10EP2Te

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Feminist Ütopyalar ve Politika
cağını ya da olmasını istemediğimizi söylüyoruz ve bunun için de
buradayız.
Dolayısıyla ütopyalar olmadan, olmasını hayal ettiğimiz bir
dünya olmadan politika yapamayacağımızı düşünüyorum. O olmasını
hayal ettiğimiz dünya içerisinde de biz bir başımıza var
olmayacağız veya iki kişi, üç kişi olarak var olmayacağız. Olmasını
hayal ettiğimiz dünyada bir ilişkiler ağı içerisinde yaşıyorsak, benim
seninle ilişkim, benim duvarla ilişkim, suyla ilişkim, hepimizin
birbiriyle ilişkisi, oradan çıkan başka mekanizmalara etkide
bulunuyorsa bütün bu ilişkiler ağının nasıl olacağını düşünmek
zorundayım. O ilişkiler ağının hepsini tarifleyebilen, hepsine dair
düşünceleri, hayalleri olan bir ütopya düşünmek zorundayım.
Buradan şuraya geliyoruz: “Kadınlar nasıl yaşamalı?” sorusu benim
sorum değil. Bütün insanlar olarak nasıl yaşamalıyız? Benim
sorum bu. Ben kadın olarak oranın içinde nasıl yer alacağımın,
kadın olarak o dünyayı nasıl yaratacağımın mücadelesini veriyorum.
Anaerkil dönemden bahsedildi; bununla ilgili, “Neolitik
Devir’de öyle bir dönem var mı, yok mu, yaşanmış mı, yaşanmamış
mı, bu arkeolojik veya antropolojik olarak kanıtlanabilir bir
şey mi?” gibi sorular çok da umurumda değil açıkçası. Çünkü ben
oradan kendimi var ediyorum, hayal ediyorum. Bizim şimdi böyle
olmamız kader değil, öncesinde başka bir toplum düzeni vardı ve
sonrasında da bu toplum düzeni olacak, diyorum. Benim için dışarısı
bu mücadeleyi yürütmeyen, bu mücadelenin içinde olmayan
varlıklar, insanlar bütünüdür ve ben bu mücadeleyi yürütürken
sürekli kendime ve etrafımdaki herkese çağrıda bulunurum.
Gel ve yürüt, kendi durduğun yerden ya da benimle birlikte, ama
bu mücadeleyi yürüt. O dünya nasıl olmuş ya da nasıl olur üzerinden
kadın açısından bakacak olursak kadınla erkek arasında
herhangi bir iktidar ilişkisinin olmadığı, kendi yaşam alanlarını
ve yeteneklerini, becerilerini tanımlayabildikleri ve geliştirebildikleri
ve en basit ilkesi herhangi bir emek biçiminin bir diğerinin
üzerinde iktidar veya baskı unsuru haline gelmediği bir dünya. Ne
insanın doğa üzerinde tahakkümü ne de erkeğin kadın ve doğa
üzerindeki tahakkümü olmasın diye hayal ediyorum, ediyoruz.
Nilgün: “Geçmişte ne iyiydi?” diye bakanlardan değilim, “Geçmişte
ne kötüydü?” diye bakanlardanım. (Gülüyor) Bu yüzden
yeni olanı önermeyi daha doğru bulurum.
Aksu: Geçmiş derken Neolitik Devri mi kast ediyorsun?
Nilgün: Evet Neolotik. Benim için iç/dış çok keskin, iletişimsiz
bir durumu tarif ettiğinden, merkez ve kenar demeyi tercih ediyorum.
İçerisi ve dışarısı yok, dedim. Orta sınıf olan sevgili aka-
demisyen arkadaşımın dediği gibi transeksüel dışarıda kalırken,
örneğin kendisi bir profesör olarak içeride olabilir. (Kahkahalar)
Bütün bu ilişkiler toptan içerdedir ya da dışarıdadır gibi bir şey
yoktur. Fikrimi değiştirmeye de hazırım.
Aksu: Ben bu içerisi/dışarısı meselesini ortaya atarken şöyle bir
şeyden çıkmıştım, hatırlatmak isterim: Siyasetin insanları içeri
çağıran bir şey olması. Kaynakları eşit paylaşmak, eşit temsil, birlikte
hakça yaşamak gibi şeylerle onları içeri taşımak meselesinin
kendisinin problemli olduğunu söylüyordum. Oradan içerisi/dışarısı
kaldı sadece. “Dışarısı var mı?” derken “İçeriye çağırmadan,
girme arzusu olmadan başka bir özgürlük ve politika ilişkisini
ütopya üzerinden kurabilir miyiz?” diye bir şeyden bahsediyordum
ama o kadar bambaşka bir yere geldi ki ben kendi söylediğimi
tanıyamaz hale geldim bu konuşmalarda.
Melissa: Bu Neolitik Çağ tartışmasında ben hep şöyle düşünüyordum:
İllâ geçmişte bir şeyin var olduğuna dair bir kanıtımız
olması mı gerekiyor ki geleceği ona göre tahayyül edelim? Tabii
çok yabancı bir şey değil bu bize çünkü Türkiye gibi unutturma
politikalarının çok güçlü olduğu bir yerde biz de feministler olarak
geçmişi meşrulaştırma zemini haline getirme pratiğine çok
yatkınız. Arkeoloji meselesine geldiğimde tehlikeli sulara gidiyormuşuz
hissine kapılırım hep. Türkiye’de özellikle son yüz yılın
tarihini unutturmak için “Son iki bin yılın tarihine bakalım,”
gibi söylemler hep devreye giriyor. Orada da sanki bunu yeniden
üreten bir söylem varmış gibi hep düşünmüşümdür. Anaerkil bir
toplum hiç olmamış olsaydı bu bugünkü kadın-erkek eşitsizliğini
meşrulaştırır mıydı? Bugün benim bir özgürleşme hareketi içine
girmem için başka bir model olmuş olması gerekiyor muydu?
Neolitik Çağ hikâyesini, özgürleşme mücadeleme ket vuran bir
şeymiş gibi hissediyordum çünkü olmadığı ispatlandığında ne
olacak? Bu beni ilgilendirmez diyordum ama başka bir yerden
bunu söylüyordum. Şimdi Elif “Bu beni ilgilendirmez, bu benim
ütopyam olabilir,” deyince şöyle bir şey geldi aklıma: Ütopya hep
gelecek üzerinden kurgulanıyor ya, geçmişe dair bir ütopya mı
acaba bu? Geçmişin ütopik kurgulaması nasıl bir şey? Bizi bambaşka
bir şeye doğru götürür mü? İkinci bir soru da yine içerisi
dışarısı meselesiyle ilgili. Sanki üç ayrı seviyeden bahsediyoruz,
üç ayrı seviyede de farklı bir dışsallıktan bahsediyoruz, onu çok
netleştiremedim.
Aksu: Üç diyorsan oldukça net aslında. (Gülüşmeler)
Melissa: En başta Platon’daki dışsallığı daha çok bir aşkınlık
olarak almıştım. Sonra siyasetin dışında kalanlardan bahsettik.
Üçüncüsü de benim soracağım bir dışsallık. Ütopyayı edebi bir
526 527