BEZBEDNOST SAOBRAŃAJA – uőbenik –

8.5. Najznaåajniji tragovi saobrañajne nezgode: znaåaj i obrada
Saobrañajni znaåaj tragova koåeça je ogroman i sastoji se u sledeñem:
– ako smo na licu mesta naãli tragove koåeça i utvrdili da potiåu od datog
vozila to znaåi da je to vozilo bilo forsirano koåeno. Meœutim, ako nismo
naãli tragove koåeça to ne znaåi da vozilo nije bilo koåeno, pa åak ni da
vozilo nije forsirano koåeno, 9
– na osnovu poloæaja traga koåeça lako se odreœuje poloæaj vozila u svim
trenucima posle zapoåiçaça koåeça (putaça vozila),
– na osnovu duæine tragova koåeça saobrañajno-tehniåki veãtak moæe izraåunati
brzinu vozila neposredno pre zapoåiçaça koåeça i u svim pozicijama
posle toga, 10
– na osnovu pruæaça traga koåeça moæe se odrediti pravac kretaça vozila
i neposredno pre koåeça,
– na osnovu izgleda i meœusobnog poloæaja tragova koåeça i drugih tragova
i predmeta, moæe se na licu mesta odrediti smer kretaça vozila, i to:
– Ako vozilo nije pomerano posle nezgode (zatekli smo vozilo i tragove
koåeça), onda se tragovi koåeça nalaze iza vozila koje je koåilo,
– Ako je vozilo pomereno, ali postoje tragovi koåeça levih i desnih toåkova
(iste osovine), onda se smer kretaça moæe odrediti i na osnovu
meœusobnog poloæaja tragova koåeça. Poåeci tragova koåeça levog i
desnog toåka iste osovine nisu u istoj visini (veñ su smaknuti), a zavrãeci
tragova su u istoj visini. Ovaj kriterijum ne mora biti vaÿan, ako vozilo
nije stalo.
– Konaåno smer kretaça se moæe odrediti i na osnovu samo jednog traga
koåeça. Na poåetku traga koåeça zacrçeçe je postepeno, a na zavrãetku
trag se oãtro prekida. Ovaj kriterijum je korektan i ukoliko vozilo nije stalo
na kraju tragova koåeça. Naime, vreme otkoåivaça je krañe od vremena
zakoåivaça. Zato je duæina slabije zacrçenog traga u fazi otkoåivaça
kraña od duæine traga iz faze zakoåivaça.
– Na osnovu izgleda poåetka traga koåeça, veãtak moæe zakÿuåiti kako je
vozaå reagovao koåeçem (naglo – refleksno ili leæerno – polako).
– Na osnovu izgleda i meœusobnog poloæaja zavrãetaka tragova koåeça,
moæe se odrediti da li se vozilo zaustavilo ili samo prikoåilo (pa nastavilo
kretaçe), i to:
– ako se tragovi koåeça zavrãavaju oãtro i u istoj visini (ravno), onda se vozilo
koåeçem zaustavilo i
– ako se trag koåeça zavrãava postepeno i smaknuti, onda je vozilo samo
prikoåeno, pa nastavilo voæçu,
9 Vozila se veoma åesto zaustavÿaju neforsiranim koåeçem, pa ne ostavÿaju nikakve tragove. Vozila sa
ABS i pri forsiranom koåeçu ne ostavÿaju lako uoåÿive tragove. Konaåno, åeste su situacije kad vozilo
ostavi slabo uoåÿive tragove koåeça, pa ih na licu mesta ne moæemo da naœemo.
10 Kinetiåka energija se, u procesu koåeça, pretvara u rad sila koåeça, pa se jednostavno pokazuje da je
brzina izgubÿena pri koåeçu pribliæno jednaka: v = 2bs, gde su: b – realizovano usporeçe koje odreœuje
veãtak, a s – ukupna duæina najduæeg traga koåeça.
239
8. ELEMENTI SAOBRAÑAJNE TRASOLOGIJE