10EP2Te

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Feminizme Farklı Yaklaşımlar ve Üçüncü Dalga
Feminist hareketteki bu eksiklik üzerinden baktığımız zaman
queerin getirmeye çalıştığı o yaşam tarzının en büyük aktivizm
olduğuna inanmamın sebebi de bu deneyimlerimdir, çünkü
bu, ulu orta “Ben sevişiyorum,” demenin çıkardığı sestir. 2005’teki
İstanbul 8 Mart Platform’unda “Sevişiyorum,” dediğim zaman
bana öyle bir bakılmıştı ki tedirgin olmuştum. O nedenle feminist
hareketin içinde onun bunun bedeninin hakkını savunmaktan
kendi bedenimizi bir türlü konuşamıyoruz. Ulu orta konuşmak
herkesin tercihi olmayabilir ama bunu konuşabilecek alanların
olması gerekir. Feminizm “özel olan politiktir” diyor, ama hareketin
içindekiler özelini konuşmuyorlar.
2011 8 Mart gece yürüyüşünün ardından da tartıştık, o yürüyüşte
“Am benim elletirim, bağ benim belletirim” diye bir döviz
taşındığı için tartışma yaşanmıştı, bu söz kadını edilgen konumuna
düşürüyor diye bazı feministler tarafından eleştirilmişti. “Ben
herkesin ellemesini istemiyorum, şiddet beni ellemeye çalışanlardan
geliyor,” gibi bir tepki gelmişti. Oysa aslında bu tepki kadını
haz alan, orgazm olan, sevişmeyi seven veya sevmeyen ama sevişmekten
bahsedebilen “Ben ne yapmak istiyorsam onu yaparım,”
diyebilen bir kadını ortadan kaldırmış oluyor.
2005’te de bunu lezbiyen kadınlar üzerinden yaşamıştık.
8 Mart gece yürüyüşü hazırlık toplantısında Ülkü’yle (Özakın)
ben “Lezbiyen kadınlar da vardır,” dedirtmeye çalışıyoruz, orada
bir kadın “Ama bunu Kürt kadınlara nasıl söyleteceğiz?” demişti.
Oradaki kırılma noktası çok güzel bir örnek oldu benim için.
Daha önceleri Kürtçe slogan atılması engellenirken, 2005’e geldiğimiz
zaman Kürt kadınlara biz nasıl “Lezbiyenler vardır, dedirteceğiz?”
sorusu soruluyor. “Ee, biz Kürtçe slogan atıyoruz, onlar
neden lezbiyenler vardır demesin?” diye bir noktaya geldiğimizde
de aslında feminist hareketteki bu tür çatışmaların sürekli olduğunu
görüyoruz. Bundan beş sene sonra kim bilir hangi çatışmaları
yaşıyor olacağız?
Simten: Bu çatışmaları şu anda da yaşıyoruz.
Begüm: Evet, şu anda trans erkekler üzerinden yaşıyoruz.
Simten: Yaşam tarzı konusunda söylediklerine katılıyorum
Begüm. Feminizmi yaşamlarımızın içerisine entegre etmeden,
üst düzeyde, kurtarılmış kadınlar mantığıyla hareket ediyorsak
bunda elbette sorun var. Ama benim kastettiğim bunun tam da
senin konuşmanda bahsettiğin “tüketebileceğini seçme” üzerinden
tanımlanıyor olması. Ve bu doğrudan politika oluşturma
alanından ayrılıyor ve idari olarak tanımlanan bir politik alan kuruluyor.
O yüzden de feminizm artık çok rahat yapılamaz çünkü
artık muhafazakârlığın yüzünün hem Türkiye’de, hem de dünya
genelinde ön plâna çıktığını görüyoruz. Ama bunu hazırlayan evrede
biz politikayı idare alanı olarak zaten yaşadık. İnsan kendince
feminist olabilir, anlatabiliyor muyum? Benim sürekli dilime
pelesenk olan bölük pörçüklük buradan besleniyor gibi. Yoksa
feminizmin yaşam tarzı olması konusunda benim bir derdim yok,
yaşam tarzının politik alandan dışlanması konusunda bir derdim
var.
358 359
***
Esen: Bugünkü tartışmayı tasarlarken de kafamızdaki mesele
şuydu: Geçen sene Feminizm Tartışmaları’nı “Feminizmin öznesi
kimdir?” sorusunu sorduğumuz bir tartışma ile bitirmiştik, o
tartışmalardan bir tanesi de politik hareketlerin arasındaki ittifaklar
meselesiydi. Nereden bakarsak bakalım anarşist hareket
dediğimiz hareketin gündemindeki öncelikleri, tarihselliği, kendi
soruları ve bunları tartıştığı politik zemin feminist hareketten
farklı. Ekolojik hareket de keza böyle… Hatta feminizme en yakın
hareket olan LGBT hareket ile feminizmin gündemlerinin farklı
olduğu dahi tartışılıyor. Peki, bunlar arasındaki ittifak nasıl kurulacak?
Üçüncü Dalga bu farklı ezme/ezilme ilişkilerinin birbiri
ile ilişkisini feminizm içinde sorunsallaştırıyor. Hem Kürt, hem
lezbiyen, hem feminist, olabilirim peki, o zaman benim politik
hareketim neresidir? İttifaklar meselesini çok önemsiyorum ve
feminist hareket olarak bu ilişkiden kesinlikle besleniyor olmamız
gerektiğini düşünüyorum ama mesela anarşist hareket, ekolojik
hareket, savaş karşıtı hareket vs. hepsi ile ittifak kurmamız
mümkün mü gerçekten? Ya da illâ kurulması mı gerekir ya da kurulması
gerekiyorsa nasıl kurulabilir? Üçünüze de sorum bu.
Simten: Ben tek bir şey söyleyeceğim, eğer ihtiyaç olursa açmaya
çalışırım. Bu ittifak ancak hak temelli siyaset üzerinden kurulabilir;
başka da bir şey olmaz gibi geliyor bana. Eğer biz kimlik siyasetine
kısıtlanıp, kalırsak orada da kalırız.
Semra: Bence herkes birbiriyle anlaşmak, birlikte olmak zorunda
değil ama ortak paydalarda bir araya gelinebilir.
Begüm: Bu noktada bence “Hangi yaralarda ortaklaşıyoruz ve
hangi sosyal adaletsizliklere karşı bir araya geliyoruz?” sorusu
önemlidir. Çünkü muhalif hareketin bir “olağan şüpheliler”
durumu var ve hakikaten biz “olağan şüpheliler” olarak bir araya
geliyoruz. E-maillerin altında bir imza listesi vardır ya, o hep
aynı grupları ve isimleri tanıdığımız listelerden söz ediyorum.
Yaptığımız açıklamalarda sanki artık konuşulmayan bir bağlılık
ve ortaklık varmış gibi hissettiğimiz... Belki onlarla sözde