اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
اï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
□ ٩٢ افغانستان و پارلمان<br />
آانون مطالعات و پژوهش هاي افغانستان<br />
قانون اساسي ما به آنصورتيكه شهرستاني صاحب فرمودند، نيست. مسئله مذهب تنها در احوال شخصي فقه جعفري<br />
مي تواند آه اجراء شود.<br />
مطابق مادهء : ١٣٠<br />
محاآم در قضاياي مورد<br />
داآتر سليم مجاز: اجازه بدهيد قانون اساسي را در اين مورد مرور آنيم:<br />
رسيدگي، احكام اين قانون اساسي و ساير قوانين را تطبيق ميكنند. هرگاه براي قضيه يي از قضاياي مورد رسيدگي،<br />
در قانون اساسي و ساير قوانين حكمي موجود نباشد، محاآم به پيروي از احكام فقه حنفي و در داخل حدودي آه اين<br />
قانون اساسي وضع نموده، قضيه را به نحوي حل و فصل مي نمايند آه عدالت را به بهترين وجه تأمين نمايد. مادهء<br />
١٣١ قانون اساسي در اين مورد مي گويد: محاآم براي اهل تشييع، در قضاياي مربوط به احوال شخصيه، احكام<br />
مذهب تشيع را مطابق به احكام قانون تطبيق مي نمايند. در ساير دعاوي نيز اگردر اين قانون اساسي و قوانين ديگر<br />
حكمي موجود نباشد، محاآم قضيه را مطابق به احكام اين مذهب حل و فصل مي نمايند.<br />
پروفيسر فاضلي: اين مسايل بخاطر امتياز دهي هاي سياسي بوده است تا ضرورت هاي خالص تخنيكي و حقوقي.<br />
بدبختانه، قانون اساسي فعلي افغانستان بخاطر همين مصلحت بيني هاي سياسي و غفلت از اصول حقوقي، بسيار شكل<br />
را بخود گرفته و قوام فني خود را از دست داده است. قانوني شده است آه فقط به درد<br />
مقطعي<br />
مسايل زودگذر سياسي مي خورد. مادهء مربوط به زبانها را هم اگر در نظر بگيريد آه مثلا زبان پشه اي و غيره تذآر<br />
رفته است. آيا امكانپذير است آه آسي به زبان پشه اي مطلبي را به آابل نوشته آند و مشكل خود را حل آند؟<br />
( Circumstance)<br />
در مورد آميسيونهاي تنظيم انتخابات بدون اينكه وارد جزئيات شوم، در يك قسمت با شما همنوا هستم آه بلي، يك<br />
اعتراضي موجود است نسبت به ترتيب آاري آه پيش مي رود راجع به آميسيون نظارت و آميسيون مستقل انتخابات<br />
و اينها، آه همگي شان از طرف رياست اداره انتقالي آه حالا رياست جمهور انتخابي شده است تعيين مي گردند. يعني<br />
مردمي آه در بيرون هستند و مردمي آه در احزاب هستند و در انتخابات مي خواهند سهم بگيرند، در اين آميسيونها<br />
مي خواهند نماينده تعيين آنند آه فعلا نماينده ندارند. اين اعتراض در وقت انتخابات رياست جمهوري هم بالا شده بود.<br />
اصلا بايد رياست اداره انتقالي، از آسيكه خود را آانديد براي رياست جمهوري آرده بود، جدا ساخته مي شد. يك نفر<br />
در اين دو وظيفه، نقش بازي آردن، جاي اعتراض سياسي و حقوقي را چه در همانوقت داشت و همين حالا نيز باقي<br />
است. و يك تشويش را براي پياده شدن دموآراسي بوجود آورده است.<br />
درمورد نظارت بر بودجه و ديوان محاسبات آه سوال شد؛ امروزه نهادي بنام ديوان محاسبات در آشور ما آه بودجه<br />
را تعقيب آند، قرضه ها را آنترول آند، وجود ندارد. بجاي آن، رياست آنترول و تفتش بوجود آمده است. ولي به هر<br />
حال، ديوان محاسبات يك چيز بدي نبود و نيست. يك نهاد بسيار ضروري است. سابقهء ديوان محاسبات به دوران<br />
ناپلئون مي رسد واز آار هاي او به حساب مي آيد. وظيفهء ديوان محاسبات اينستكه تطبيق بودجه را آنترول مي آند<br />
در سطح ادارات آشور. آما آن چيزي را آه ما و شما در اينجا بحث مي آنيم، ساختن بودجه است آه توسط پارلمان<br />
مي شود. پارلمان بايد به ترتيبي بودجه را بسازد آه هم حوائج دولت را رفع آند و هم براي مردم بار هاي اضافي خلق<br />
نكند. يعني نبايد يك منبع عايد را از بين ببرد و يك منبع مصرف را زياد آند. اين مسئله ايجاب يك همكاري بسيار دقيق<br />
را بين دولت و پارلمان مينمايد. بنا بر اين درينجا دو مسئله اهميت دارد: يكي ساختن بودجه است در وقت معيين و با<br />
همكاري لازم و ديگري تطبيق بودجه است توسط ديوان محاسبات. به شرطي آه يك ديوان با صلاحيت باشد نه فقط<br />
چند نفر محاسب. ديوان محاسبات حتي محتواي پروژه هاي مندرج در بودجه را نيز بررسي ميكند و مي بيند آه آيا آن<br />
پروژهء خاص آيا ارزش اين سرمايه گذاري را داشته است يا خير. در آخر اين ديوان پيشنهادات و نظرياتي را ارائه<br />
ميكند آه مثلا در فلان جا نبايد بودجه دولت بي جهت مصرف مي شد آه سال آينده وقتي بودجه دولت را مي سازند،<br />
از اين نظريات و پيشنهادات استفاده ميكنند. بنا بر اين اگر يك آدم صحيح در رأس آن باشد، ديوان محاسبات آل<br />
آشور، يك موسسه بسيار سودمند است.<br />
داآتر نورزايي: در مورد نفوس شماري يك تيم آلماني آار ميكردند آه منهم در آن بودم. اين تيم پيشنهاد آرد آه براي<br />
هر ولايت يك مرآز شمارش نفوس تيار آنيم. در هر ولسوالي و علاقه داري يك آمپيوتر ريزه قرار بدهيم تا آنها<br />
هميشه تولد ها و وفيات را به مرآز ولايات گزارش بدهند. مرآز ولايات يك آمپوتر آلان وصل به وزارت داخله<br />
داشته باشند آه تمام اين اطلاعات را به مرآز وزارت داخله انتقال آنند. در اين طرح آمده بودآه اول بايد محلات را<br />
تثبيت آنيد. بعد از آن سرك ها را را تثبيت آنيد. بعد از آن سرك ها نامگذاري و خانه ها نمره بندي شوند. بعد از آن<br />
معلوم شود آه در خانه نمره چند، مثلا چند نفر زندگي مي آنند. مصرف اين پروژه را، يعني فقط مصرف شبكهء<br />
آمپيوتري آنرا آلماني ها ۵٠٠ ميليون دالر امريكايي تخمين زدند. اين پروژه را ترتيب آرديم و تقديم نموديم، اما آسي<br />
نفهميد آه چي است؟ من آه جرمني رفتم و با وزارت انكشاف جرمني گپ زدم، آنها گفتند آه تأمين بودجه براي اين<br />
پروژه يعني ۵٠٠ ميليون دالر از توان ما بالاست. حكومت تان بايد به ملل متحد مراجعه آند تا يك تعداد از دولت هاي