10EP2Te

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Antimilitarizm ve Feminizm
olabilecek bir pozisyon olmadığını düşünüyorum. Kadın mücadelesi
antimilitarist bir mücadele olmuştur bence çünkü silahlı
şiddet içermemiştir ya da silah karşıtı olmuştur. Seni döven, tecavüz
eden bir erkeği dövmek de bir şiddettir ama silahlı değildir,
antimilitarist diye de değerlendirilebilir bu anlamda.
Güneş: Silah da kullanabilir ama bunun sınırı ne ki?
Ayşe Gül: Öldürmenin eğitimini almak, bunun için örgütlenmek
ayrı bir şey. Bu konular tabii ki hiç kolay konular değil. İnsanların
neden gerilla olmayı, şiddet uygulamayı, şiddet uygulayan örgütlenmelere
girmeyi seçtiklerini anlamaya çalışmamız gerekiyor zaten,
bununla ne tür farklı mücadele yöntemleri geliştirilebilirizi
tartışmak bence aynı şey değil. Anlama çabasıyla kendimizi konumlandırma
veya genel bir siyaset tartışmasını yürütmek bence
üst üste binmemesi gereken pozisyonlar. Muhakkak ki orayı anlamamız
gerekiyor ve muhakkak ki oradaki asimetriyi görmemiz ve
askerileşmiş siyasi bir devlet kültürü içerisinde yaşamış olduğumuzu
analiz etmiş olmamız gerekiyor. Ben kendi adıma bütün kariyerimi
ulus-devlet içindeki militarist ilişkileri anlamaya adadım,
Kürt örgütlenmesinin ya da başka muhalif örgütlenmelerin nasıl
militarist olduğunu anlamaya değil. Ama bunların da anlaşılması
gerektiğini düşünüyorum. Militarist kültürü sorgulamadığımız
zaman bence militarizm tartışmasında da çok eksik kalıyoruz.
Aynı zamanda farklı kesimlerden kadınlar olarak hayatlarımızın
nasıl militarize edildiğini anlamakta da eksik kalıyoruz.
Büşra: Benim de gönlüm bundan yana. Keşke gerçekten böyle bir
dünya tasavvur edebilsek ama bana pür bir şiddet karşıtlığı gerçekçi
gelmiyor, sadece bundan bahsediyorum.
Begüm: Demin “Feminist hareket antimilitarist olmuştur,” dedin
ya…
Ayşe Gül: Şiddeti bir yöntem olarak kullanmamıştır, insan öldürmemiştir
dedim.
Begüm: O zaman antimilitarist olmuyor ama…
Ayşe Gül: Doğru, onu şiddet karşıtlığı üzerinden söyledim. İllâ ki
antimilitarist olmadı feminist hareket.
Begüm: Nilgün’ün feminist hareketin sınırlarının daralmasına
ilişkin söyledikleri bence çok önemli. Gerçekten benim son dönemde
en kıymetli bulduğum eylemlerden biri İstanbul Feminist
Kolektif’in katliamdan sonra Roboski’ye gitmesiydi ve orada
şunun söylenmesiydi: “Biz feministiz ama sadece kadın meselesi
üzerinden siyaset üretmiyoruz.” Tam da böylece o daralan sınırlar
açıldı. Bu sadece “Senin acına ortak oluyorum,” demek değildir,
“Sen orada öldürülüyorken ben burada olamıyorum,” demenin bir
ifadesidir ve bu yüzden benim için uzun zamandan beri gördü-
ğüm en etkileyici feminist eylemlerden bir tanesi oldu.
Özlem’in de söylediği gibi Ucube’de takılıp, kaldığımız nokta,
Kürdistan’da bir savaş olurken biz burada savaşı başka biçimde
yaşıyoruz ve bu nedenle eylemlerimiz ve dilimiz birbirinden çok
farklılaşıyor. Peki, biz Batıda savaşı yaşayanlar, hatta bunu fark
edemeyenler ne yapacağız? Tepkilerden biri “Sessiz kaldım, hiçbir
şey yapamadım,” diye kendini kamçılamak olabiliyor. Oysa
savaşı yaşadığımız yere getirebiliriz. Bununla anlatmak istediğim
biz de Batı’da savaşalım demek değil. Bu bulunduğumuz yerde,
bulunduğumuz alan içerisinde savaşı nasıl durdurabileceğimizle,
nereyi hedefleyip, nerede politika üreteceğimizle ilgili bir soru.
Bu önemli bir çıkış noktası olabilir, savaşı bulunduğun yere nasıl
getireceksin ve orada nasıl durduracaksın? İlla oraya gidip, onu
yaşamak zorunda değiliz ya da illa kendimizi kırbaçlamak zorunda
değiliz.
Bir de eylemliliği sadece sokak eylemliliği olarak algılamak
hepimizin sıkıştığı noktalardan bir tanesi, başka bir şekilde sivil
itaatsizliği nasıl geliştirebiliriz, nerelerde üretebiliriz? Verginin
orduya gitmesini reddetmek de bir yöntem olabilir ama bugüne
kadar bunu hiç yapmadık. Ucube içinde olduğu gibi diğer örgütlerde
de başka bir eylem formunu nasıl üretebiliriz sorusunun
tartışıldığını biliyoruz.
Esen: Büşra ve Çiğdem vicdani ret açıklamalarının bir ortaklık yaratabileceğini
ve aslında herhangi bir vicdani reddin antimilitarist
olmadığının söylenmesinin buyurgan bir tavra dönüştüğünü ve
vicdani reddini açıklayan birinin eylemini “Bu antimilitaristtir ya
da değildir,” diye tanımlamaya çalışmanın kendisinin problemli
olduğunu söylediler.
Begüm: Elbette kim otorite ki neyin antimilitarist olup olmadığını
diğerine vaaz etsin? Ama şöyle de bir sorun var; biz vicdani ret
dediğimiz zaman bir eylem biçiminden bahsediyoruz. Toplumsal
hareketler üzerinden vicdani ret hareketine baktığımızda bir
eylem biçiminin harekete dönüşmüş olduğunu görüyoruz. Sonra
da kendi içinde “Sen antimilitarist misin? “Sen İslami retçisin,”
diyerek parçalanan bir hareket var. Evet, kimsenin diğerinin şahsi
açıklamasını eleştirme hakkı yok zaten. “Ben bir anneyim ve
annelik vasfını yüklenerek vicdani reddimi açıklıyorum,” diyen
kişiye biz gidip de “Bir dakika biz bunca zaman mücadele ettik,
sen anneliği yeniden üretiyorsun ve o kurumu tekrar meşrulaştırıyorsun,”
dememeliyiz.
Esen: Ben bu konuda Begüm gibi düşünmüyorum. Bulunulan
politik pozisyonun ifade ediliyor olunmasının sürekli bir “öğretme”
ve “otorite” olarak tanımlanmasını çok problemli buluyorum.
182 183