Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en ... - Volgens Bartjens

Protocol ERWD mbo
10.1 De handelingstheorie
Het Handelingsmodel is afgeleid van de handelingstheorie In de wetenschap bestaan diverse theorieën
over het leren rekenen Wij kiezen voor de handelingstheorie als de theoretische onderbouwing
van de rekenontwikkeling Het belangrijkste argument is dat het Handelingsmodel verhelderend
werkt bij het in beeld brengen van deze ontwikkeling bij studenten (Van Groenestijn, 2002,
2009a, 2009b) 1 Zie bijlage A: achtergronden van leren rekenen en rekenproblemen
136
De kern van de handelingstheorie is dat iedereen zelf kennis en vaardigheden ontwikkelt door interactie
met anderen in informele en formele situaties Het informele leren is de basis van het
formele leren Informeel leren bestaat vooral uit doen, waarnemen, zich iets kunnen voorstellen,
communiceren en reflecteren, verwoorden en logisch ordenen van informatie Hierop gebaseerd
ontwikkelen studenten in formele (schoolse) situaties formele handelingen en bewerkingen Het
informele en het formele proces gaan samen en verlopen vaak tegelijkertijd Informeel en formeel
leren gaan hand in hand Naarmate studenten meer informele (buitenschoolse) ervaringen opdoen
en dit informele leren beter verloopt, leggen zij een betere basis voor het formele leren De stimulans
van volwassenen en medestudenten in de directe leef- en leeromgeving van de student is
hierbij cruciaal
Studenten leren onderling ook steeds meer van elkaar, van andere volwassenen in buitenschoolse
situaties en later ook van collega’s en werkgevers in beroepssituaties De school is belangrijk voor
het formeel en het beroepsgericht leren De school neemt evenwel maar een deel van de dag in
beslag Een belangrijke taak van de school is om bij het verwerven van formele kennis en vaardigheden,
zoals het uitvoeren van formele rekenbewerkingen, zoveel mogelijk de koppeling te maken
met informele en beroepsgerichte kennis en vaardigheden Studenten leren hierdoor betekenis te
geven aan opdrachten die horen tot het formeel leren Ze leren hun formele kennis en vaardigheden
gebruiken in allerlei dagelijkse, functionele situaties In het mbo kunnen de praktijkvakken,
zoals techniek, gezondheidskunde en verzorging een belangrijke schakel zijn tussen school en
maatschappij en tussen het formele en informele (of wellicht het semiformele) leren
Leren in informele en beroepsgerichte situaties stopt nooit en is belangrijk voor het ontwikkelen
van praktische kennis en vaardigheden die nuttig zijn voor het verdere leven In de huidige maatschappij
van een leven lang leren speelt het leren zich voor minstens driekwart van de tijd af in
zulke leersituaties
10.2 Het Handelingsmodel
Het Handelingsmodel is (zie afbeelding 101) is een schematische weergave van de rekenontwikkeling
die geldt voor alle studenten Aan de hand van dit model kan de docent gericht observeren en
signaleren hoe de rekenontwikkeling van de studenten verloopt Daardoor biedt het model ook
aanknopingspunten voor het afstemmen van het rekenonderwijs op de ontwikkeling van de studenten
1 De rekenontwikkeling van leerlingen kan theoretisch worden onderbouwd en ondersteund met de handelingstheorie
(Van Oers, 1987; Van Groenestijn, 2002). Het Handelingsmodel is afgeleid van de oorspronkelijke handelingstheorie
van Galperin (Van Parreren & Nelissen, 1977).