اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
□ ١٥٠ افغانستان و پارلمان<br />
آانون مطالعات و پژوهش هاي افغانستان<br />
.١<br />
.٢<br />
.٣<br />
تعيين اعضاي قوه اجراييه<br />
بايد توجه داشت آه در برخی نظام هاي رياستي و شبه رياستي در راس دولت رييس جمهور و در رأس<br />
حكومت نخست وزير با اعضاي آابينه قرار دارند و در پاره ای چون ايالات متحده امريکا در راس دولت و<br />
حکومت رييس جمهور قراردارد.<br />
در نظام هاي پارلماني در رأس دولت رييس جمهور يا پادشاه قرار دارد و حكومت توسط نخست وزير و<br />
وزيران اداره مي شود.<br />
تعيين رييس دولت در همهء اين نظام ها از هم فرق مي آند. پارلمان فقط در نظام هاي پارلمانيي آه رييس<br />
دولت به صورت مستقيم از سوي مردم انتخاب نمي شود، به انتخاب رييس دولت با شيوه هاي متعدد اقدام مي<br />
آند. درآشورهاي آه نظام فدرال قايم است، مانند هندوستان مجالس ايالتي نيز در تعيين رييس دولت نقش<br />
دارند.<br />
نقش پارلمان در تعيين صدراعظم واعضاي آابينه و دادن رأي موافق به آنان دراآثرآشورها برجسته و<br />
الزامي است. نخست وزير که معمولا رهبر حزب برنده انتخابات است، از سوي رييس دولت موظف به<br />
تشکيل حکومت و کابينه مي گردد و در نهايت خود و اعضاي آابينه اش از سوي مجلس يا مجلسين رأي<br />
اعتماد به دست مياورند.<br />
در نظام رياستي امريكا، چون اصل برتفكيك قوا استوار است و رييس جمهور از سوي مردم به صورت<br />
مستقيم انتخاب مي شود، سكرترها يا همكارانش را، که در نقش وزير ايفای وظيفه می کنند، خود انتخاب مي<br />
آند و بايد تاييد مجلس سنا را در اين زمينه آسب نمايد. آسي حق عزل و نصب آنان را ندارد و همه در<br />
مقابل رييس جمهور مسوول اند، تنها آميسيون هاي مجلس مي تواند آنان را احضار و مورد سوال قرار دهد.<br />
درنظام هاي ديگر مجلس مي تواند حکومت يا وزيري را مورد استيضاح قرار داده و در صورت لازم با<br />
دادن راي عدم اعتماد از قدرت برآنار نمايد.<br />
همچنان پارلمان می تواند رييس دولت را در صورت های ويژه که در قانون اساسی پيش بينی شده، طی<br />
مراحل و مقررات ويژه برطرف نمايد.<br />
نصب برخي از مقامات عالي رتبه اجرايي و قضايي<br />
اصل برين است تا مقامات اجرايی توسط قوه اجراييه تعيين شوند. ولی در اکثرکشورها، پارلمان در تعيين<br />
برخی از مقامات عالی رتبه اجرايی و همچنان در تعيين مقامات بلند رتبه قضايی نقش دارد. به طور نمونه<br />
در تاييد تعيين وزرا، سفرا و کنسول ها مانند ايالات متحده، مسوولين دادگاه قانون اساسی، مسوولين اداری<br />
عالی رتبه، مسوولين اجرايی حکومت فدرال، اعضای ديوان محاسبات، رووسای ستاد ارتش و قضات دادگاه<br />
عالی و برخی از دادگاه های ديگر پارلمان نقش تعيين کننده دارد. نحوه مشارکت پارلمان در تعيين اين<br />
مسوولين در قانون اساسی بيان می گردد. معمولاً رييس دولت يا نخست وزير نامزدهای اين پست هارا خود<br />
يا به مشوره پارلمان يا کميسيون های پارلمانی معرفی و پارلمان اين فهرست را رد يا تاييد می کند.<br />
مسووليت سياسي وزرا در مقابل پارلمان<br />
مسووليت سياسی وزرا در مقابل پارلمان، که بيشتر در نظام های پارلمانی مطرح است و در نظام های شبه<br />
رياستی نيز کاربرد دارد، يکی از قوی ترين حربه های پارلمان برای کنترل و رقابت بر هيئت وزيران<br />
است. ولی در نظام های رياستی به سبب اينکه وزيران را رييس دولت مستقيم تعيين می کند و در مقابل وی<br />
مسوول اند، اصل مسووليت سياسی کاربردعملی ندارد، البته در ضمن اينکه کميسيون های پارلمانی می<br />
توانند وزيران را مورد بازپرس قرار دهند.<br />
مسووليت سياسی به اين معنی است که هيئت وزيران از همه اعمال و تصميم گيری های خويش در برابر<br />
پارلمان مسوول و پاسخگو اند. اين مسووليت خيلی گسترده است و تنها به موارد قانونی و غير قانونی<br />
منحصر نبوده بلکه شامل عملکردهای به وقت يا بی وقت و مطابق به سياست کلی پارلمان يا خلاف آن نيز<br />
می شود.<br />
ضمانت اجرايی اين مسووليت در نظام های پارلمانی عزل هيئت وزيران يا وزير مشخص از سوی پارلمان<br />
است. اين مسووليت بيتشر در مقابل مجلس اول مطرح است و دربرخی از کشورها هردو مجلس از همچو<br />
حقی برخورداراند. مسووليت سياسی درمقابل پارلمان بر دونوع است:<br />
مسووليت فردی<br />
و مسووليت جمعی<br />
مسووليت فردی به اين معنی است که هر وزير از عملکرد حوزه خود در مقابل پارلمان مسوول است، اگر<br />
وی نتواند از عملکرد خود در مقابل پارلمان دفاع نمايد به استيضاح مواجه می گردد و مجبوراست از پست<br />
خود کناره گيری نمايد.<br />
•<br />
•
Change language