10EP2Te

Feminist Ütopyalar ve Politika
“Yeni bir dünya yaratmak için, eski bir
tanesiyle başlamalısınız, elbette. Bir
dünya bulmak için belki de bir başkasını
kaybetmelisiniz. Belki de siz kaybolmalısınız.
Yenilenmenin dansı, dünyayı
yaratan dans, şimdiye kadar hep bir şeylerin
kıyısında icra edilmiştir; kıyısında
ve sisli...”
Ursula K. Le Guin
Yasemin: 19. yüzyıldan itibaren modern ütopyalar ve feminist
ütopyalardan birkaç örnek vererek ütopyaların genel özelliklerini
anlatmaya çalışacağım.
“Ütopya nedir?” dediğimizde aslında hepimiz biliyoruz, çok
kabaca, bugünün toplumunun siyasal yapısını eleştiren ve gelecekte
ya da başka bir yerde var olan daha iyi bir toplum tasarımı
diyebiliriz. Bugün bahsedeceğim ütopyalar esas olarak Batı ütopyaları.
Çin’de, Hindistan’da veya Osmanlı’da da ütopyalar yazılmış
fakat Doğu’da ütopyaların yazıldığı uzun süre reddedilmiş.
Batı ütopyaları derken de sadece coğrafi bir yeri kastetmiyorum
daha çok edebi bir gelenek olarak birbirleriyle etkileşen, yüzyıllar
boyunca yazılan bir türden bahsediyorum. Mesela Edward
Bellamy’nin 1887’de yazdığı Geçmişe Bakış 1 diye bir ütopyası var.
Bu kitaptan etkilenerek ya da eleştirerek yazılan yaklaşık yüz elli
kadar ütopya ya da eleştiriler var.
1 Bellamy, Edward, (2011), Geçmişe Bakış, (çev. Fahri Yaraş), Say Yayınları, İstanbul
503