10EP2Te

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Kürt Kadın Hareketi ve Feminizm
Güneş: Kabul etmiyoruz, illa ki öyle bir şey yok.
Figen: Doğa yaşamın bir bütünleyicisi, ikisini bir bütünlük içerisinde
ele alıyoruz. Toplumsallaşmayı kabul ediyor muyuz? Bugün
yaşadığımız toplumsallaşma bir gerçeklik değil mi? Yaşamın bir
gerçekliğidir, bunun bir doğal süreci vardır ya da bunun bir müdahale
süreci vardır. Dolayısıyla bu kavramların yine tartışılması gerekiyor.
Benim bildiğim kadarıyla tek bir feminizm yok, öyle değil
mi? Eleştirilerimiz de tek bir feminizme karşı değil zaten. Ama
feminist akımların bugüne kadar neden hayal ettiklerini gerçekleştirmekte
başarılı olamadıklarına dair yaptığımız tespitlerin de
temelinde bu yatıyor işte.
Feminizm ne istediğini biliyor ama bunun toplumsal boyutu
ve mekanizması konusunda çok dağınık ya da eksik kalıyor. Biz
feminizme eleştirel baktığımızda onu hiçleştirmiş olmuyoruz.
Ama feminizmin bir sistemleşme problemi olduğunu düşünüyoruz.
Yaşamın her alanına, siyasete, ekonomiye, sanata, kültüre
kadın bakış açısıyla müdahil olmak, hatta bunun öncülüğünü
yapmak istiyoruz. Bugün Kürt hareketinde özerklik tartışmasında
bunun kadın öncülüğünde gitmesi gerektiğini savunuyoruz çünkü
kadın bakış açısının olmadığı yerde iktidar konuşuyor diyoruz.
Belki bizim iktidara bakış açımız da tartışılabilir ama aslında bu
bizim için çok tartışmasız bir şeydir: İktidar güçtür, tekeldir, egemenliktir.
“Doğal toplum var mıdır, neolitik dönem var mıydı/yok
muydu?” gibi tartışmaların bilimsel düzlemde tartışılması gerektiğine
de inanıyorum. Bu kadar çok kazı araştırma yapıldı, bu
kadar çok tez hazırlandı ama yapılan her arkeolojik kazı yeni bir
şeyler getirecektir. Ama kadınlar cephesinden “Anaerkil dönem
var mıydı, yok muydu?” tartışmalarını çok anlayamıyorum çünkü
doğal toplum sürecine ilişkin elde çok fazla bilgi var. Örneğin bize
yarım saat uzaklıkta Çayönü var, Ergani’de. Mağaralar var, kazılar
yapılmış, taşları oyulmuş, çanak çömlek yapılmış, kadın figürleri
var, elimize bir sürü belge geçiyor bu kazılardan. Anaerkil kavramını
çok da sevmiyoruz, fazla da kullanmayız, bu metinde de bir
kere geçiyor, biz ona anaerkil demekten ziyade “Doğal işbölümünün
yaşandığı toplum,” diyoruz. Bizim dediğimiz şu: Kadının o
süreçte düzenleyici olduğuna, bunu da adaletli bir şekilde yerine
getirdiğine inanıyoruz çünkü o dönem savaş yok, talan yok, tecavüz
yok, kavga yok, kâr yok.
Güneş: Bu da acaba tarihe ütopik bir bakış mı? Çünkü bunların
hiçbirini tam bilmiyoruz…
Figen: Araştırmalar bize bunu söylüyor ama böyle de umut ede-
biliyorsunuz, böyle de olabileceğini düşünebiliyorsunuz aslında
çünkü o dönem henüz artık mal yok. Düşündüğüm zaman mesela
eğer topladığımız yiyecekler her birimize yetiyorsa, ben Hazal’la
ne için kavga edeyim? Ya da ordu yoksa, dincilik yoksa, bilimcilik
yoksa ben Hazal’la neden kavga edeyim?
Eda: Ama siz şu anın gözüyle bakıyorsunuz.
Figen: Hayır, o günün gözüyle bakıyorum aslında. Öyle hayal ediyorum
ama sonuç itibariyle fazla ürünün ve kârın beraberinde getirdiği
bir durum var. Cinselliğin de insanlık tarihinde çok ciddi
bir problem olduğunu düşünüyoruz. Kadın bedeninin, kadına yönelik
bakış açısının da problemlerden biri olduğunu düşünüyoruz.
Biz kadının elinden çalınan bir doğası olduğuna inanıyoruz.
Diyorlar ya Tanrı Enki, Tanrıça İnanna’dan 104 Me’sini 3 , icadını
çalmış, kurumları, kuralları, etik anlayışlarını çalmıştır oradan.
Kadınlar olarak çalınan bir sürü değerimiz var. Bunun anlamı biz
erkeklerden çok daha üstünüz demek değil ama bizim doğayla,
toprakla olan bağımız belki de doğal işbölümü gereği üstlendiğimiz
o işlerden kaynaklı olarak daha güçlü ve bu bağdan dolayı
gerçekten bizim duygusal zekâmız daha baskındır. Ben duygusallığın
olumsuz olarak ele alınmasına da karşıyım; duygusal zekâyı
sistemin tanımladığı gibi saflık, ağlamak falan olarak ele almıyoruz.
Ama analitik zekâ erkekte gelişmiştir diyoruz çünkü analitik
zekâda düz bir doğru vardır. Detayını görmez, hedefe gider.
Bugün erkeğin elindeki siyaset de öyle değil midir? Kürt Kadın
Hareketi olarak yaşamın her alanına dair söyleyecek sözümüz var
bizim. Sadece kadın sorununa ilişkin değil, siyasetteki ya da eğitimdeki
ya da kültürdeki ya da basındaki… Mesela bugün JINHA
diye bir kadın haber ajansı kuruldu, kurulmak zorundaydı çünkü
bugünkü basın anlayışı, bugünkü medya anlayışı tamamen erildir.
Jineoloji kavramını iktidar olma, bir hegemonyanın kendi tekeline
alma çabası ya da homojenleştirme olarak ele aldığımızda
o zaman sorunun çözümünü de aslında biraz muğlâklaştırıyoruz
gibi geliyor. Jineolojinin amacı bilimi tekeline almak değil, var
3 Sümer mitolojisinde önceleri Ninhursak, sonraları Inanna ve ardından etkilediği
Akad mitolojisinde ise İştar adıyla bilinen tanrıçadır. MÖ 2500’lü yıllara ait olduğu
tahmin edilen bu mitolojik hikâyede, Me diye tarif edilen, sanat, zanaat ve diğer
yetenekleri de kapsayan bir kutsal hediyedir. Tanrı Enki, bunları Tanrıça Inan-
na’dan çalarak kontrol altında tutmak istemektedir. Kadının toplum kurucu
değerlerini çalmak isteyen (zaman zaman da çalmış olan) Tanrı figürü erkek iktidarı
temsil etmektedir, diye yorumlanır. Ayrıntılı bilgi için: http://www.ozgurgun
dem.com/index.php?haberID=10195&haberBaslik=Kurnaz%20Tanrı%2Enki%2
0ve%20yaralı%20Tanrıça%20İnanna&action=haber_detay&module=nuce
70 71