26.11.2014 Views

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

□ ٨٦ افغانستان و پارلمان<br />

آانون مطالعات و پژوهش هاي افغانستان<br />

البته با تمام اين بيم و هراس ها،‏ باز هم نبايد اميد خود را از دست داد.‏ اينكه دوستان لطف آرده و اين آنفرانس را داير<br />

آرده اند قدم مثبتي است.‏ همچنين آشور فرانسه هم گروهي از افغانها را،‏ بنام پرسونل مديريتي آيندهء پارلمان،‏ زير<br />

تربيه گرفته و آنها را در مورد نحوهء آار اداري و پروسيجر هاي پارلماني تعليم مي دهد آه باز هم قدم مثبت است.‏<br />

براي يادآوري مشكلات آار با پارلمان خاطره اي را مي گويم و داآتر صاحب نورزايي هم هستند،‏ تأييد مي فرمايند.‏<br />

در وقت صدارت مرحوم ميوند وال من رييس تقنين بودم،‏ داآتر صاحب نورزايي آمر عمومي اجراآت قضايي بود در<br />

وزارت عدليه و آقاي حقوقي يك شخص نيك و موثري بود آه مسايل سارنوالي را پيش مي برد و متأسفانه فوت آرده<br />

است.‏ آقاي طبيبي وزير عدليهء ما بود.‏ در مواقعي آه پارلمان مسايل را بحث ميكرد،‏ آقاي طبيبي هر سه ما را دست<br />

گرفته به پارلمان مي برد.‏ در ولسي جرگه،‏ ما شاهد بحث ها مي بوديم.‏ در آنوقت يك ولسي جرگهء بسيار خوب بود و<br />

مردمش ازين مردمي نبودند آه امروز ما از شان انديشه داريم.‏ ولي ولسي جرگه،‏ ولسي جرگه بود.‏ گفتهء اعليحضرت<br />

آه در مصاحبهء خود با بي بي سي گفت آه پارلمان در هر جاي يك چيز بسيار خطرناك است و در هر جاي در<br />

پارلمان جنگ مي شود.‏ اين مطلب را ايشان بنا بر تجاربي آه شخصاً‏ در زمان طفوليت از فرانسه داشت و چيز هايي<br />

را آه در افغانستان ديده بود،‏ مي گفتند.‏ و پارلمان آيندهء ما ممكن است آه سر همهء پارلمانها را خاريده باشد.‏ يكي از<br />

روز ها را بياد دارم آه من به همراه آقاي طبيبي و آقاي ميوند وال در ولسي جرگه بوديم و جلسه خاتمه يافت.‏ آن روز<br />

به حدي هياهو زياد شده بود و تنش به حدي بالا رفته بود آه همگي آوشش ميكردند،‏ زودتر از جلسه برآيند.‏ وقت<br />

رفتن بود.‏ آقاي داآتر ظاهر،‏ رييس شورا بودند؛ ايشان در دهن دروازه استاد شده و در وقت خدا حافظي وقتي آقاي<br />

ميوند وال همراه داآتر ظاهر خان دست داد،‏ داآتر ظاهر خان برايش گفت آه ‏«هر آله راشي»‏ و به صورت يك نوع<br />

طنز آه يعي ديدي!‏ خوردي!‏ هرآله راشي بيا هر وقت بيا آه همين حال سرت تير شود.‏ ميوند وال مرحوم هم آه يك<br />

آدم بسيار ظريف و نكته سنجي بود،‏ فوري به جواب داآتر ظاهر گفت آه ‏«هر آله اوسي»‏ يعني آه من خو بعضي<br />

وقتها مي روم و مي آيم به پارلمان،‏ مگر تو هميشه همين جا باشي آه همين حالت را ببيني!!‏ واقعاً‏ در آنزمان آنقدر<br />

اوضاع در داخل پارلمان خراب مي شد آه هر وقت داآتر طبيبي مرحوم مي خواست به پارلمان برود بما مي گفت<br />

مثل اينستكه بطرف مرگ بروم.‏<br />

بهر حال با اين قانون اساسي و پارلمان دو اطاقه،‏ آار ها آسان نشده است.‏ با اين طرزاالعمل هاي دقيق،‏ آميسيونهاي<br />

مشترك بين ولسي جرگه و مشرانو جرگه و صلاحيت هاي مشترك بين رييس جمهور و ولسي جرگه و از طرف ديگر<br />

با سنا و با خود شوراي ملي در مجموع؛ اينها چيز هايي است آه اصطكاك هايي زيادي را در راه پيشبرد سياست خلق<br />

ميكند.‏<br />

اگر دقت آنيم:‏ تعيين خط مشي سياست به تصويب شورا مي شود و تطبيق آن به توسط رييس جمهور مي شود.‏ اما در<br />

هيچ جاي قانون اساسي گفته نشده آه چگونه از طرف شورا در برابر رييس جمهوري آه از اين خط مشي بيرون شود<br />

و يك سياست شخصي را پيش ببرد،‏ نظارت صورت مي گيرد.‏ اين يكي از آلانترين نزاع ها و اصطكاك هايي است<br />

آه بسيار به زودي بروز خواهد آرد.‏<br />

علاوه بر آن،‏ يك تعداد بسيار زيادي از فرامين تقنيني آه تا آنون از طرف رييس جمهور صادر شده اند،‏ مشكل<br />

بزرگ ديگري خواهد بود.‏ مخصوصاً‏ در اوايل آار آه در يك روز تا ده تا فرمان تقنيني هم صادر شده است.‏ در<br />

قانون اساسي هم گفته شده آه تمام فرامين تقنيني بايد در پارلمان رؤيت داده شده و توسط پارلمان منظور شوند.‏<br />

پارلمان افغانستان حتي با داشتن عالي ترين امكانات،‏ همين مسئله فرامين تقنيني را به ده سال هم حل آرده نمي تواند.‏<br />

زيرا بايد تمام آنها را بررسي آند آه آيا با قانون اساسي موافق هستند يا ني.‏ لهذا،‏ چلنج هاي پيش روي پارلمان بسيار<br />

زياد است و در پهلوي آن همانطوريكه پيشتر عرض آردم،‏ قانون اساسي ما آار ها را آسان نكرده است.‏ اگر در قانون<br />

اساسي پارلمان يك اطاقه مي بود،‏ يعني فقط ولسي جرگه مي بود،‏ آار ها بسيار آسان مي شد،‏ مثليكه در زمان رياست<br />

جمهوري داود خان بود.‏ در افغانستاني آه نه فدراليزم است و نه اداره محلي مستقل است و نه پادشاهي است؛ آه ما به<br />

اعيان و به سناتور ها ضرورت داشته باشيم.‏ در اين افغانستان من نمي فهمم آه ضرورت مجلس دوم ‏(مشرانو جرگه<br />

يا سنا)‏ چي است؟ چرا آه مجلس سنا از دو چيز نمايندگي مي آند:‏ يكي از محل و ادارهء محل آه در برابر آسانيكه<br />

مستقيماً‏ انتخاب شده اند،‏ نقطه نظر محلي را بيان بدارند-‏ ما اينرا نداريم.‏ شورا هاي ولايتي آه در افغانستان هستند،‏<br />

تنها وظيفهء مشورتي دارند.‏ يعني تنها به والي حكومت،‏ مشوره مي دهند.‏ لهذا،‏ هيچ نوع عدم تمرآز يا ادارهء محلي<br />

درقانون اساسي افغانستان پيش بيني نشده است و اين يك خلاي فوق العاده بزرگ است؛ در شرايطي آه مردم خودشان<br />

بايد بياموزند و خودشان آارهاي خود را پيش ببرند.‏ دوم،‏ ما اعيان هم نداريم.‏ پادشاهي خاتمه يافت و خاندانها هم<br />

رفتند.‏ در سطح خوانين هم تغييرات بسيار زيادي واقع شد.‏ قومندانها آمدند و جوانها داخل جهاد شدند.‏ قدرت گرفتند،‏<br />

به سياست داخل شدند.‏ ما آن جامعه اي را آه سر چند تا اعيان و خان استاده باشد و باز پادشاه بخواهد آه توسط آنها<br />

در يك مجلس دوم خود را در برابر ملت حمايه بكند-‏ يعني آن چيزي آه در انگلستان قديم و در تمام مونارشي هاي<br />

قديم صورت گرفت-‏ مجلس سنا فقط بحيث يك امتياز براي پادشاهان داده شد.‏ زيرا بورژوازي آمد و قدرت را از

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!