10EP2Te

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Farklılıklarımızla Yanyana (mıyız?)
Yasemin: 2004-2005 yılları benim için kâbustu çünkü feminist
hareket içinde bir lezbiyen olarak açılıyorum, binlerce kadın benim
adımı duyuyor, ben kimim bilecekler ve ben lezbiyenim diye
benden korkacaklar diye düşünüyordum. Bu türden bir davranışa
maruz kalmadığım halde feminist hareketin bende yarattığı ruh
hali buydu. Buna maruz kalmanız gerekmiyor, mevcut örgütlenme
sana kendini iyi hissettirecek bir olanak sunmuyor, eğer sen
güçlüysen, ayakta kalabiliyorsan, açılmaktan korkmuyorsan lezbiyen
olduğunu söyleyebiliyordun. O dönem feminist harekette
her yere davet ediliyordum, her grup da beni örgütlemeye çalışıyordu
ve ben bunu inanın kötü niyetli falan algılamıyordum ama
bu teklifleri şöyle algılıyordum: Biz ne kadar zengin, demokrat
örgütleriz, ne kadar açığız, bakın aramızda lezbiyen de var. Böyle
hissetmem belki kendi kaygı ve kodlamalarımdan kaynaklanıyordur
ama sonuçta benim bu kaygılarımı ortadan kaldırmayan bir
örgütlenmenin içindeydim.
Bugün geldiğimiz noktanın lezbiyen kadınlar için çok farklı
olduğunu düşünüyorum, geçen süreçte pek çok kadın açıldı.
2002’de lezbiyenler feminist örgüt dâhil, hangi örgütte “Biz lezbiyeniz,”
diye örgütlenebiliyorlardı? Dolayısıyla geçmiş örgütlenme
deneyimlerimde farklılığım bana batıyordu. Ben bu farklılığı
sürekli hatırlıyordum. Farklılığımın tedirginliğini, farklılığımı
vurgulama zorunluluğunu çok hissediyordum. “Ya bir dakika ben
farklıyım,” deme gereği duyuyordum ya da sürekli bana alan açılıyordu
ve bu beni çok rahatsız ediyordu.
“Amargi’de LGBT politikası yapılıyor mu?” diye sordu Esen,
bence allahına kadar yapıyoruz. LGBT politikası yapmak yalnızca
kamusal alana bir şey söylemek değil bence. Bugün ben bir lezbiyen
olarak Amargi’de tam Nükhet’in söylediğini hissediyorum:
Ne lezbiyen olduğumu unutuyorum, ne de hatırlıyorum. Kimse
benimle farklılığım üzerinden ne kadar demokrat olduğunu göstermek
için ilişki kurmuyor. Ya da pozitif ayrımcılık da yapılmıyor
bana. Bu yüzden kendimi Amargi’de çok iyi hissediyorum.
Amargi’de iki kadın öpüşse, iki kadın sevişse, iki kadın ayrılsa, iki
kadın kavga etse kimseye tuhaf gelmez. Ben bunun tam da LGBT
politikası yapmak olduğunu, politika denen şeyin aynı zamanda
kendi yaşamlarımıza söylediğimiz sözler ve yaşadığımız bir şey olduğunu
düşünüyorum. Bu anlamda bu deneyimler çok kıymetli.
Bunu sadece Amargi’de deneyimlemiyorum, artık İFK’da da deneyimliyorum:
lezbiyen olduğumu genelde unutuyorum ve hatırlıyorum.
Bu benim için çok kıymetli.
Şu anda Amargi’ye Kürt kadınlar gelse onlara da aynı şeyi
hissettirerek örgütlenebileceğimizi düşünüyorum. Bunu nasıl
örebiliriz bilmiyorum. Başörtülü kadınlar meselesi başka bir tartışma.
Birlikte örgütlenmeye çalıştığım oluşumların içinde yer aldım
ama tam da İnci’nin dediği gibi bu örgütlenmeler bir yandan
başörtülü kadın diye bir kategori yaratmak anlamına geliyor. Din
ile feminizm arasındaki gerilimli ilişkiden kaynaklı, feministlerle
din tandanslı bir eylemliliğin içinde olmalarını zorlaştırıyor.
Meryem: Kurulurken yazılmış olan Amargi Manifestosu bir süre
sonra bana Kuran-ı Kerim gibi gelmeye başlamıştı. (Gülüşmeler)
Bazı kadınların bir süre ihtiyaç duyduğu bir metindi herhalde. O
ihtiyaç duygusuyla kadınların çok yüksek bir söylem kurduklarını
düşünüyorum. Bu yüksek söylem de uzun süreçte bir şeyleri eksiltti.
Bir de galiba şöyle bir şey yarattı: Savaş, antimilitarizm gibi
Türkiye’nin genel politik gündemine değen sözler söylediği için
o dönem gündeme oturdu gibi geliyor bana. Bugünse bu söylem
aşırı yüksek geliyor.
Bazen çok yüksek söylem hoşuma gidiyor. Bir ara “Amargi’den
misiniz, aaa,” ya da “Amargi şunu şunu diyecek,” gibi bir duruş
vardı. Bu Amargi’nin o toplumda, kurum olmak işe yaradığını
gösterdiği için hoşuma gidiyordu. Ama şu anki hali de farklı geliyor.
İllâ her dönem her şeyi içermektense, tarihsel akış çizgisi
gözümün önünden bir hikâye gibi geçtiğinde farklı bir hikâye oluyor.
Bazen yanlış şeyler bazen de hepimize iyi gelen şeyler oluyor.
Mesela Yasemin “Hem kendi kimliğimi hissediyorum, hem de
hissetmiyorum,” diyor ya ama bazı kadınlar da farklı nedenlerle
Amargi’den ayrılıyor. Sonuç itibariyle böyle yüksek söylemlerin
olmaması da hoş geliyor. Bunu vurgulamak istedim.
Benim olduğum ilk dönemde, feminizm dersleri, 80’ler ve
90’lardaki feminist örgütlenme deneyimlerinin konuşulduğu seminerler
düzenledi. Bu etkinliklerle kadın politikası veya feminist
politikayı anlamaya çalıştık sonra da daha çok Queer Feminizm
ağır bastı gibi geliyor bana. İki üç yıldır Queer Feminizm Amargi’de
biraz hissettirdi kendini.
Ülkü: Bir de Amargi’de son dönemde farklılık da azaldı gerçekten.
Genelde genç, otuzlu yaşlarda, yüksek lisans yapan bir profil
var artık. (Kıkırdaşmalar) O yüzden kendi deneyimini anlatma
olayı da ortadan kalktı, herkes bir şekilde ne bildiğini anlatıyor.
Sevi: Bu biraz ağır bir itham oldu bence, bunu da belki ayrıca tartışmak
gerekebilir. Tabii ki burada bitecek bir tartışma değil ama
bir başlangıç diye umuyoruz. Belki bunu ilerletebiliriz forumlarla.
Nükhet: Hem akademisyen hem feminist olunabilir, demek istiyorum.
Gülkan: Ben alakasız bir yere sıçrayacağım. Queerden baktığında
ittifakı farklı kimlikler arasında kurulan ortaklık olarak değil, bir
400 401