Ø§ï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi

More documents

Recommendations

Info

□ ١٥ افغانستان و پارلمان نگرشی بر سير تاريخی پارلمان افغانستان (١٩۶٣ - ١٩١٩) ۵) ٩ سنبله ١٣٠٧ ٩ سپتمبر (١٩٢٨ تغييرات مهمی در قانون اساسی بوجود آمد.‏ در عوض ٢۴ اگست پغمان ‏«شورای د ولت»‏ پارلمان ‏(شورای ملی)‏ انتخابی با رای مستقيم از ١۵٠ نفر وکلای با سواد ملت،‏ از سنين ٧٠ ساله برای دورهء سه ساله پذيرفته شد.‏ بعد از آن مسودهء قانون انتخابات پارلمان توسط غلام صديق چرخی وزير خارجه قرائت گرديد.(‏‎١٣‎‏)‏ قانون مجلس ‏«شورای ملی»‏ دارای مواد مهم بود که برخی از آن عبارت بود از:‏ تعداد اعضای شورا ملی ١۵٠ نفر،‏ مدت کار هشت ماه در سال،‏ نصاب مجلس ٨١ نفر،‏ تابعيت افغانی داشته باشد و باسواد باشد*‏ کانديد اقلاً‏ شش ماه مقيم حوزه کاندی خود باشد،‏ اشخاصی که تحت کفالت شخص ديگری باشد،‏ تجاری که افلاس داده باشد،‏ اشخاص که محکوم به جرايم شده باشد،‏ افراد قوای مسلح نظامی،‏ افراد پوليس حق کانديد شدن را ندارد.‏ کانديد بايد افغان باشد يا اينکه ده سال از تابعيتاش گذشته باشد،‏ مأمورين ملکی دولتی قبل از کانديد شدن بايد از مناصب دولتی استعفا بدهد،‏ افراد خانواده بعد از اجازه شاه،‏ حق دارند کانديد شوند.‏ کانديد دارای حسن سيرت و متصف به اخلاق عالي باشد....(‏‎١۴‎‏)‏ عبدالرحمن لودين مشروطهخواه بزرگ،‏ در رابطه به شورای ملی و تشکيل حزب،‏ طیمعروضه عنوانی شاه اماناله نوشت:‏ ‎٣‎ حکم اجرای انتخابات وکلای جديد که معطل است و تشکيل شورای ملی،‏ خيلی مفيد و بر وقت است.‏ هر گاه وکلای جديد،‏ بيايند و شورای ملی زودتر تشکيل شود و پيش از تشکيل شورای ملی باز مانند جرگه با وکلا حرف زده شود،‏ بمناسبت تقاضای وقت،‏ بهتر است که تلافی جرگه گذشته نموده شود...‏ ‎۴‎ مسأله تشکيل ‏«حزب استقلال و تجدد»‏ از حد ضرور لازم الاجراء است که جدا،‏ خود اعليحضرت آن را تشکيل نمايد و باصول مجالس خفيه عالم،‏ در آن عهد و ميثاق به شرف و شمشير و يا بکدام اصول ديگر گرفته شود و پروگرام آن ترتيب گردد و خود اعليحضرت بالذات،‏ با هر يک تنها در اوقات متفرق معرفی شود،‏ وساطت هيچکس در آن نباشد...‏ (٢ قوس ١٣٠٧)(١۵) ٢٠ تا ------- * وقتيکه موضوع شورا توسط نمايندگان جنوبی مورد اعتراض قرار گرفت،‏ امان اله آنها را تا دو دوره معاف ساخت و تا ختم اين دوره آنان بايد روش ‏«صوت غازی»‏ را ياد بگيرند آدمک ص‎٢٩٢‎‏.‏ از زبان عبدالهای داوی،‏ روايت شده که اساسنامه حزب به قلماش در قيد تحرير آمده بود.‏ درهر حال،‏ گرچه اصلاحات ضروری و اساسی رو بنائی از جمله نهاد سياسی و وارد کردن کشور به عصر مدرن،‏ در يک جامعه دارای اقتصاد و فرهنگ فيودالی قبيلوی عقب مانده و سنتی در اصلاح وضع زندگی مردم مؤثر بود،‏ ولی از يک طرف تطبيق آن با رشد اصلاحات زيربنائی جامعه همگام و متناسب نبوده و هم به شيوه اي مورد عملکرد قرار گرفت که جامعه سنت گرا آن را هضم کرده نتوانست و از گذشته خود جدا شد،‏ بخصوص که اين شتابزدگی در تطبيق برنامهها توسط نمايندگان و مأمورين کم سواد و ملوث دولت با شکل منفی آن تعبير و تفسير و معرفی گرديد،‏ برنامهها فلج و ناکام ساخته شد.‏ از طرف ديگر زمانی که آنعده با اصلاحات جديد يک سلسله امتيازات اقتصادی،‏ اجتماعی و سياسی خودشان را از دست دادند،‏ همه در يک کارزار روانی،‏ همراه با فعاليتهای مارهای در آستين با پشتيبانی تبليغات قوی خارجی،‏ در ضديت با اصلاحات همدست شدند.‏ در نتيجه تقابل و پارادکس،‏ افکار سنتی ومتجدد،‏ گامها و حرکتهای نخستين که در رويکار آوری يک پارلمان انتخابی آزاد،‏ نظام مشروطه کامل و دموکراسی،‏ براه انداخته شده بود به ناکامی انجاميد و بدرخشانترين دروهء تاريخ معاصر افغانستان خاتمه داده شد.‏ ٢٣ ميزان ١٣٠٨) شخصی که تجربه دموکراسی شرقی با رويکار آمدن محمد نادرشاه و غربی ‏(نيم قارهء هند و فرانسه)‏ را داشت و در صبحت با هنری دابس در کابل خود را اهل شمشير خطاب کرده بود و فريزر تتلر،‏ او را اداره چی بزرگ ياد کرده است،‏ شيوهء کار به نحو ديگری آغاز شد.‏ شاه جديد،‏ در همان آغاز ورود به کابل،‏ مرامنامه تحريری رسمی خودش را در ده ماده منتشر کرد که فشرده مطالب آن ازينقرار بود:‏ اجرای امور مملکت موافق باحکام دين مقدس اسلام و مذهب حنفی،‏ لزوم شعبهء احتساب،‏ حجاب موافق بدين و شريعت،‏ منع شراب نوشی و خريد و فروش آنها،‏ تنظم اردو،‏ کار به اهل آن،‏ تشکيل شورا،‏ تعين صدراعظم،‏ تشکيل کابينه(‏‎١۴‎‏)‏ متعاقب نشر مرامنامه،‏ بخاطريکه سلطنتاش را شکل قانونی بدهد و استحکام يابد جرگه ٣٠١ نفری که اکثريت آن را روحانيون وابسته،‏ ملاکان،‏ و مأمورين تشکيل ميداد در در تالار بزرگ قصر ستور داير نمود.‏ ١٨) (١۶ اکتوبر ١٩٢٩ سنبله ١٣٠٩)
□ ١٦ افغانستان و پارلمان آانون مطالعات و پژوهش هاي افغانستان ...» منظور اين جرگه،‏ دو چيز بود:‏ يکی ابطال تصاويب لويه جرگهء انتخابی ١٣٠٧ که شکل قانونی بخود گرفته بود،‏ از قبيل:‏ الغای القاب و لباس مأمورين،‏ تعيين دارائی هنگام دخول در خدمت دولت،‏ حساب دهی از مصارف شخصی خود،‏ قانون استخدام،‏ تحديد اختيارات قضات و حکام،‏ ادارهء تفتيش عمومی تعيين جزا براساس قانون مدونهء قبلی و تعيين جزای نقدی،‏ تشکيل محاکم عصری و مدنی،‏ آزادی مطبوعات و انتقاد،‏ الغای نکاح صغيره و سن ازدواج،‏ رفع حجاب زن،‏ شرط داشتن از نمايندگان باسواد و امثالها.‏ منظور ديگر،‏ همانا جرگه را بنام ملت بر رخ شاه امان اله کشيدن بود..‏ در فيصله نامه مورخ ١٣٠٩، امان اله بنام خاين ملت و دزد دارائیهای افغانستان موسوم و ثروت بُردهگی او واپس خواسته شده بود...‏ و نادرشاه را وکيل گرفته بود...»(‏‎١٧‎‏).‏ بهر صورت،‏ بعد از تشکيل جرگه ٣٠٢ نفری*،‏ لايحه انتخابات شورای ملی،‏ تصويب و اعضای ان نيز از بين وکلای جرگه از ولايات مختلفه ١١١ نفر انتخاب و در ١٣٠٩ شورا افتتاح شد و رئيس آن از طرف محمد نادرشاه،‏ عبدالاحد مايار،‏ منصوب شد.‏ موصوف باندازهء مورد اعتماد بود که پنج دوره پيهم،‏ رياست شورای ملی را به عهده داشت،‏ به گفته غبار:‏ ‏«عبدالعزيزخان وکيل قندهار ‏(مدير طلوع افغان)‏ عليه رئيس انتصابی،‏ بيانيهء ايراد و تعيين رئيس شورا را حق وکلا دانست،‏ نه اينکه از طرف دولت تحميل شود.‏ بهمين جرم،‏ بعدها بزندان افتاد...»(‏‎١٨‎‏)‏ درين شورا،‏ تناسب نفوس در نظر گرفته نشده،‏ قيد سواد را از وکيل منتخب برداشت و سند انتخاب،‏ وثيقهء شرعی قرار گرفت،‏ يعنی رأیگيری و صندوق آرا و تعدد کانديدا قبلی را معتبر نشمرد.‏ ه.ش)‏ مجلس اعيان دارای نفر عضو انتصابی از طرف شاه از بين اشراف،‏ در روحانيون و ملاک،‏ انتصاب میگرديد.‏ اختلاف آرای شورا و اعيان هم ‏«حکم»‏ شخص شاه بود.‏ بعدها وکلای شورا نظر باصول اساسی،‏ در هر سه سال يک بار انتخاب و تعداد اعضای مجلس نظر به تشکيل مملکتی و اصولنامه انتخابات وکلای شورا تعين شده بود.‏ در تقسيمات ملکي،‏ پنج نائب الحكومگی و چار حکومت اعلی موجود بود که اين تقسيمات در عين زمان به ١٢ حکومت کلان حکومات ثلاثه،‏ و منتهی میگرديد.(‏‎١٩‎‏)‏ تشکيلات و اساسنامه داخلی شورا از ١٩۶٣ بسيار زياد تغيير نکرده تقريباً‏ بحال اولی باقيمانده بود.‏ کمسيون تدقيق و وثايق و اعتبار نامهها مرکب از سه سه نفر وکلای ولايات و دو دو نفر از وکلای حکومات اعلی بود.‏ اين کميسيون دارای رئيس،‏ معاون و دو نفر منشی بود.‏ کمسيون نظارت برانتخابات مرکب از يک يک نفر وکلای ولايات و حکومات اعلی جمله بود.‏ اعضای مجلس سوگند ياد میکردند و قسم نامه را امضا مینمودند.‏ هيأت رئيسه ‏(رئيس دو نفر معين و دو نفر منشی)‏ به رای مخفی از مجلس شورا انتخاب میشد.‏ آغاز مجلس با حضور اقلاٌ‏ مناصفه اعضا؛ و فيصلهها باتفاق يا باکثريت آراء صورت میگرفت.‏ شورای ملی دارای کميسيونهای هشت گانه نيز بود:‏ کمسيون وضع تفسير و تغيير قوانين امور داخله،‏ سمع شکايات و امور قبايل مالیِ،‏ بودجه و اقتصاد خارجه اداری و وزارت عدليه دفاع ملی معارف،‏ صحيه و مطبوعات مخابرات،،‏ معادن و صنايع و اما در مورد،‏ دومين قانون اساسی ‏«اصول اساسی دولت عليه در يکصد و ده ماده ساخته شد و در لويه جرگه همين سال به افغانستان»‏ که در اکتوبر تصويب رسيد،‏ بيش از سه دهه تا ١٣۴٣ نافذ بود.‏ درين قانون،‏ سعی شده بود تا چند بند از نظامنامه اساسی دوره امانی در ان بازتاب يابد،‏ تا سلطنت با صيغهء ‏«مشروطيت»‏ در انظار جلوهگر گردد،‏ مثلاً‏ مواد:‏ ولی در عمل همهء اين مواد ناديده گرفته شد.‏ زور و قدرت،‏ اختناق و ‎١١‎؛ استبداد فردی و خانوادگی و وابستگان،‏ جای حاکميت قانون را گرفته و مردم از حقوق و آزادیهای اساسی و حق حاکميت ملیشان محروم ساخته شده بودند.‏ سخن بجای کشيد که واژهء ‏«استبداد کبير»‏ در قاموس سياسی قرن بيستم افغانستان درج مصطلح گرديد.‏ به گفته کارشناسان،‏ در قانون اساسی،‏ عقبنشينیهای واپسگرانه صورت گرفت که ناشی از پديدآئی وضعيت سياسی تازه از يکسو و دگرگون ساختار نظام سياسی از سوی ديگر بود(‏‎٢٠‎‏)‏ ٢٢ سنبله ١۶٣ دهداري ،٩ ١٨ سنبله (١٣ نفر)‏ ٢٧ ١٩۴٩ الی ١٩٣١ ‏(عقرب (١٣١ ٩ ميزان ١٣١٠) (٣٣ نفر)‏ ١٩٣١ ٢٣ ،١٩ ،١٨ ،١٧ ،١۶ ،١٣ و .٧۶ --------- * غرض لست نامها،‏ مراجعه شود به کتاب جرگهها،‏ فيضزاد،‏ صفحات ‎١۴٧‎ ١۶٨.
Page 2 and 3: آنفرانس:‏ افغانستا
Page 4 and 5: □ ٣ افغانستان و پار
Page 6 and 7: -٢ -٣ فهرست مطالب فص
Page 8 and 9: □ ٧ افغانستان و پار
Page 10 and 11: □ ٩ افغانستان و پار
Page 12 and 13: نگرشی بر سير تاريخی
Page 14 and 15: □ ١٣ افغانستان و پا
Page 18 and 19: □ ١٧ افغانستان و پا
Page 20 and 21: □ ١٩ افغانستان و پا
Page 22 and 23: □ ٢١ افغانستان و پا
Page 24 and 25: ناي □ ٢٣ افغانستان
Page 26 and 27: ندي □ ٢٥ افغانستان
Page 28 and 29: ص،‏ □ ٢٧ افغانستان
Page 30 and 31: □ ٢٩ افغانستان و پا
Page 32 and 33: □ ٣١ افغانستان و پا
Page 34 and 35: □ ٣٣ افغانستان و پا
Page 36 and 37: □ ٣٥ افغانستان و پا
Page 38 and 39: □ ٣٧ افغانستان و پا
Page 40 and 41: □ ٣٩ افغانستان و پا
Page 42 and 43: □ ٤١ افغانستان و پا
Page 44 and 45: □ ٤٣ افغانستان و پا
Page 46 and 47: □ ٤٥ افغانستان و پا
Page 48 and 49: □ ٤٧ افغانستان و پا
Page 50 and 51: □ ٤٩ افغانستان و پا
Page 52 and 53: □ ٥١ افغانستان و پا
Page 54 and 55: □ ٥٣ افغانستان و پا
Page 56 and 57: □ ٥٥ افغانستان و پا
Page 58 and 59: □ ٥٧ افغانستان و پا
Page 60 and 61: □ ٥٩ افغانستان و پا
Page 62 and 63: □ ٦١ افغانستان و پا
Page 64 and 65: □ ٦٣ افغانستان و پا
Page 66 and 67:
□ ٦٥ افغانستان و پا
Page 68 and 69:
□ ٦٧ افغانستان و پا
Page 70 and 71:
□ ٦٩ افغانستان و پا
Page 72 and 73:
□ ٧١ افغانستان و پا
Page 74 and 75:
□ ٧٣ افغانستان و پا
Page 76 and 77:
دموکراسي افغانی يا
Page 78 and 79:
□ ٧٧ افغانستان و پا
Page 80 and 81:
ص ، □ ٧٩ افغانستان
Page 82 and 83:
ماهيت نظام و رعايت
Page 84 and 85:
□ ٨٣ افغانستان و پا
Page 86 and 87:
□ ٨٥ افغانستان و پا
Page 88 and 89:
□ ٨٧ افغانستان و پا
Page 90 and 91:
□ ٨٩ افغانستان و پا
Page 92 and 93:
□ ٩١ افغانستان و پا
Page 94 and 95:
□ ٩٣ افغانستان و پا
Page 96 and 97:
انتخابات پارلماني
Page 98 and 99:
□ ٩٧ افغانستان و پا
Page 100 and 101:
□ ٩٩ افغانستان و پا
Page 102 and 103:
□ ١٠١ افغانستان و پ
Page 104 and 105:
□ ١٠٣ افغانستان و پ
Page 106 and 107:
□ ١٠٥ افغانستان و پ
Page 108 and 109:
□ ١٠٧ افغانستان و پ
Page 110 and 111:
□ ١٠٩ افغانستان و پ
Page 112 and 113:
افغانستان در آستا
Page 114 and 115:
□ ١١٣ افغانستان و پ
Page 116 and 117:
□ ١١٥ افغانستان و پ
Page 118 and 119:
□ ١١٧ افغانستان و پ
Page 120 and 121:
□ ١١٩ افغانستان و پ
Page 122 and 123:
□ ١٢١ افغانستان و پ
Page 124 and 125:
□ ١٢٣ افغانستان و پ
Page 126 and 127:
فصل چهارم طرز العمل
Page 128 and 129:
□ ١٢٧ افغانستان و پ
Page 130 and 131:
□ ١٢٩ افغانستان و پ
Page 132 and 133:
□ ١٣١ افغانستان و پ
Page 134 and 135:
□ ١٣٣ افغانستان و پ
Page 136 and 137:
□ ١٣٥ افغانستان و پ
Page 138 and 139:
□ ١٣٧ افغانستان و پ
Page 140 and 141:
□ ١٣٩ افغانستان و پ
Page 142 and 143:
□ ١٤١ افغانستان و پ
Page 144 and 145:
□ ١٤٣ افغانستان و پ
Page 146 and 147:
□ ١٤٥ افغانستان و پ
Page 148 and 149:
□ ١٤٧ افغانستان و پ
Page 150 and 151:
□ ١٤٩ افغانستان و پ
Page 152 and 153:
□ ١٥١ افغانستان و پ
Page 154 and 155:
□ ١٥٣ افغانستان و پ
Page 156 and 157:
□ ١٥٥ افغانستان و پ
Page 158 and 159:
□ ١٥٧ افغانستان و پ
Page 160 and 161:
□ ١٥٩ افغانستان و پ
Page 162 and 163:
پروفيسر قاسم فاضلي
Page 164 and 165:
□ ١٦٣ افغانستان و پ
Page 166 and 167:
□ ١٦٥ افغانستان و پ
Page 168 and 169:
□ ١٦٧ افغانستان و پ
Page 170 and 171:
□ ١٦٩ افغانستان و پ
Page 172 and 173:
□ ١٧١ افغانستان و پ
Page 174 and 175:
□ ١٧٣ افغانستان و پ
Page 176 and 177:
□ ١٧٥ افغانستان و پ
Page 178 and 179:
□ ١٧٧ افغانستان و پ
Page 180 and 181:
□ ١٧٩ افغانستان و پ
Page 182 and 183:
□ ١٨١ افغانستان و پ
Page 184 and 185:
□ ١٨٣ افغانستان و پ
Page 186 and 187:
□ ١٨٥ افغانستان و پ
Page 188 and 189:
□ ١٨٧ افغانستان و پ
Page 190 and 191:
□ ١٨٩ افغانستان و پ
Page 192 and 193:
□ ١٩١ افغانستان و پ
Page 194 and 195:
□ ١٩٣ افغانستان و پ
Page 196:
□ ١٩٥ افغانستان و پ
show all

Ø§ï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ï­ïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Ø§ï»ï»ïºï»§ïº´ïºïºÙ Ù ïïºØ±ï»ï»¤ïºÙ - ketab farsi