26.11.2014 Views

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎرﻟﻤﺎن - ketab farsi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

□ ١١٦ افغانستان و پارلمان<br />

آانون مطالعات و پژوهش هاي افغانستان<br />

در گذشته،‏ هر گونه تلاشي مبني بر ايجاد چنين دولتي با اتكا به خارج،‏ به ناآامي انجاميده است.‏ تجربه هاي تلخ امير<br />

دوست محمد خان،‏ امير عبدالرحمان خان،‏ امان االله خان،‏ نادر خان،‏ داوود خان و سرانجام حزب دمكراتيك خلق و<br />

طالبان،‏ همه گواه بر همين واقعيت ناگوار اند.‏ آيا دولت آنوني خواهد توانست چنين مامولي را به ياري جامعه بين<br />

المللي فراچنگ بياورد؟ اين امر،‏ به راستي چالش بزرگي است در برابر دولت آنوني.‏ چه در آشور،‏ هر باري آه<br />

آوشش به خرج داده شده،‏ هسته دولت نيرومند مرآزي گذاشته شود،‏ نيرو هاي گريز از مرآز نيز بيدرنگ دست به<br />

واآنش يازيده و پويا تر گرديده اند و اين،‏ در اوضاع همچشمي هاي شديد سنتي دروني و منطقه يي و جهاني،‏ شايد<br />

مخاطرات بسيار جديي در پي داشته باشد.‏<br />

از سوي ديگر،‏ يك ساختار نيرومند مرآزي،‏ نياز به هزينه هاي بسيار آمر شكني دارد آه بخش بزرگي از ياري هاي<br />

بين المللي را ناگزير خواهد بلعيد و اين گونه روند بازسازي و سازندگي آشور را آند تر خواهد گردانيد.‏ هنوز به<br />

درستي روشن نيست آه آيا جامعه بين المللي تعهد تمويل چنين ساختاري را در دراز مدت به گردن خواهد گرفت يا نه،‏<br />

چون تجربه هاي تلخ گذشته ، به ويژه رژيم دآتر نجيب نشان داد آه به هر دليلي آه روند ارزاني آمك ها به چنين<br />

دولتي آاهش يابد،‏ يا قطع گردد؛ نظام اتوريتار بي درنگ از پا درخواهد آمد و همه هزينه ها برباد خواهد رفت.‏ اين در<br />

حالي است آه گذار از توتاليتاريسم به سوي دمكراسي،‏ در نبود نهاد هاي ليبرال،‏ ناگزير بايد از يك معبر اتوريتاريسم<br />

صورت گيرد.‏<br />

در قرينهء افغانستان،‏ دولت نيرومند مرآزي دو بازوي نظامي و اداري خواهد داشت آه در اوضاع نبود حوزه عمومي<br />

) جامعه مدني )، در اوضاعي آه هنوز قانون حاآميت ندارد و روند تشكل ملت قوام نگرفته است و هيچ گونه مكانيسم<br />

بازدارنده بهره گيري از قدرت موجود نيست و پاسخگويي رهبران،‏ به ويژه در استان ها و شهرستان ها در برابر قانون<br />

نهادينه نشده است؛ هيچ تضميني وجود ندارد آه بازوي نظامي آن در صورت پديد آمدن لرزه ها و تنش هاي گوناگون<br />

محتمل،‏ به يك آلهء سرآوبگر مبدل نگردد و چه بسا آه در واآنش به آن،‏ نيرو هاي مخالف ) شايد هم با تكيه به<br />

نيروهاي بيروني)‏ در پي براندازي آن بر آيند و اين گونه،‏ جامعه با فرو پاشي به سازواره هاي تباري،‏ مذهبي و منطقه<br />

يي و افتادن جنگ افزار ها،‏ به دست عناصر بي مسؤوليت،‏ در پي فروپاشي ارتش-‏ چناني آه تجربه رژيم دآتر نجيب<br />

نشان داد-‏ بار ديگر به سوي بحراني تازه پيش برود.‏<br />

خطر اين هم مي رود آه بازوي پر شاخ و برگ بوروآراتيك چنين دولتي نيز،‏ در اوضاع فاجعه اداريي آه آشور با آن<br />

روبرو است،‏ به گسترش بيشتر فساد،‏ دامنه بزند.‏ و اين در حالي است آه دولت افغانستان در راستاي اصلاح ساختار<br />

اداري،‏ راهبرد آوچك ساختن دستگاه دولت را در دستور روز قرار داده است.‏<br />

پارادآس ديگري آه در زمينه وجود دارد،‏ اين است آه ايجاد دولت مرآزي نيرومند در قرينة آشور هايي چون<br />

افغانستان،‏ ناگزير استحكام نظام سرمايه داري دولتي را در پي خواهد داشت آه در واقع چيزي مانند نظام سوسياليستي<br />

است – نظامي آه تا آنون در هيچ آشوري دستاورد مثبتي نداشته است و بيماري هايي چون تورم پولي،‏ بيكاري و<br />

گسترش فساد از ويژگي هاي ذاتي آن است-‏ و اين ، با نفس نظام و مشي آنوني دولت افغانستان در تعارض قرار دارد.‏<br />

با سرازيري آمك هاي خارجي و تمرآز آن در پايتخت،‏ به گونه يي آه تجربه ء آشور هاي ديگر رو به رشد نشان مي<br />

دهد،‏ معمولا اين آمك ها از سوي اليگارشي مالي دروني و نيز سازمان هاي رنگارنگ خارجي به يغما برده مي شود<br />

و به مردم نيازمند،‏ به اصطلاح از گاو غدود مي رسد.‏ همچنان تمرآز اين آمك ها در مرآز،‏ شكاف ميان مرآز و<br />

استان ها را فراختر گردانيده،‏ زمينه را براي برآمد دو گروه بسيار پولدار و بسيار نادار،‏ فراهم خواهد گردانيد آه اين<br />

انقطاب،‏ به نوبهء خود،‏ گسترده شدن شكاف هاي فرهنگي و اجتماعي را در پي خواهد داشت .<br />

با توجه به دشواري هاي برشمرده شده،‏ شماري نسخه دولت فدرالي را تجويز مي آنند.‏ مگر واقعيت هاي آشور،‏ نشان<br />

مي دهند آه اين راهكار نيز در اوضاع آنوني،‏ راهي به دهي نخواهد برد.‏<br />

پرسش بنياديني آه مطرح مي گردد،‏ اين است آه دولت افغانستان چگونه راهبردي را برخواهد گزيد؟<br />

بسياري از آگاهان نيز پيوسته اين پرسش را مطرح مي سازند آه آيا بهتر نخواهد بود،‏ هرگاه دولت،‏ به جاي تلاش<br />

براي ايجاد ساختار نيرومند مرآزي موهوم،‏ با ارتش پر شاخ و برگ و دستگاه اداري عريض و طويل،‏ در پي ايجاد يك

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!