Nr 608, styczeń 2006 - Znak

TEMATY I REFLEKSJEczasów komunistycznej cenzury, bo dzisiaj w gazetach i telewizjimowa tylko o aferach, przemocy i rozwiązłości, a wtedy jakże byłomiło i spokojnie? „Od początku świata ludzie dążyli do wolnościi szaleli z radości, ilekroć ją tracili” – pisał Emil Cioran jeszcze nakilka lat przed książką Fromma. Czy nie jest z wolnością tak jakz Prawdą ze starej przypowieści? Człowiek nade wszystko pragnie jąpoznać, zrywa z niej kolejne zasłony, ale gdy już objawi mu się nareszcieNaga Prawda, blask od niej bijący, uśmierci go albo przynajmniejoślepi, bo nasz słaby rozum i grzeszna dusza nie są zdolne sprostaćwyzwaniu najprawdziwszej prawdy. Albo jak w biblijnej przypowieścio rajskim owocu wiadomości dobrego i złego – Adam z Ewąnie byli wolni, bo obowiązywał ich zakaz. Byli jednak szczęśliwi i –jak się wydawało – zaspokojeni. Dopiero niepohamowana babskaciekawość i szatańskie podszepty Węża doprowadziły do złamaniatabu: zdobyli wolność, ale utracili raj. Wraz z wolnością pojawił sięgrzech, trud codziennego istnienia, a po nim śmierć.Uświadomiona konieczność?Jeśli w imię swojejwolności wypuszczę ściekina posesję sąsiada, tokimże jestem: egzekutoremwolności czy już tylkoagresorem?Wolność wyobrażamy sobie właśnie jako swobodę – uwolnienieod zakazów i cudzej ingerencji. Jestem wolny, bo robię, co chcę.Państwo jest wolne, bo nie podlega silniejszemu od siebie mocarstwu.Wszystko to prawda, ale czy Saddam Hussajn albo komunistyczniwładcy Kuby i Korei Północnej reprezentująwolność niezawisłych państw? „To dyktatorzy!”– odkrzykną zwolennicy demokracji. AleHitler był wybrany demokratycznie, w komunizmiezaś jeszcze przykładniej odbywały sięwybory i zbierał parlament. Jeśli w imię swojejwolności – bo przecież robię, co zechcę – nastawięna cały regulator moją ulubioną muzykę albo wypuszczę ściekina posesję sąsiada, to kimże jestem: egzekutorem wolności czy jużtylko agresorem?Nie ma nieograniczonej wolności – zgodzą się wszyscy. Człowieknie żyje w próżni, wolne państwa mają równie wolnych sąsia-135