Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en ... - Volgens Bartjens

hoofdstuk 18 Diagnostiek in begeleidingscategorie 2
De onderzoeker is bekwaam om de student op zijn gemak te stellen en het gesprek zodanig te
sturen dat de doelstelling bereikt kan worden Hij zorgt voor een sfeer van veiligheid en vertrouwen
tijdens het gesprek, zodat de student zich betrokken kan voelen Hij zorgt voor emotionele
ondersteuning in het contact met de student Hij toont zichzelf ook betrokken en nieuwsgierig
naar de antwoorden, maar bewaart tegelijk professionele afstand Hij is zich bewust van mogelijke
emoties en (voor)oordelen die de student bij hem kan oproepen en probeert zich niet daardoor te
laten leiden
Door zijn vraagstelling nodigt de onderzoeker de student uit actief te zijn in het onderzoek en
initiatief te tonen De student neemt de onderzoeker als het ware mee in de eigen rekenwereld De
onderzoeker leeft zich in in het denken en handelen van de student Dit vraagt een neutrale houding
ten aanzien van de werkwijze van de student Hij vermijdt reacties over goed of fout, en prijst
de student als die zijn denkwijze duidelijk weet te maken Hij beschikt over een gevarieerd repertoire
aan interventies waarmee hij reacties van de student kan uitlokken die duidelijk maken hoe
de student denkt en handelt
227
De onderzoeker probeert de open sfeer van (diagnostische) interactie te behouden tot het einde van
het gesprek Hij sluit af door een terugblik samen met de student Samen staan ze stil bij het proces:
Lukte het mij om met jou mee te denken? Hij benoemt ook de opbrengst: Hebben we bereikt wat
we wilden bereiken? Is nu duidelijk geworden hoe jij denkt en doet als je rekenopdrachten hebt? Hij gaat
in op de succeservaringen en geeft de student feedback op zijn rol in het gesprek Ten slotte vertelt
hij wat hij met de uitkomsten gaat doen en hoe het nu verder gaat met rekenen
Tijdens het gesprek neemt de onderzoeker allerlei kenmerken waar van het gedrag dat voor de
student ‘gewoon’ is Datzelfde geldt voor kenmerken van de schoolomgeving en de leefwereld van
de student Al deze, dikwijls impliciete, informatie accepteert de onderzoeker als een gegeven
Dergelijke kenmerken kunnen het leren rekenen bevorderen of juist belemmeren
De onderzoeker zal positieve kenmerken benutten bij zijn handelingsadvies Kenmerken die voor
het leren rekenen belemmerend zijn, zullen ook in het onderzoek die rol kunnen vervullen Het is
aan de onderzoeker om dat vast te stellen en om na te gaan hoe hij erachter kan komen hoe hij de
invloed van deze factoren kan verminderen Als de hiermee opgeroepen vragen zijn competentie
en/of zijn bevoegdheid te boven gaan, zal hij besluiten om deze informatie te laten verzamelen via
psychodiagnostisch onderzoek
Voor het inschakelen van een gedragswetenschapper als diagnosticus, ongeacht of deze in dienst
is van de instelling of niet, is toestemming van de ouders/verzorgers nodig totdat de student meerderjarig
is en zelf zijn handtekening mag zetten
18.7 Didactische aspecten van een diagnostisch gesprek
Om de essentie van een diagnostisch rekengesprek te kunnen pakken, beschikt de onderzoeker
over een combinatie van pedagogische en vooral ook rekendidactische competenties De kwaliteit
van het gesprek neemt toe naarmate de onderzoeker meer gedetailleerde kennis heeft van leerstoflijnen
en van rekendidactiek Hierdoor kan hij mogelijke oplossingsvarianten die de student demonstreert
direct plaatsen en daarop doorvragen en variëren
Tijdens het diagnostisch gesprek legt de onderzoeker de student meerdere rekenopdrachten voor
Hij laat de student zoveel mogelijk hardop denken, vertellen en rekenen Daardoor krijgt hij in-