7: -٢ -٣ فهرست مطالب فص
Page 8 and 9: □ ٧ افغانستان و پار
Page 10 and 11: □ ٩ افغانستان و پار
Page 12 and 13: نگرشی بر سير تاريخی
Page 14 and 15: □ ١٣ افغانستان و پا
Page 16 and 17: □ ١٥ افغانستان و پا
Page 20 and 21: □ ١٩ افغانستان و پا
Page 22 and 23: □ ٢١ افغانستان و پا
Page 24 and 25: ناي □ ٢٣ افغانستان
Page 26 and 27: ندي □ ٢٥ افغانستان
Page 28 and 29: ص،‏ □ ٢٧ افغانستان
Page 30 and 31: □ ٢٩ افغانستان و پا
Page 32 and 33: □ ٣١ افغانستان و پا
Page 34 and 35: □ ٣٣ افغانستان و پا
Page 36 and 37: □ ٣٥ افغانستان و پا
Page 38 and 39: □ ٣٧ افغانستان و پا
Page 40 and 41: □ ٣٩ افغانستان و پا
Page 42 and 43: □ ٤١ افغانستان و پا
Page 44 and 45: □ ٤٣ افغانستان و پا
Page 46 and 47: □ ٤٥ افغانستان و پا
Page 48 and 49: □ ٤٧ افغانستان و پا
Page 50 and 51: □ ٤٩ افغانستان و پا
Page 52 and 53: □ ٥١ افغانستان و پا
Page 54 and 55: □ ٥٣ افغانستان و پا
Page 56 and 57: □ ٥٥ افغانستان و پا
Page 58 and 59: □ ٥٧ افغانستان و پا
Page 60 and 61: □ ٥٩ افغانستان و پا
Page 62 and 63: □ ٦١ افغانستان و پا
Page 64 and 65: □ ٦٣ افغانستان و پا
Page 66 and 67: □ ٦٥ افغانستان و پا
Page 68 and 69:
□ ٦٧ افغانستان و پا
Page 70 and 71:
□ ٦٩ افغانستان و پا
Page 72 and 73:
□ ٧١ افغانستان و پا
Page 74 and 75:
□ ٧٣ افغانستان و پا
Page 76 and 77:
دموکراسي افغانی يا
Page 78 and 79:
□ ٧٧ افغانستان و پا
Page 80 and 81:
ص ، □ ٧٩ افغانستان
Page 82 and 83:
ماهيت نظام و رعايت
Page 84 and 85:
□ ٨٣ افغانستان و پا
Page 86 and 87:
□ ٨٥ افغانستان و پا
Page 88 and 89:
□ ٨٧ افغانستان و پا
Page 90 and 91:
□ ٨٩ افغانستان و پا
Page 92 and 93:
□ ٩١ افغانستان و پا
Page 94 and 95:
□ ٩٣ افغانستان و پا
Page 96 and 97:
انتخابات پارلماني
Page 98 and 99:
□ ٩٧ افغانستان و پا
Page 100 and 101:
□ ٩٩ افغانستان و پا
Page 102 and 103:
□ ١٠١ افغانستان و پ
Page 104 and 105:
□ ١٠٣ افغانستان و پ
Page 106 and 107:
□ ١٠٥ افغانستان و پ
Page 108 and 109:
□ ١٠٧ افغانستان و پ
Page 110 and 111:
□ ١٠٩ افغانستان و پ
Page 112 and 113:
افغانستان در آستا
Page 114 and 115:
□ ١١٣ افغانستان و پ
Page 116 and 117:
□ ١١٥ افغانستان و پ
Page 118 and 119:
□ ١١٧ افغانستان و پ
Page 120 and 121:
□ ١١٩ افغانستان و پ
Page 122 and 123:
□ ١٢١ افغانستان و پ
Page 124 and 125:
□ ١٢٣ افغانستان و پ
Page 126 and 127:
فصل چهارم طرز العمل
Page 128 and 129:
□ ١٢٧ افغانستان و پ
Page 130 and 131:
□ ١٢٩ افغانستان و پ
Page 132 and 133:
□ ١٣١ افغانستان و پ
Page 134 and 135:
□ ١٣٣ افغانستان و پ
Page 136 and 137:
□ ١٣٥ افغانستان و پ
Page 138 and 139:
□ ١٣٧ افغانستان و پ
Page 140 and 141:
□ ١٣٩ افغانستان و پ
Page 142 and 143:
□ ١٤١ افغانستان و پ
Page 144 and 145:
□ ١٤٣ افغانستان و پ
Page 146 and 147:
□ ١٤٥ افغانستان و پ
Page 148 and 149:
□ ١٤٧ افغانستان و پ
Page 150 and 151:
□ ١٤٩ افغانستان و پ
Page 152 and 153:
□ ١٥١ افغانستان و پ
Page 154 and 155:
□ ١٥٣ افغانستان و پ
Page 156 and 157:
□ ١٥٥ افغانستان و پ
Page 158 and 159:
□ ١٥٧ افغانستان و پ
Page 160 and 161:
□ ١٥٩ افغانستان و پ
Page 162 and 163:
پروفيسر قاسم فاضلي
Page 164 and 165:
□ ١٦٣ افغانستان و پ
Page 166 and 167:
□ ١٦٥ افغانستان و پ
Page 168 and 169:
□ ١٦٧ افغانستان و پ
Page 170 and 171:
□ ١٦٩ افغانستان و پ
Page 172 and 173:
□ ١٧١ افغانستان و پ
Page 174 and 175:
□ ١٧٣ افغانستان و پ
Page 176 and 177:
□ ١٧٥ افغانستان و پ
Page 178 and 179:
□ ١٧٧ افغانستان و پ
Page 180 and 181:
□ ١٧٩ افغانستان و پ
Page 182 and 183:
□ ١٨١ افغانستان و پ
Page 184 and 185:
□ ١٨٣ افغانستان و پ
Page 186 and 187:
□ ١٨٥ افغانستان و پ
Page 188 and 189:
□ ١٨٧ افغانستان و پ
Page 190 and 191:
□ ١٨٩ افغانستان و پ
Page 192 and 193:
□ ١٩١ افغانستان و پ
Page 194 and 195:
□ ١٩٣ افغانستان و پ
Page 196:
□ ١٩٥ افغانستان و پ
show all

Ø§ï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ï­ïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Ø§ï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi