Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en ... - Volgens Bartjens

Protocol ERWD mbo
10.4 Verwoorden/communiceren en mentaal handelen
140
Dat de student vertelt en verwoordt hoe en waarom hij bepaalde handelingen verricht, draagt wezenlijk
bij aan zijn rekenontwikkeling In communicatie met anderen leert de student zijn gedachten
logisch te ordenen en te verwoorden Door de reacties van anderen gaat de student steeds beter
logisch redeneren Dit levert een essentiële bijdrage aan de beheersing van rekenvaardigheden die
op dat moment aan de orde zijn (verinnerlijken, begrijpen) In het voorbeeld hierboven laat de
docent de studenten vertellen hoe ze de opdrachten aanpakken Volgens het Handelingsmodel
stuurt de docent hiermee het verwoorden/communiceren Dit is de rechter kolom in afbeelding 101
De linker kolom is die van het mentaal handelen Dit speelt zich af op cognitief niveau (denken)
Het verzorgt de aansturing van elke handeling op elk van de niveaus én van het vertellen over en
het verwoorden van deze handelingen Het mentaal handelen stuurt cognitieve processen aan zoals
waarnemen, observeren, identificeren, analyseren, structureren (ordenen), construeren, reconstrueren,
redeneren, interacteren en reflecteren Bij de rekenontwikkeling passen studenten deze
algemene cognitieve vaardigheden specifiek toe op onderwerpen van rekenkundige aard
Het doorlopen van de vier niveaus van rekenkundig handelen in combinatie met het erover communiceren,
draagt op zijn beurt weer bij aan de ontwikkeling van het mentaal handelen Het
mentaal handelen stuurt deze activiteiten aan, maar het werkt dus ook andersom Het mentaal
handelen wordt ontwikkeld door het uitvoeren van die andere activiteiten
10.5 De betekenis van het Handelingsmodel voor rekenen
Bij het ontwikkelen van rekenconcepten en rekenvaardigheden doorlopen studenten de vier handelingsniveaus
Het Handelingsmodel staat in verband met de Hoofdlijnen in hoofdstuk 6 en 7
Hoofdlijn 1 is ‘verder ontwikkelen van begripsvorming’ en Hoofdlijn 2 is ‘verder ontwikkelen en
consolideren van oplossingsprocedures’
Bij jonge kinderen zien wij vooral een ontwikkeling die start bij niveau 1 Naarmate studenten meer
kennis en vaardigheden hebben ontwikkeld, kunnen zij op willekeurig andere niveaus instappen
Een goede ontwikkeling op de onderste twee niveaus in afbeelding 101 is echter altijd noodzakelijk
voor het betekenisvol handelen en functioneren op de bovenste twee niveaus van het Handelingsmodel
Het model geeft de opbouw van en de samenhang tussen de verschillende niveaus van handelen
systematisch en in detail weer Het model biedt drievoudige ondersteuning
• Het biedt de docent ondersteuning bij het observeren van studenten tijdens het rekenen, waardoor
hij de overgangen van het ene naar een volgend of vorig niveau van handelen kan herkennen
• Het biedt aanknopingspunten om het onderwijsaanbod nauwkeurig af te stemmen op de onderwijsbehoeften
van studenten bij het rekenen
• Het biedt aanknopingspunten voor de begeleiding van de studenten die meer ondersteuning
nodig hebben bij hun rekenontwikkeling