Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en ... - Volgens Bartjens

hoofdstuk 12 Samenhang en afstemming tussen beide modellen
Studenten hebben sterke(re) en zwakke(re) kanten Al deze studentkenmerken zijn in principe
positieve ontwikkelingsfactoren Zij kunnen gunstig bijdragen aan de ontwikkeling Als een zwakke
kant echter onvoldoende ontwikkeld wordt, kan dit belemmerend werken tijdens het leerproces
Bij het leren rekenen gaat het erom optimaal gebruik te maken van de sterkere studentkenmerken
die het leerproces positief beïnvloeden Tegelijkertijd moet ook energie gestoken worden in activiteiten
die verbetering van de zwakkere studentkenmerken opleveren De docent besteedt bewust
aandacht aan alle factoren die het leerproces beïnvloeden Het Handelingsmodel en het Drieslagmodel
kunnen hem hierbij ondersteunen
De studentkenmerken die volgens huidige onderzoeken een belangrijke rol spelen voor een goede
rekenontwikkeling zijn (zie bijlage A):
• de ontwikkeling van numerieke cognitie (gevoel voor getallen, getalbegrip);
• de taalontwikkeling;
• de ontwikkeling van het visueel waarnemen;
• geheugenfuncties:
- het werkgeheugen (executieve functies);
- het langetermijngeheugen (het georganiseerd opslaan van informatie en de oproepsnelheid);
• motivationeel-affectieve factoren (zelfvertrouwen, angst, weerstand)
167
Een goede ontwikkeling van numerieke cognitie is de basis voor het leren rekenen Dit gaat samen
met taalontwikkeling en de ontwikkeling van het visueel waarnemen Door zowel verbale als visuele
ondersteuning te bieden bij rekenopdrachten krijgen studenten optimale kansen een goed gevoel
voor getallen, getalstructuren en relaties tussen getallen te ontwikkelen
Het onderwijs is sterk talig ingesteld Veel taken in het rekenonderwijs zijn talige taken, bijvoorbeeld
het leren en het automatiseren en memoriseren van de tafels Afbeeldingen (visueel) bij opdrachten
(talig) in rekenboeken zijn vaak illustratief in plaats van functioneel en daardoor niet
ondersteunend aan de opdracht Studenten die talig zwak zijn, maar visueel sterk, zijn hierbij
dubbel in het nadeel De tekst is voor hen bij voorbaat lastig en de illustratie biedt geen of nauwelijks
ondersteuning
Taalvaardigheid heeft een grote invloed op de ontwikkeling van rekenkennis en -vaardigheden Het
begrijpen van rekentaal is onderdeel van leren rekenen Het kunnen koppelen van rekentaal aan
ervaringen, getallen en formele bewerkingen is voorwaarde om rekenbewerkingen op het formele
niveau te begrijpen en uit te voeren Een goede technische leesvaardigheid en begrijpend lezen zijn
een vereiste om opdrachten in rekenboeken te begrijpen Als een student leesproblemen heeft, is
het begrijpen van (context)opdrachten bij rekenen voor hem lastig In zo’n geval kan ten onrechte
de conclusie worden getrokken dat een student moeite heeft met leren rekenen
Veel studenten hebben in het verleden frustraties opgelopen bij het rekenen Sommigen hebben
in de loop der jaren faalangst en rekenangst opgebouwd Dit kan soms worden doorbroken en de
docent kan de student weer motiveren voor rekenen De docent moet dan met deze studenten veel
aandacht besteden aan hun manier van denken en aan hun oplossingsprocedures Hij zal daarbij
met hen zoeken naar een manier voor het onthouden van rekenkennis en het uitvoeren van berekeningen
die bij hen passen Dit vraagt zorgvuldige en gerichte individuele begeleiding en afstemming
(zie deel 4)