10EP2Te

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Radikal Feminizm
feminist hareketin önemli isimleri ve avukat kadınlar ona sahip
çıkıyorlar, davalarına giriyorlar. Andy Warhol’u vurduktan sonra
feminist hareketle tanışıyor, feminist hareket ona sahip çıkıyor.
Bu süreçte akli problemleri var ve daha sonra bir otelde yalnız başına,
zatüreden ölüyor. Çok acıklı bir sonu oluyor.
Biyolojimiz de değişebilir
Bir sonraki kadın, artık adı ve eseri telaffuz edildiğinde radikal
feminizm kavramının da telaffuz edildiği kadın: Shulamith
Firestone.
Onun da 1967’de yazdığı okumadıysanız çok şey kaybedeceğiniz
bir eseri var: Cinselliğin Diyalektiği4 . Shulamith Firestone’un kitabı
Türkiye’de Cinselliğin Diyalektiği: Kadın Özgürlük Davası
olarak çevrildi. Asıl adı Kadın Devrimi Davası (Case of Feminist
Revolution). Bu adı nedense Payel Yayınları uygun görmemiş.
Firestone 1945, Kanada doğumlu, çok dindar Yahudi bir ailenin
kızı, hatta erkek kardeşi haham. Resim eğitimi almış, zaten
ileriki yıllarda hayatını ressam olarak devam ettiriyor. Bir sürü konuda
çok okumuş birisi; Marx’ı da, Engels’i de okumuş, Freud’dan
da çok etkilenmiş ve bütün bunlardan aldığı bilgiler ve ilhamla
Cinselliğin Diyalektiği kitabını yazmış.
Cinselliğin Diyalektiği’nde Firestone’un biyolojik bir öngörüsü
var: ileride siber teknik olacak, doğum kadın bedeninin dışına
çıkarılacaktır. Bildiğiniz gibi, o zaman çok saçma gelen bu
fikir aslında şu anda tartışılıyor. Shulamith Firestone’un birkaç
açıdan önemi var. Birincisi: Klasik Marksist Teori’de, proletarya
var, burjuvazi var ve bunların arasında burjuvazinin proletaryayı
sömürdüğü bir egemenlik ilişkisi var. Firestone bu egemenlik
ilişkisi ile kadınlarla erkekler arasındaki ilişki arasında doğrudan
analoji kurar. Firestone’a göre kadınlar ile erkekler arasındaki egemenlik
ilişkisinin kaynağı, biyolojik farklılıklardır ve bu farklılıkların
en önemlisi de kadınların doğum yapabilmeleri, erkeklerin
ise yapamamasıdır. Erkekler ile kadınlar arasındaki çatışmaya son
vermek için ise başta kadınlar ile erkekler arasındaki bu biyolojik
eşitsizlik olmak üzere bunu yaratan bütün sistem ortadan kaldırılmalıdır.
Bütün sistemi bu şekilde hedef aldığı için de bunun
adı Radikal Feminizm oluyor. Yani radikal feminizm lafı artık
1967’lerde Firestone Cinselliğin Diyalektiği’ni yazdığında kullanılmaya
başlanmış bir tanım. Toplumun geneline ve insan biyolojisi-
4 Firestone, Shulamith, (1993), Cinselliğin Diyalektiği, Payel Yayınları, (çev.Yurdanur
Salman), İstanbul
ne yaptığı bu sorgulama önemli çünkü insan biyolojisi biliyorsunuz
hiç tartışılmayan bir şey; çünkü nasıl doğduysak öyleyizdir(!)
Bu tartışmayı o yıllarda yapmış olması çok önemli.
Arzular da sorgulanabilir
Firestone’un ardından, ABD’de en az onun kadar etkili olan bir
başka yazar var. Çok daha az tanınan bir kadın, bildiğim kadarıyla
hiçbir eseri Türkçe’ye çevrilmedi: Andrea Dworkin. Andrea
Dworkin 1946 doğumlu, Firestone’dan bir yaş küçük. O da
Yahudi bir ailenin kızı. Dik başlı bir kız. Küçükken Hıristiyan
okulunda ona bir Hıristiyan ilahisi söyletmek istiyorlar, itiraz
ettiği için okul yönetimiyle başı derde giriyor. İlerleyen yıllarda
Vietnam Savaşı karşıtı eylemlere katılıyor. O eylemlerin birinde
gözaltına alınıyor. Gözaltındayken ağır bir genital muayeneye
maruz kalıyor ve sonrasında ağır kanama geçiriyor.
Maruz kaldığı bu muayene hakkında basının önünde ve mahkemede
konuşuyor. Andrea Dworkin’in hayatında, bu tür cinsel
müdahaleler, cinsel saldırılar, cinsel şiddete maruz kalma çok belirleyici
bir rol oynuyor. Üniversitedeyken insan hakları, Vietnam
gibi konularda çok aktif bir kadın.
1960’lı yılların ikinci yarısında Amerika’nın dışında bir dünyayı
keşfetmeye karar veriyor. Doğu Ekspresi’yle Atina’ya, Paris’e,
Amsterdam’a gidiyor… Amsterdam’da komünlerde yaşarken bir
anarşistle evleniyor; bu adamdan ağır şiddet görüyor. Adamdan
şiddet görünce ondan kurtulmak için sokakta yaşamaya başlıyor
ve bu süreçte zaman zaman seks işçiliği yapıyor. Bu arada kocası
Dworkin’i takip ediyor. Dworkin ondan kurtulmak için ABD’ye
dönmek istiyor fakat parası yok, işi yok… Bir eroin tüccarıyla anlaşıyor,
adam ona bin dolar verecek, Amerika’ya uçak bileti alacak
o da bunun karşılığında bir bavul dolusu eroini Amsterdam’dan
Amerika’ya götürecek, böylece kocasından kurtulmuş olacak. Bu
işe girerken kafasında şu var: “En kötü hapse girerim, yine kocamdan
kurtulurum.” Maceracılığı görüyor musunuz? Fakat eroin taşıma
işi yatıyor, adam buna para vermiyor ama uçak biletini veriyor
çünkü uçak bileti zaten alınmış ve böylece ABD’ye dönüyor.
ABD’ye döner dönmez kadın hareketiyle tanışmaya başlıyor. O
dönem kadın hareketinin alevlendiği yıllar…
Dworkin’in esas ünü konuşmacılığı, çok ünlü bir konuşmacı…
Bir hatip olarak Malcolm X’le kıyaslanıyor. 1978 yılında Take
Back the Night (Geceyi Geri Alalım) diye bir yürüyüş yapıyorlar.
Bu yürüyüşte şehrin bütün pornografik malzeme satılan, seks
hizmeti verilen bölgelerini basıyorlar. O yürüyüşü başlatan, ünlü
14 15