10EP2Te

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Feminizme Farklı Yaklaşımlar ve Üçüncü Dalga
ortaklaşıyoruz ama bu ortaklaşma nasıl bir ortaklaşma aslında?
Lambda’da ekoloji tartışılıyor, Amargi’de ekoloji tartışılıyor ama
ekolojide LGBT tartışılıyor mu? Kimler, kimleri tartışmayı daha
zorunlu görüyor ya da kimler, neyi daha çok tartışmak zorunda
kalmıyor? Ya da Mazlum-der ile hak arayışında oldukları için ortaklaşabilir
miyim?
Simten: Onlardan bahsetmiyorum ama ben.
Begüm: Peki, hak temelli derken hangi haktan bahsediyoruz? Bir
sürü insan bir sürü hak arayışı içerisinde. Ben hak arayışını feminizm
ya da queer ile aynı özgürleşme yolunda görmüyorum.
İttifaklar meselesine gelince, geçen gün bir arkadaşım bir
toplantıda “Ben bir anarşist, queer feminist olarak kendimi nasıl
tanımlayacağım?” diye sormuştu. Ben aslında farklı hareketler
arasındaki bağların bu bazen bireysel olan bu pratikler sayesinde
kurulacağını düşünüyorum. Queer hareket var, bir de feminist
hareket var, bir de ekolojik hareket var ve bunlar arasında bir ilişki
kur gibi bir şey yok zaten, olmamalı. En başta kendi içerisinde
kapalı örgütlenmeler hayal etmemeliyiz ki onların ilişkilenmesini
de hayal etmemiz gerekmesin. Bu ittifakı kendi bireysel politik
duruşunda taşıyan kişiler üzerinden kurulan ağlar içerisinde aslında
belki biz bu imkanı kullanabiliriz ama onda da yine belirli
olağan şüpheliler arasında dönüp, durup, belirli hak arayışları
içerisinde davranıyoruz gibi geliyor bana.
Simten: Hak temelli siyasetten bahsettiğim zamanlarda
Begüm’ün ifade ettiği gibi bir itirazı hep alıyorum aslında. Hak
mücadelesi derken, liberal bireysel haklardan bahsetmiyorum;
kolektif haklardan bahsediyorum. Teker teker haklarımızdan bahsedemem;
çünkü toplum içerisinde yaşıyoruz, o toplum ne kadar
muhafazakâr olursa olsun, ki toplum başından beri muhafazakâr
bir yapılanmadır muhafazakârlığın tonu ve rengi değişir ama bu
ayrı bir konudur... Sonuçta biz birlikte yaşıyoruz ve bu yüzden
bireysel değil örgütlülük düzeyinde talep edilebilecek kolektif
haklardan bahsediyorum. 19. yüzyıldan itibaren sürekli ezberlerimize
yazılan yaşam hakkından bahsediyorum ve temel haklardan
bahsediyorum. “Girişimde bulunacağım, istediğimi giyeceğim,
istediğimi yapacağım,” gibi bireysel haklardan bahsetmiyorum,
bunlar “hak değildir” de demiyorum, ama hak temelli siyasetten
bahsederken her şeyden önce karnımı doyurmaktan, zarar görmemekten,
barınabilmekten ve insan gibi düşünebilmekten bahsediyorum.
Begüm: Döndük evrensele ama şimdi… (Gülüyor)
Simten: Evet, ama ben zaten modernistim. (Gülüşmeler) Bu tür
bir arayış beni yeri gelecek kimliğini giyim tarzı üzerinden kuran
insanların maruz kaldıkları baskıya karşı, yeri gelecek kimliğini
etnisite temelli kuran insanların maruz kaldıkları baskıya karşı
oluşturdukları hareketleri içerisinde yer almaya götürecektir.
Ama tek tek kişilerin haklarından bahsettiğimizde “Ben bunu
istiyorum, bu da hak,” denilen bir noktaya varılır ki bu benim savunduğum
hak temelli siyasetten hayli uzak bir pozisyondur.
Begüm: Tamam ama örgütlü yürütülen kolektif hak mücadelesinde
de hepimiz ortaklaşamıyoruz ki. Kendi adıma ben her örgütün
yürüttüğü hak mücadelesi konusunda da ortaklaşamıyorum...
Simten: Hakkı tanımlarken evrensel temelde tanımlamamın nedeni
tam da bu zaten.
Gülnur: Fikirlerde ortaklaşıp, ortaklaşmadığımı bilmediğim ya
da yeni olduğum ya da belki de ortaklaşmakta zorlanacağım insanlarla
birarada siyaset yaparken benim kriterim ise, üstünde
mutlak suretle mutabakat sağladığım, itiraz etmeyeceğim noktalar
üzerinden bu ortaklığı kurmaktır. Mesela kürtaj hakkı gibi acil
bir gündem olduğu zaman bu kriteri dikkate alıyorum. Ama bütün
bunları yaparken çok yakın arkadaşlarım beni muhafazakâr
gördü. Benim de muhafazakâr olabileceğini düşündüğüm ama
hiç gocunmadığım, deneyip deneyip, bir türlü de olmaktan kurtulamadığım
bir nokta var. İşin doğrusu hâlâ daha politik olarak
muhafazakâr olarak görünmek pahasına savunduğum şey şu:
Herhangi bir hakkın, talebin, politikanın savunulup, savunulmamasının
yol açabileceği sonuçların değerlendirilmesinde, o politik
hattın belirlenmesinde o hakka, o politikaya, o imkâna ulaşabilme
olanakları en sınırlı olan üzerinden düşünülmesi gerekiyor.
Bununla şunu kast ediyorum. Mesela Begüm dedi ya, “Böyle
bir siyaset cinselliğini orta yerde konuşmak isteyen için kısıtlayıcı
olabilir.” Tercih edilen, istenen tabii ki mümkün olduğunca kapsamlı
bir siyasi dilin kullanılmasıdır ama kabul edelim ki bu çok
zor. O yüzden ben, politik hattımı o alana ulaşma imkanından
en yoksun olan üzerinden belirlemeyi tercih ediyorum. O zaman
bu bana o hakkın savunulmasının ya da savunulmamasının yol
açacağı sonuçların insanlar arasında asimetri yaratmayacağını,
bazen mutlak surette mutabakat sağlayacağım şeylerden de feragat
etmem gerektiğini söylüyor. Örneğin seks işçiliği meselesi;
tercih olarak bunu savunan, “Ben seks işçiliği üzerinden hayatımı
kuruyorum, bunu istiyorum, bununla özgürleşiyorum,” diyen
insanların varlığını kabul ediyorum ama bunun tersi durumdaki
insanların, arkasında örgütlü bir muhafazakârlık olanların üzerinden
politik sözümü kurmayı tercih ediyorum.
Begüm: Nereden kurmayı tercih ediyorsun?
360 361