10EP2Te

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Dindar Kadınlar ve Feminizm
menin güveni. Kapitalist, İslamcı vs. iktidarın seni nasıl ezdiğinin
o allı, pullu çerçevede görünmez olması söz konusu.
***
Gülfer’in iftarla ilgili söyledikleri benim için çok önemli. Dediğim
gibi bu konuda tereddütlüyüm, BSÇ zamanında da öyleydim.
Her şeye rağmen, Müslüman, oruç tutan kadınlar bir deneyimi
paylaşmak istemişlerse bununla ilgili bir tartışma ortamı olabilir
ama bu taleplerinin iktidar kurma çabası olarak görülmemesi gerekiyor.
Bu teklifin ne anlama geldiğinin konuşulacağı bir ortam
olması gerekiyor.
Akademide bulunmadık ama “Tek yer akademi midir?” sorusu
vardı. Akademide olunamadığını söylerken, İslami bilgi üretim
sürecinden dışlanmış olmayı, geleneğe karşı çıkacak bir bilgi
üretimini yapamıyor olmayı kastetmiştim. Bilgi üretimi başka nedenlerle
akademi dışında da olamıyor, o nedenleri de söylemeye
çalıştım.
Nikâhsız birliktelik konusu da çok ilginçti, onu da hızlıca
geçeyim. Nikâhsız evlilikle ilgili Gülfer’in söylediğinden, resmi
nikâhı reddetmenin Müslüman kadınların da arkasında durması
gerektiği bir şey olduğunu anlıyorum ben.
Katılımcı (b): İmam nikâhını reddetmekten bahsediyor.
Feyza: Bir feminist evliliği ve nikâhı reddedebilir, reddetmese bile
belli bir evlilik ve nikâh ilişkisini reddedebilir ama Müslüman kadın
inancı gereği imam nikâhını kolay kolay reddedemez. Bunların
hepsi feminizmdir, önemli olan onların birbirlerini mağdur edecek
söylemlere kapılmamaları.
Gülfer: Peki, o zaman dindar feministler ikinci, üçüncü eş durumunu
nasıl çözer? Niye bu hiç gündemlerine gelmiyor?
Feyza: Bu çok gündemde aslında… Onu söyleyecektim, o kadar
çok gündemde ki, dindar kadınların en çok konuştuğu konu bu.
Nil: Yeni jenerasyon direniyor buna.
Feyza: Nilgün, LGBT alanında bir eylem yapamamaktan bahsetti.
Bence bu konuda bir yola çıkamadık, belki bir gün öyle bir yola
çıkacak alan da olur, bilmiyoruz, inşallah.
Bir de Öykü’nün samimiyet sorusu vardı. Bu samimiyet meselesi
her türlü sosyal ağda var. Ama dindar kadınlarla konuşurkenki
samimiyet kavramının tam da takiye meselesine atıf yaptığını
düşünüyorum. Takiye kelimesini de politik literatüre kim
soktuysa başımıza bela oldu (Gülüşmeler). “Takiye mi yapıyorsun,
samimi misin?” soru budur. AKP’ye de sürekli sorulan bu
soru, BSÇ’deki dindar kadınlara da hep bu sorulmuştur. “Biz, size
burada destek oluruz ama bunları böyle düşünüyor musunuz,
açık olun,” diye sorgulanıyorduk. Samimiyet tartışmasının maalesef
bu tür bir ima içerdiğini düşünüyorum.
Dilşah’ın “Örtünmeyi tartışmak istiyorum,” demesi çok
önemli. Nilgün de söyledi, örtünmek sadece başını örtmek değil.
Mesela Amine Vedud başörtüsünün zorunlu olmadığını söylüyor,
o konuda tartışılabilecek şeyler var ama hepimiz örtünüyoruz.
Örtünmeyi sadece İslam’ın normları üzerinden konuşmamalıyız.
Bir şey giydiğimiz zaman da örtünüyoruz ve örtünmeyi böyle bir
yerden konuşmak mesela daha verimli olabilir.
Gülnur, örgütlü bir dinin mensupları ile Allahsız olduğunu
söyleyenler arasında “Simetrik bir durum yoktu,” dedi.
Bu Türkiye’yle ilgili bir durum aslında… Birbirimize Sahip
Çıkıyoruz’da ben de bazen tersine bir simetri hissettim. Bazı
şeyleri de dindar kadınlar hiç söyleyemediler. Zor bir ilişkiydi,
bu da samimiyet mevzusundan kaynaklanıyordu ama dindar
Müslümanların olduğu bir ortamda dinle ilişkini, mesafeni,
Allahsızlığını, ateistlik üzerinden ifade edebileceğin bir yer varsa
bence o da ancak böyle yerlerde olabilir, olmalıdır, olamadıysa o
da bir soru işaretidir.
Bir de kişisel tarihimizi yok sayma meselesi var, orada da bir
genelleme tehlikesine düşülebilir diye düşünüyorum Örneğin,
ben birden aydınlanıp “Ben feministim,” demedim. Kendi feminizmimi
düşünmeye başladığım zaman çocukluğuma kadar gidiyorum.
Ya da dindar olmayan insanlarla ilişkilerim, dindar ve dindar
olmayan insanların diyalogu düzleminde BSÇ’de olduğunu,
ondan önce benim hayatımda hiç öyle bir ilişkilenme olmadığını
söylemiyorum ki.
Gülnur: Ben öyle bir şeyi kast etmedim. İslami Feminizm dendiğinde,
İslamcı olan kadınların feminizmi gibi anlaşılmıyor.
İslami Feminizm, başka kuralları olan bir feminizmi öngörüyor.
Dolayısıyla senin kişisel feminist olma deneyimin farklı olabilir
ama demek istediğim bulunduğumuz yapılar içerisindeki değişkenleri
hesaba kattığında o kişisel tarih başka türlü şekillenebiliyor,
onu demek istedim. Sadece feminizm odaklı bir kişisel tarihten
bahsetmiyorum.
Feyza: Her açıdan böyle, belki yanlış anlıyorum ama… Aslında
orada ben çok kişisel, çok öznel konuşuyorum demeye bile gerek
yok. Herkes zaten kendinden konuşur. “Biz dindar kadınlar,” diye
söze başlasa bile böyle bir yerden konuşur, bundan kaçış yok ama
ben senin dediğinden şunu anlıyorum, sen ne kadar farklı bir şey
söylesen de, zaten belli bir tarihin içinden geliyorsun, o tarihi yok
sayamayız. Yanlış mı anlıyorum?
116 117