26.11.2014 Views

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

□ ٦٣ افغانستان و پارلمان<br />

تشکل تاريخی پارلمانتاريسم و دموکراسي<br />

بخش اول:‏ پس منظر تاريخی پارلمانتاريسم<br />

هرگاه به پارلمانتاريسم منحيث نظام يا سيستم پيام آور موسسات دموکراتيک و بيانگر خواسته های مردمی مبتنی بر<br />

تجهيز حاکميت نگاه بکنيم؛ ناگزيريم اين رژيم را در زادگاه آن يعنی کشوری که پارلمانتاريسم يا دموکراسی<br />

بمفهوم کنونی آن زاده شده،‏ بصورت مستدام در بستر متحول زمان سير نموده و به نضج و پختگی<br />

کنونی نايل شده است؛ مورد بررسی قرار بدهيم.‏ منظور کشور پادشاهی بريتانيه کبير در سالهای ١٧٠٧-١٨٠٠ است.‏<br />

بايد متوجه بود که پارلمانتاريسم محصول تاريخی و ثمره تدريجی سعی و تقلا بشری است در جهت تحديد مطلقيت و<br />

گسترش مفکوره حاکميت ملی و حکومت های مردمی.‏<br />

Westernised<br />

از يونان باستان تا ظهور سيستم های نمايندگی،‏ تحقق اين امر يعنی برگزاری حکومت های مردمی در قالب مفکوره<br />

ها و ايده ال های دموکراتيک مطرح و عرضه شده است.‏ بدين ترتيب پارلمانتاريسم در کشوری به ظهور رسيده که<br />

دموکراسی و فرهنگ دموکراتيک به تدريج در آن به نضج و پختگی رسيده و موجب تکوين،‏ دوام و ثبات آن گرديد.‏<br />

) سپ<br />

دموکراسي و نهادهای دموکراتيک در انگلستان قدامت تاريخی داشته از جوامع باستانی يونان و رم)‏ و اين کشور<br />

فرهنگ دموکراسی را از دير زمانی به تجربه گرفته است.‏ آشنايی با دموکراسی و نهادهای دموکراتيک و انکشاف<br />

ممتد فرهنگ سياسی در انگلستان موجب بروز رفتار سياسی و بخصوص نظام سياسی سازگار با همين فرهنگ و<br />

تاريخ گرديد.‏<br />

تاريخ جنبش های آزادی و دموکراسی در انگلستان به قرن سيزدهم يعنی زمان صدور منشور کبير يا Magna<br />

Charta در سال ١٢١۵ می رسد.‏ اين نخستين سندی است که محدوديت هايی را در برابر قدرت مطلقه شاهی وضع<br />

و بالمقابل بر حقوق و امتيازات اشرافيت و کليسا تاکيد کرده و بر حقوق اتباع توجه نموده است.‏ ماده منشور<br />

در مورد آزاديها و امتيازات مردم دستور داده و عدم امکانات سلب اين حقوق را تجويز نموده است.‏ اين ماده متحقق<br />

نمی گرديد مگر آن که موسسات دموکراتيک به موازات آن به وجود ميآمد.‏<br />

نخستين گام در جهت محدوديت قدرت های سلطنت،‏ ضديت اشرافيت و کليسا با قدرت مطلقه بود.‏ در سال<br />

شورای بزرگی برای اداره امور دولت تاسيس گرديد.‏ اين شورا مرکب از اعضای اشرافيت(لردها)‏ و کليسا بود،‏ که<br />

بنيان مجلس لردها را گذاشت.‏<br />

١٢۵٨<br />

٣٩ اين<br />

در سال ١٢٩۵ عضويت اين مجلس گسترش حاصل نمود و ادواردEdward پادشاه انگليس تعدادی از اعضاء را بر<br />

آن افزود.‏ در اين تاريخ شورا بنا بر ضرورت اخذ ماليه دو نماينده از هر شهر را به عضويت پذيرفت.‏ به اين ترتيب<br />

گام بزرگ ديگری در جهت نمايندگی عامه مردم در موسسات دولتی گذاشته شد و قدم ديگری در راه تحقق<br />

دموکراسي و حاکميت مردمی برداشته شد.‏ نمايندگان اشرافيت که در بدو امر با نمايندگان عوام جلسات مشترک را<br />

داير می نمودند،‏ بزودی در تضاد منافع قرار گرفته و ضمنا حضور در کنار نمايندگان عامه مردم را لطمه ای به<br />

پرستيژ و حيثيت اشرافی خود پنداشتند.‏ اين امر موجب گرديد تا نمايندگان لردها در قصر ويستمنستر و نمايندگان عوام<br />

در کليسای مجاور به قصر تشکيل جلسه بدهند،‏ در همين مقطع تاريخ بريتانيه است که سيستم پارلمانتری دو اطاقه يا<br />

دو مجلسه عرض وجود نموده و گام های بلندی در راه تحقق دموکراسی و نمايندگی مردمی برداشته می شود.‏ از اين<br />

تاريخ به بعد پارلمانتاريسم بحيث ضامن دموکراسی و در جهت تامين آن به کار گرفته می شود.‏ صلاحيت ها و اعتبار<br />

پارلمان بگونه ای رو به افزايش بود که در زمان سلطنت هانری چهارم(‏‎١۴١٣-١٣٩٩‎‏)‏ پادشاه تصاميم خود را به<br />

صحه و تائيد پارلمان می رسانيد.‏ اين روش بعدا"‏ سنت حصول رای اعتماد از پارلمان را بوجود آورد.‏<br />

با و جود آن که پارلمان بحيث وسيله تحقق دموکراسی و راهگشای حکومت مردمی از روز تا روز نيرومندتر می<br />

شد،‏ معهذا قدرت مطلقه شاهی مانع بزرگی در برابر آن قرار داشت.‏ پادشاه در مواردی که ضرورت ميافتاد ‏(مثلا اخذ<br />

ماليه)‏ دست به دامن پارلمان می انداخت.‏ در حالات عادی بنا بر اختلافات شاه و پارلمان اصلا"‏ جلسات پارلمان داير<br />

نمی گرديد.‏<br />

اعلاميه حقوق يا Rights(1788) Bill of تضمين ديگری در جهت تثبيت حقوق افراد،‏ صدور صلاحيت های پادشاه<br />

و پارلمان است که در تاريخ انگلستان تحول بزرگی پنداشته می شود.‏ توسعه حق رای به مردم که بعد از تعديل قانون<br />

انتخابات در سال ١٨٣٢ صورت گرفت و بلاخره در سال ١٩١٨ به تمامی اتباع کشور اعم از زنان و مردان ثبت<br />

گرديد تا دموکراسي پارلمانتر با عناصر متشكله آن عملا"‏ عرض وجود نمايد.‏<br />

با اين مرور مختصر بر پارلمانتاريسم چنين مستفاد می گردد که پارلمانتاريسم نتيجه و محصول انکشاف هماهنگ<br />

موسسات پارلمانی،‏ احزاب سياسی،‏ سيستم انتخاباتی و رشد کلتور سياسی جامعه انگليس است.‏

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!