Zbornik Mednarodnega literarnega srečanja Vilenica 2004 - Ljudmila

Krzysztof Varga
włoskich muzeach, choć docierał do mnie tylko huk fabryk industrialnych
miast; tęskniłem do szkiców o holenderskim malarstwie, choć napotykałem
jedynie najzwyklejsze graffiti. Chwile spokoju przychodziły w jasnych
lodziarniach, gdzie lekką ręką wydawałem niewielkie pieniądze na tak
wiele obiecujące nazwy: straciatella, tiramisu, zabaione. Zbyt często jednak
odchodziłem zawiedziony. Mój zawód polegał na odczuwaniu zawodu,
jeśli wolno mi na takie proste gry słowne, ale mogę sobie chyba na nie
pozwolić, bo coś mi się w końcu należy za to, co traciłem, gdy każdego
zmierzchu wyczekiwałem z nadzieją następnego dnia, by nieodmiennie
stwierdzać, że żaden nic nowego nie przynosił.
Idąc w ślad zbieraczy białej broni i cennych monet, kolekcjonowałem
smaki i konsystencję lodów, zachowując je w wiernej pamięci kubków
smakowych, tak jak trzyma się na twardym dysku komputera bezcenne
pliki. Tak jak odkrywcy, którzy na zapomnianych strychach i w zasypanych
piwnicach znajdują zaginione obrazy mistrzów lub rozsypujące się
rękopisy zabitych na wojnie poetów, natrafiałem na miejsca, w których
sprzedawano lody w kulkach, unikałem (jestem człowiekiem pewnych
zasad) lodów na patyku, nawet tych polanych czekoladą i oklejonych
skrawkami arachidów. Byłem zarazem wyrafinowanym smakoszem i
beznamiętnym zawodowcem, który swe poczucie dobrego smaku zaprzągł
do niewolniczej pracy, każąc mu zapomnieć o przyjemności. Poznałem
lodziarniową topografię miasta, wiedziałem, gdzie są najlepsze lody w
klasycznie eleganckich smakach wanilii i czekolady, a gdzie warto
próbować smakowych ekstrawagancji o nazwach jak z kiczowatych filmów
o romansach w tropikach. W poszukiwaniu nowych atrakcji dotarłem
nawet do ekskluzywnych restauracji, których pretensjonalność na
przemian raziła mnie lub wywoływała ataki cichego rozbawienia. Ale to
właśnie w tych nieznośnych miejscach znajdowałem nowe cudowności o
nazwach równie przesadnych jak wystrój wnętrz: »Powiew lata«, »Noc na
Tahiti«, »Owocowe szaleństwo«, »Baśń tysiąca i jednej nocy«, »Sen nocy
letniej«, i o smakach, których wciąż nie jest w stanie oddać literatura, bo
cóż ona może oddać, skoro tak naprawdę nic nie istnieje?
Poznawałem językiem strukturę lodów, ich nietrwałą mleczno-owocową
materię; wiedziałem, że akurat w tej lodziarni truskawkowe są
miękkie jak bita śmietana, a wiśniowe przypominają bardziej – i w wyglądzie,
i w samym smaku – zamrożoną krew, którą w dzieciństwie, spływającą
z nosa, tak często połykałem, tę prawdziwą krew (to brzmi
niepokojąco), tyle że hojnie rozcieńczoną wodą (co jeśli nie śmieszy, to
przynajmniej uspokaja). Za rogami nie znajdowałem kobiet mojego życia,
nie wpadałem w objęcia dawno niewidzianych przyjaciół, nie spotykałem
żadnego przeznaczenia, ale natykałem się jedynie na lodziarnie. Wiedziałem,
że w następnej lody o nazwie malaga smakować będą jak zimna kawa
capuccino z torebki o smaku rumowym, a te o nazwie sułtańskie przypominać
muszą capuccino brandy z tej samej fabryki chemicznych erzaców.
W innej zaś bananowe rozpływają się zbyt szybko, nim zdąży do nich
dotrzeć koniuszek niecierpliwego języka, a z ich smaku na dłużej niż
chwilę pozostaje tylko wspomnienie dziecięcej pasty do zębów, tak jak
415