اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
□ ٨٤ افغانستان و پارلمان<br />
آانون مطالعات و پژوهش هاي افغانستان<br />
میشود. نزاعی که ازين عملکرد خلق میشود به اصل تفکيک قوا تماس میگيرد. در عمل ديده شده که در چنين<br />
حالات به محکمه قانون اساسی رجوع شود و نظر آن حاصل گردد.<br />
قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان وظيفه بررسی و مطالعه اعمال حکومت را به کميسيون خاصی<br />
سپرده است که از طرف ولسی جرگه يعنی مجلس نمايندگان تعيين مي گردد. درين مورد نيز بايد انتظار آشيد و<br />
مشاهده آرد آه نظارت به اين شکل در عمل چگونه پياده میشود. البته از همين حالا نمیتوان زياده خوشبين بود،<br />
زيرا بحران چند دهه اخير، اختلافات قومی و مذهبی و کدورتها را افزايش بخشيده، به نحوی که اگر در مقررات<br />
داخلی ولسی جرگه محدوديتهائی وضع نگردد، کميسيونهای خاص تحقيق به ادارات سارنوالي مبدل خواهد شد.<br />
نتيجه:<br />
افغانستان در زمينه پارلمانتريزم تجارب طولانی دارد. فکر ايجاد پارلمان با مطالبات مشروطهخواهی رشد<br />
نمود. تحول ناکام لويه جرگهها، اميرامان اله خان، پادشاه اصلاح طلب را واداشت که به عصری ساختن دولت و<br />
نهادهای ديموکراتيک توجه کند. در عمل، شوری ملی در عصر پادشاهی محمد نادرشاه تأسيس گرديد.<br />
ازين تجارب در قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان برمبنای توافقات بُن استفاده بعمل نيامد و بنا بر<br />
عوامل مقطعی به رژيم رياستی که سابقه تاريخی در افغانستان نداشت رجوع برده شد. ازين تلاش يک نظام هيبريد<br />
بوجود آمد.<br />
پارلمانها در گذشته به موازات ماهيت رژيم عمل نمودهاند. در آينده نيز چنين خواهد بود. توقع آنست که<br />
رسالت پارلمان حفظ شود و بلکه رشد نمايد. در چهارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان و جايگاه خاص<br />
بنيادگرائی دينی طی ادارات موقت و انتقالی، بيم آن میرود که پارلمان آينده در بهترين حالات، به شوری اهل حل و<br />
عقد، يعنی يک پديده نامشخص و نامأنوس با فرهنگ سياسي افغانستان تبديل شود. / خاتمه<br />
پروفيسر قاسم فاضلي<br />
بيانيهء شفاهي در آنفرانس<br />
(بخش اول)<br />
تشكر از جناب رييس صاحب مجلس و تشكر از جناب زيوري آه زمينه را مساعد ساختند آه ما به اين آنفرانس بياييم.<br />
در اين جلسه برخي دوستان قديمي خود را ديديم و نيز بعضي از ذواتي را آه نمي شناختيم، افتخار آشنايي شان را پيدا<br />
آرديم. از جناب سفير صاحب هم تشكر مي آنيم آه به اين مجلس آمدند و ما به ديدن ايشان هم نايل گرديديم.<br />
من از ابتداي عمليهء صلح بن، عليرغم داشتن فرصت براي مقامات اجرايي، همواره در نظر داشتم تا در ساختن<br />
قانون اساسي افغانستان اگر بتوانم نقشي داشته و سهم خود را اداء نمايم. ولي متأسفانه نشد و با وجوديكه من عضو<br />
آميسيون تسويد قانون اساسي بودم و تا آخرين مراحل هم همراه آقاي آرزي در تعيين اعضاي آميسيون شريك بودم،<br />
ولي پيشامد طوري شد آه نخواستم بحيث عضو در آميسيون تسويد قانون اساسي سهم بگيرم. فلهذا، از همان روز<br />
مقاطعه صورت گرفت. پسانترها، وقتي حوادث بعدي را ديدم، فهميدم اگر در آنوقت مقاطعه نمي آردم، دلايل ديگري<br />
بوجود مي آمد آه مرا وادار به مقاطعه مي آرد، زيرا آن وقايع مطابق خواست و برنامهء من بعد از بيست و چند سال<br />
تلاش و قرباني نبودند.<br />
بعد از بيرون شدن از افغانستان و برگشت به فرانسه، خواستم تا از طريق علمي و آارشناسي و با تهيه يك آتاب در<br />
مورد جريانات عمومي سياسي افغانستان از عمليه صلح بن به اينطرف، به افغانستان دلبستگي و وابستگي خود را<br />
تبارز بدهم؛ تا توسط نسل هاي آينده ديده شود آه اين پروسهء صلح چي بود، ملل متحد چه نقش بازي آرد،پادشاه<br />
سابق افغانستان سي سال بعد از آن حوادث چه نقش بازي آرد، نقشي را آه مسعود بزرگ بازي آرد، بخاطر دارم<br />
تلاشهايي آه در بين روم و جبههء متحد اسلامي شد و بالاخره حادثهء نهم و يازدهم سپتمبر،... تمام اين مسايل زمينه<br />
مساعدي را فراهم ساخت آه معضلهء افغانستان بالاخره از بن بست برآيد. در حاليكه ما و شما مي فهميديم و ما خود<br />
ما در روم هم مي فهميديم آه لويه جرگه يك چيز عملي نيست و در آن شرايط نمي توانست عملي شود. ما در ماه هاي<br />
آخر، خود ما هم راجع به لويه جرگه مشكوك شده بوديم، اگر ١١ سپتمبر صورت نمي گرفت. ١١ سپتمبر بود آه راه<br />
را گشود و برنامهء روم را يك چيز قابل قبول براي ملل متحد و براي امريكا ساخت. زيرا آن آاري را آه آنها مي<br />
خواستند بكنند، ما قبلاً در روم آرده بوديم. در طي اجلاس هاي روم، قدمهايي را آه بعداً بنام لويه جرگه اضطراري و<br />
اداره موقت و... برداشته شد،همه اش در روم طرح شده بود. آقاي لخضر براهيمي هم گفت آه ما همان چيز هايي را<br />
آرديم آه شما قبلاً ترتيب آرده بوديد. فلهذا، ملت افغانستان از توافقات بن، به يك معنا يعني به معناي فني، بيرون