10EP2Te

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Kürt Kadın Hareketi ve Feminizm
riyle (kusura bakmayın, bazı kavramları çok hassasiyetle seçmeye
çalışıyorum) bir kişi çıktı. Tabii herkes alkışladı, analar da alkışladı.
Anaların eller havada, zafer işareti yapıyorlar tabii. Sahnedekinin
sesi kalın çıkmaya başlayınca, ananın eli yavaş yavaş inmeye başladı,
ses bir erkek sesi çünkü. (Gülüşmeler) Elleri yavaş yavaş indi,
indi, ses çok kalın bir erkek sesi. Ama sonra o erkek sesi “Dağdaki
gerillalara da selam gönderiyoruz,” deyince ananın eller birden
havaya kalktı, ciddi söylüyorum. (Gülüşmeler) Ve inanılmaz alkışladılar.
Bu kişinin onun bildiği kadın olmadığını, bildiği erkeğin
kadına dönüşmüş olduğunu (basit bir tanımlama yapıyorum)
fark etti. Sonra da zafer işaretini yükseltti havaya. Analar işte böyleler…
Bu metin bir tartışma metni, üzerinde hep beraber tartışılıp
son hali verildi. Hâlâ tartışılabilir, hâlâ da tartışıyoruz zaten.
Güçlendirmeye, zenginleştirmeye çalışıyoruz. Ama bu metinde
tüm kadın hareketlerinin, kadın çevrelerinin sözünün olması,
eleştirilerinin olması da çok önemli zaten çünkü aylarca tartıştık,
aylarca araştırmaya çalıştık. Her alandan öneriler geldi, tartışmalar
geldi. Benim de metne kendi açımdan eleştirilerim oldu. Tek
merkezli bir metin değil. Mayıs ayında yapacağımız çalıştayda çok
daha hazırlıklı tartışacağız, sizler de davetimizi kabul edip gelirseniz
çok seviniriz.
Katılımcı (c): Roza, Jujin gibi dergilerden bahsedilmediği söylenmişti.
Figen: Roza ve Jujin dergilerindeki arkadaşları ben de tanıyordum,
o dönemde Silivri’de görev yapıyordum. Emekleri, çabaları
gerçekten de saygıyla karşılanıyordu. Belki daha örgütsel boyuta
getirip, mekanizmalarını oluşturabilselerdi güçlenebilirlerdi diye
düşünüyoruz ama o dönemdeki konjonktür gereği hem siyasal
baskılar hem de ekonomik sıkıntılardan devam edemediler. Fakat
jineolojinin hedefi bu zaten, bütün bu tartışmaları da içine alıp,
değerlendirmek.
Hep sistemin baskılarından söz ediyoruz ama daha da önemli
bir sorunumuz var. Biz bunun yerine ne koyacağız? Bunun üzerine
kafa yoruyoruz. “Rahatsızız bu politikalardan, yaşasın devrim!”
mi diyeceğiz sadece? O yüzden yıllardır kafa yoruyoruz.
Konfedaralizm mi olsun? Bağımsızlık mı olsun? Özerklik mi olsun?
Ulusal birliği tartışıyoruz. O kadar çok kafa yorduğumuz ve
mücadele ettiğimiz şey var ki. Ama birini diğerinden daha üstün
tutmuyoruz çünkü yaşamı bir bütün olarak ele alıyoruz. Yaşam
sadece bir kesimin ezilmişliği üzerinden mücadele verilerek giden
bir süreç değil ama bütün ezilmişliklerin kökeninde cinsiyetçiliğin
yer aldığını biliyoruz, bu yüzden de kadın bakış açısını
bilimin merkezine oturtmak zorundayız ama bu bilim egemenlerin
tekelindeki bilim değil. Bu bilim gerçekten toplumun lehine
işleyen ve işletilen bir bilim olmalı.
Bir çatışma alanı olarak “kadın doğası”
Hazal: Şu ana kadar temelde iki mesele var tartıştığımız. Birincisi
daha uzun süre de tartışacağımız “kadın doğası” meselesi. Bu
odada kaç tane feminizm varsa onlarla, bu “kadın doğası” arasında
ciddi bir mesafe var. Feminizmin “kadın doğası”nı benimsemesi
kolay gibi görünmüyor. İkincisi de örgütlenme biçimi. Jineolojinin
var saydığı ve feminizme eleştiri de getirdiği örgütlenme biçimiyle
ilgili bir mesele var ama en önemlisi, jineoloji daha yeni tartışmaya
açılmış bir şey olduğu için, bunu birlikte tartışabilmek adına
ortak zeminler yakalamamız gerektiği ortaya çıktı.
Sevi: Her ne kadar bizim düşüncemiz deseniz de bu tartışmanın
olması ve dilinizin yapıcılığı bunu tartışmaya ne kadar niyetli
olduğunuzu gösteriyor, bu anlamda burada olduğum için çok
mutluyum ve çok teşekkür ederim. Böyle bir dile sahip olmanın
gerçekten yaşanmışlıkların, deneyimlerin sonunda gelen bir şey
olduğu çok açık. Onun için bunu tartışmaya devam etmeyi arzularım,
eminim bu odadaki birçok insan da bunu isteyecektir.
Benim biraz kafama takılan şey az önceki bu “normal
erkek”ten gelen normallik meselesi. Bilimin normalleştirmesi
üzerinden bu “normaller” belki de dilimize çok fazla pelesenk
oluyor. O normalleri sorgulamamızı engelleyenin de bilimin ta
kendisi olduğunu düşünüyorum çünkü bilim normlar yaratarak
ve onları doğallaştırarak tekeller yaratan ya da iktidarı bu şekilde
kuran bir ideolojidir. Bilim zemine, mekâna, farklı iktidar ilişkilerine
göre değişen bir şey iken politika üretme zemininde bilimin
tek ve mutlak gerçeklik olarak alınmasını sakıncalı buluyorum.
Kaldı ki bahsettiğiniz Ana Tanrıça dönemiyle ilgili olarak da,
Çayönü’nde şimdiye kadar çıkan “Neolitik Dönem’de Ana Tanrıça
vardır,” diyen buluntuların, aslında ne kadar ataerkil bir dönemden
geldiği şu şekilde ispatlandı: Çok fazla kil heykelcikler bulunmuş,
hepsi de Ana Tanrıça figürleri fakat geçen sene bulunan
büyük erkek büstlerinin gözünde paha biçilmez taşlar bulmuşlar.
Buradan da şu sonucu çıkarmışlar: “Biz hep Ana Tanrıça dönemi
diyorduk ama demek ki bu Ana Tanrıça heykelleri ikincil önemde
çünkü hiçbir Ana Tanrıça kültü o bulduğumuz erkekler kadar
ihtişamlı değildi. Dolayısıyla bilimi sürekli değişebilen ve zaman
değiştikçe de farklı gerçeklik rejimleri yaratabilecek bir pratik olarak
görmenin jineoloji tartışmalarında da önümüzü açıcı bir etki-
74 75