Ø§ï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi

More documents

Recommendations

Info

□ ٤٧ افغانستان و پارلمان نقش پارلمان در جامعهء در حال گذار افغانستان بخواهيم درجامعه نقش رهبري به وي بدهيم بدون اينكه سيستم پاسخگويي و شفافيت را درست آرده باشيم،‏ در آنصورت همان خصوصيات مثبت در آن شخص بتدريج فاجعه مي آفريند زيرا قدرت فساد آور است.‏ بر عكس اگر يك شخص مثلا تحت تاثير خصوصيات منفي مثلا شهرت طلبي و يا مال اندوزي بخواهد يك موسسه خيريه و يا يك موسسه تعليمي خصوصي را بنا آند،‏ اين يك اقدام مثبت از لحاظ اجتماعي است زيرا آن خصلت هاي منفي شهرت طلبي و زر اندوزي تبعات و نتايج مثبتي برا ي جامعه دارد و مردم هم از آن بهره هايي مي برند.‏ از اين منظر انگيزه آسانيكه ابتكار دههء دموآراسي و قانون اساسي را داشتند هر چه بوده باشد،‏ نتيجه ء آن در مجموع بيداري و آگاهي بيشتر در سطح ملي بود.‏ دههء دموآراسي يك دههء درخشان در تاريخ افغانستان است.‏ توسعهء سياسي-‏ هر چند بطور ناقص-‏ تجربه شد و اگر آن روال ادامه مي يافت،‏ چه بسا آه امروزه در افغانستان ما شاهد شرايط بهتري مي بوديم.‏ به همين علت بايد همواره ياد و خاطرهء آساني را آه در دههء دموآراسي فعاليت داشتند گرامي داشت زيرا آنها ذخيره هاي ملي ما به شمار مي روند.‏ اگر دهه دموآراسي را در متن و زمينهء ساختار اجتماعي قبيله اي و ساختار سياسي پاتريمونيالي آه در آنها رقابت درون خانداني براي آسب و حفظ قدرت عمده ترين چالش رهبري به حساب مي آيد،‏ بررسي آنيم؛ در آنصورت ممكن است تصوير آن دهه را از زاويهء جديدي بتوانيم مشاهده نماييم.‏ از اين منظر،‏ دههء دموآراسي در واقع بازتوليد رقابت ‏«اَوْدُر زاده ها»‏ در يك ساخت سياسي پاتريمونيال بود؛ منتها با يك زبان مودرن آه با واژه هاي همچون:‏ قانونمندي،‏ دموآراسي و پارلمانتاريزم بيان مي شد . ١ انجن محرآهء قانون اساسي در واقع يك ائتلاف شكننده بود،‏ متشكل از سه گروه:‏ روشنفكران تعليم يافته در غرب،‏ يك حلقهء دربار طرفدار شخص شاه و عده اي از متنفذين سنتي.‏ آنچه آه اين ائتلاف را به هم وصل آرده بود،‏ دشمني با سردار محمد داؤد بود.‏ وقتي مشاهده شد آه گروه سرداران محمد داؤد و محمد نعيم)‏ در برابر پروژهء قانون اساسي بدون آدام مقاومت آشكار عقب نشستند،‏ اين ائتلاف شكننده نيز از هم پاشيد و رقابت بر سر قدرت و رقابت هاي شخصي قدرت ابتكار و خطر پذيري را از طرفداران اندك دموآراسي و قانون اساسي سلب نمود . ٣ ) ٥ . ٦ ٢ . ٤ از اين نقطه نظر،‏ طي پروسهء قانون اساسي ودههء دموآراسي،‏ ظاهر شاه از يكطرف توانست بعد از حدود سه دهه،‏ قدرت را از دست آاآا ها و آاآازاده هايش ‏(سردار محمد داؤد و سردار نعيم)‏ بگيرد و از طرف ديگر وجههء زمامداري خويش را چه درچشم نخبگان سياسي داخلي و چه در انظار جهاني بهبود قابل ملاحظه بخشيده و پايه هاي مشروعيت حكومت خود را ارتقاء داده،‏ از يك دولت شاهي ميراثي،‏ تبديل به يك دولت مشروطهء قانونمند دموآرات منش بنمايد.‏ نظيف شهراني،‏ استاد دانشگاه ايندياناي امريكا،‏ معتقد است آه با وجود اصلاحات سطحي و صوري در طي دههء قانون اساسي،‏ شاه توانست ساختار اصلي قدرت،‏ يعني قدرت خاندان محمد زايي و مرجعيت سنتي قومي آنرا حفظ نمايد شاه سرانجام بعد از سه دهه پادشاهي سمبوليك،‏ براي اولين بار قدرت واقعي را تجربه و اعمال ميكرد.‏ بنا بر اين وي از طريق ايجاد سيستم هاي مباشر پروري توانست قدرت و نفوذ فردي خود را در تمام بدنهء اجرايوي دولت و نيز در شوراي ملي تقويت و تداوم بخشد همچنين از طريق دامادش،‏ سردار ولي،‏ توانست تمام امور ارتش را 1 درين قسمت ازين نوشتار،‏ از پژوهش هاي بسيار ارزشمند،‏ شخصيت برازندهء علمي آشور،‏ محترم پروفيسور امين صيقل استفاده شده است و هر جا آه به رفرنس هاي انگليسي اشاره شده،‏ منظور اثر ايشان تحت اين عنوان مي باشد:‏ Amin Saikal, “Modern (Ibid) Afghanistan; A history of Struggle and Survival”, I.B.Tauris, London& New York, 2004, 2 اختلاف بين استاد خليلي و قاسم رشتيا در دورهء اول شورا ‏(دورهء دوازدهم)؛مير محمد صديق فرهنگ:‏ افغانستان در پنج قرن اخير،‏ ص ٧٢۵. آمادگي هاي رشتيا و ميوند وال براي جانشيني دوآتور محمد يوسف ( Ibid:155 ) 3 Magnus, “The Constitution of 1964”, p.59. (Ibid:150) 4 Shahrani, “Afghanistan: State and Society in Retrospect”, in Ewan W. Anderson and Nancy Hatch Duprée,(eds), The Cultural Basis of Afghan Nationalism, London and New York: Pinter Publishers, 1990, p.47 (Ibid:p.150) 5 Clientelistic approach for making a Patronage network ١٩۵٠ تا ١٩٧٣ 6 بر تمام نشرات آشور نظارت و سانسور را اجرا مثلا مورد محمد ابراهيم قندهاري در رياست مطابع دولتي آه از دههء مي آرد.‏ وي مستقيما تحت نظر شاه آار ميكرد و وزراي اطلاعات و آلتور وقت آاري به آارش نداشتند.‏ همچنين محمد رحيم معروف به غلام بچه،‏ مسئول مجالس اجتماعي شاه بود؛ ولي بعلت نزديكي به شخص شاه،‏ آه ويژگي ساخت سياسي پاتريمونيال مي باشد،‏ مي
□ ٤٨ افغانستان و پارلمان آانون مطالعات و پژوهش هاي افغانستان مستقيماً‏ زير نظارت خود داشته باشد،‏ بطوريكه در تمام دورهء دههء دموآراسي،‏ دولتهاي وقت بهيچ وجه نمي توانستند و نمي خواستند،‏ طي جلسات هفته وار آابينه،‏ از امور سازماني،‏ اآمالاتي،‏ آموزشي،‏ آمادگي هاي محاربوي ارتش افغانستان و نيز امور استخباراتي و امنيت ملي سوالاتي از وزير دفاع بنمايند.‏ سردار ولي مستقيما اين مسايل را به شخص شاه گزارش مي داد و بنا براين هيچ گونه نظارت و آنترول ملي و دولتي بر نفوذ تدريجي شوروي از طريق افسران تعليم ديده در شوروي در اردوي افغانستان صورت نگرفت.‏ در اين مدت ٣٧٢۵ نفر جهت فرا گرفتن تعليمات نظامي به شوروي و ۴٧٨ نفر به امريكا گسيل شدند از طرف ديگر تعداد مستشاران شوروي در ارتش افغانستان نيز سير صعودي پيمود.‏ بقول يكي از آارشناسان،‏ در پايان اين دهه،‏ يعني در سال آارشناس و مستشار شوروي در ارتش افغانستان حضور داشتند ١٩٧٣ حدود ۵۵٠ . ٢ . ١ . ٣ ناآارآردي قوه مجريه شاه در انتخاب چهار صدر اعظم بعد از دوآتور يوسف ‏(يعني ميوند وال،‏ اعتمادي،‏ دوآتور عبدالظاهر و موسي شفيق)،‏ نيز از سيستم مباشر پروري استفاده نمود.‏ وي بجاي اينكه صدراعظمان را از ميان اعضاي تاثير گذار شوراي ملي انتخاب نمايد-‏ تا از اين طريق روابط دولت و شورا آمتر متشنج شود-‏ صدر اعظمان پيشنهادي خود را از ميان همدمان و مصاحبان قديمي خويش بر مي گزيد تا بتواند از طريق آنها به معاملات سياسي پشت پرده دست بزند به همين خاطر بعد از استعفاي دوآتور يوسف،‏ محافظه آاري بر ابتكار و جسارت در دولتهاي بعدي پيشي گرفت.‏ حسن آاآر معتقد است آه سبك و روش حكومتداري شاه بطور اساسي مثل سابق باقي ماند:‏ گرفتن مشوره از چند نفر نزديك به خود و دادن دستورات به وزرا،‏ بعنوان افراد و نه بعنوان يك تيم اجرايوي در آابينه.‏ اآثريت اعضاي آابينه براي اجراآت شان،‏ به دستورات ضمني و يا صريح دربار نگاه مي آردند . ٤ ٥ عدم انفاذ قانون احزاب توسط شاه نيز يك اشتباه بزرگ ديگر بود.‏ زيرا از يك طرف احزاب چپ و راست به فعاليت هاي خود ادامه مي دادند واز طرف ديگر بدنهء اجرايوي دولت از پشتيباني حزب بر سر اقتدار طرفدار خود محروم ساخته شد و تضعيف گرديد.‏ بنا بر اين دولت گروگاني شد آه در ميان ارادهء دربار و سياست بازي هاي شوراي ملي،‏ دست و پاي مي زد.‏ افراد عضو آابينه از يكطرف زير فشار سيستم مباشر پروردربار بودند واز طرف ديگر زير فشار وآلاي شوراي ملي قرار داشتند.‏ از اينرو،‏ داشتن رابطه با دربار مستقيما بر ميزان اقتدار وزراء در آابينه تاثير مي گذاشت.‏ شرفياب شدن هاي مكرر و طولاني وزراي آابينه براي آسب تقرب بيشتر به دربار و در نتيجه بالا رفتن از نردبان قدرت يك پديدهء روزمره شده بود.‏ از طرف ديگر وزراء براي حفظ موقعيت شان و براي اينكه آمتر مورد انتقاد و استيضاح قرار بگيرند؛ مجبور مي شدند به وآلاي پر سرو صدا و پر هياهو در شورا باج بدهند.‏ زيرا در غير اينصورت،‏ برخي معينان و افراد ديگر حاضر بودند درآمال اشتياق به اميد گرفتن جاي وزير اينكار را بكنند.‏ رقابت وزرا براي آسب مقام صدارت نيز وجود داشت و مي توان به اقدامات رشتيا براي جانشيني دوآتور يوسف؛ از طريق ايجاد يك سيستم مباشرپروري دردولت و نيز تقويت موقف خود،‏ با آمك به انتخاب شدن برادر و خواهرش در شورايملي،‏ اشاره آرد.‏ ميوند وال نيز آه در دسمبر ١٩۶۴ جانشين رشتيا در وزارت اطلاعات و آلتور شده بود و در ابتدا دست پروردهء سردار نعيم تلقي مي گرديد و در تصويب قانون اساسي نيز هيچگونه نقشي ايفا نكرد؛ در انديشهء جانشيني دوآتور يوسف بود.‏ سرانجام وفاداري ميوندوال به شاه،‏ مهارت هاي سياسي و مخصوصا فصاحت توانست در مقرري ها و برطرفي ها نقش موثر داشته باشد.‏ همچنين شاه از طريق فاميل هاي وابستهء درجهء دوم خود-بر طبق قانون اساسي فاميل درجهء اول شاه نمي توانستند عهده دار مقامات دولتي شوند-‏ مثل سلطان محمود غازي و زلمي محمود غازي ‏(فرزندان شاه محمود خان آاآايش)‏ توانست شرآت هوانوردي آريانا را آه در آشور هاي خارج از افغانستان نمايندگي ميكرد تحت آنترول خود داشته باشد.‏ شاه در ساير وزارتخانه ها در سطح معينيت ها و رياست هاي آل،‏ همين روند مقرري افراد خانداني و يا سرسپردگان خاندان را پيش مي برد آه از مقامات مافوق خود در دولت داراي اقتدار بيشتر بودند.‏ موسي شفيق و صمد حامد آه از مشاوران تدوين قانون اساسي بودند،‏ را مي توان از جملهء مهمترين افراد در اين سيستم مباشر پروري نام برد.‏ (Amin Saikal, “Modern Afghanistan; A history of Struggle and Survival”, I.B.Tauris, London& New York, 2004, p.151) 1 مير محمد صديق فرهنگ،‏ افغانستان در پنج قرن اخير،‏ ص ٧٧٩ 2 Gennadii Krugliakov, “Afghanskii izlom”, Kazakhstanskaia Pravda, 5 December 1997, p.3, (Ibid, p.151) 3 Duprée, “Parliament Versus the Executive in Afghanistan: 1969-1971”, AUFS Reports Service: South Asia Series, 15(5), 1971, pp.10-11 (Ibid:152) 4 Kakar, “The Fall of the Afghan Monarchy”, p200 (Ibid: 155) 5 protégé
Page 2 and 3: آنفرانس:‏ افغانستا
Page 4 and 5: □ ٣ افغانستان و پار
Page 6 and 7: -٢ -٣ فهرست مطالب فص
Page 8 and 9: □ ٧ افغانستان و پار
Page 10 and 11: □ ٩ افغانستان و پار
Page 12 and 13: نگرشی بر سير تاريخی
Page 14 and 15: □ ١٣ افغانستان و پا
Page 16 and 17: □ ١٥ افغانستان و پا
Page 18 and 19: □ ١٧ افغانستان و پا
Page 20 and 21: □ ١٩ افغانستان و پا
Page 22 and 23: □ ٢١ افغانستان و پا
Page 24 and 25: ناي □ ٢٣ افغانستان
Page 26 and 27: ندي □ ٢٥ افغانستان
Page 28 and 29: ص،‏ □ ٢٧ افغانستان
Page 30 and 31: □ ٢٩ افغانستان و پا
Page 32 and 33: □ ٣١ افغانستان و پا
Page 34 and 35: □ ٣٣ افغانستان و پا
Page 36 and 37: □ ٣٥ افغانستان و پا
Page 38 and 39: □ ٣٧ افغانستان و پا
Page 40 and 41: □ ٣٩ افغانستان و پا
Page 42 and 43: □ ٤١ افغانستان و پا
Page 44 and 45: □ ٤٣ افغانستان و پا
Page 46 and 47: □ ٤٥ افغانستان و پا
Page 50 and 51: □ ٤٩ افغانستان و پا
Page 52 and 53: □ ٥١ افغانستان و پا
Page 54 and 55: □ ٥٣ افغانستان و پا
Page 56 and 57: □ ٥٥ افغانستان و پا
Page 58 and 59: □ ٥٧ افغانستان و پا
Page 60 and 61: □ ٥٩ افغانستان و پا
Page 62 and 63: □ ٦١ افغانستان و پا
Page 64 and 65: □ ٦٣ افغانستان و پا
Page 66 and 67: □ ٦٥ افغانستان و پا
Page 68 and 69: □ ٦٧ افغانستان و پا
Page 70 and 71: □ ٦٩ افغانستان و پا
Page 72 and 73: □ ٧١ افغانستان و پا
Page 74 and 75: □ ٧٣ افغانستان و پا
Page 76 and 77: دموکراسي افغانی يا
Page 78 and 79: □ ٧٧ افغانستان و پا
Page 80 and 81: ص ، □ ٧٩ افغانستان
Page 82 and 83: ماهيت نظام و رعايت
Page 84 and 85: □ ٨٣ افغانستان و پا
Page 86 and 87: □ ٨٥ افغانستان و پا
Page 88 and 89: □ ٨٧ افغانستان و پا
Page 90 and 91: □ ٨٩ افغانستان و پا
Page 92 and 93: □ ٩١ افغانستان و پا
Page 94 and 95: □ ٩٣ افغانستان و پا
Page 96 and 97: انتخابات پارلماني
Page 98 and 99:
□ ٩٧ افغانستان و پا
Page 100 and 101:
□ ٩٩ افغانستان و پا
Page 102 and 103:
□ ١٠١ افغانستان و پ
Page 104 and 105:
□ ١٠٣ افغانستان و پ
Page 106 and 107:
□ ١٠٥ افغانستان و پ
Page 108 and 109:
□ ١٠٧ افغانستان و پ
Page 110 and 111:
□ ١٠٩ افغانستان و پ
Page 112 and 113:
افغانستان در آستا
Page 114 and 115:
□ ١١٣ افغانستان و پ
Page 116 and 117:
□ ١١٥ افغانستان و پ
Page 118 and 119:
□ ١١٧ افغانستان و پ
Page 120 and 121:
□ ١١٩ افغانستان و پ
Page 122 and 123:
□ ١٢١ افغانستان و پ
Page 124 and 125:
□ ١٢٣ افغانستان و پ
Page 126 and 127:
فصل چهارم طرز العمل
Page 128 and 129:
□ ١٢٧ افغانستان و پ
Page 130 and 131:
□ ١٢٩ افغانستان و پ
Page 132 and 133:
□ ١٣١ افغانستان و پ
Page 134 and 135:
□ ١٣٣ افغانستان و پ
Page 136 and 137:
□ ١٣٥ افغانستان و پ
Page 138 and 139:
□ ١٣٧ افغانستان و پ
Page 140 and 141:
□ ١٣٩ افغانستان و پ
Page 142 and 143:
□ ١٤١ افغانستان و پ
Page 144 and 145:
□ ١٤٣ افغانستان و پ
Page 146 and 147:
□ ١٤٥ افغانستان و پ
Page 148 and 149:
□ ١٤٧ افغانستان و پ
Page 150 and 151:
□ ١٤٩ افغانستان و پ
Page 152 and 153:
□ ١٥١ افغانستان و پ
Page 154 and 155:
□ ١٥٣ افغانستان و پ
Page 156 and 157:
□ ١٥٥ افغانستان و پ
Page 158 and 159:
□ ١٥٧ افغانستان و پ
Page 160 and 161:
□ ١٥٩ افغانستان و پ
Page 162 and 163:
پروفيسر قاسم فاضلي
Page 164 and 165:
□ ١٦٣ افغانستان و پ
Page 166 and 167:
□ ١٦٥ افغانستان و پ
Page 168 and 169:
□ ١٦٧ افغانستان و پ
Page 170 and 171:
□ ١٦٩ افغانستان و پ
Page 172 and 173:
□ ١٧١ افغانستان و پ
Page 174 and 175:
□ ١٧٣ افغانستان و پ
Page 176 and 177:
□ ١٧٥ افغانستان و پ
Page 178 and 179:
□ ١٧٧ افغانستان و پ
Page 180 and 181:
□ ١٧٩ افغانستان و پ
Page 182 and 183:
□ ١٨١ افغانستان و پ
Page 184 and 185:
□ ١٨٣ افغانستان و پ
Page 186 and 187:
□ ١٨٥ افغانستان و پ
Page 188 and 189:
□ ١٨٧ افغانستان و پ
Page 190 and 191:
□ ١٨٩ افغانستان و پ
Page 192 and 193:
□ ١٩١ افغانستان و پ
Page 194 and 195:
□ ١٩٣ افغانستان و پ
Page 196:
□ ١٩٥ افغانستان و پ
show all

Ø§ï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ï­ïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Ø§ï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi