Nr 608, styczeń 2006 - Znak

88STANISŁAW KRAJEWSKIwieść o tym, jak Wojtyła – krótko po wojnie, kiedy był jeszcze młodymksiędzem – odmówił ochrzczenia żydowskiej sieroty, zalecającjej opiekunom, żeby najpierw spróbowali porozumieć się z krewnymidziecka. To wskazuje na niezwyczajną wrażliwość w sprawie, którajest kluczowa dla wszystkich Żydów zaangażowanych w swoje żydostwo.Obawa przed nawracaniem (czy nawet niewyrażonym oczekiwaniemnawrócenia) była bowiem zawsze podstawowym składnikiemżydowskiej podejrzliwości wobec chrześcijan.Smuci mnie, choć może nie powinno dziwić, że Żydzi w niewielkimtylko stopniu doceniają skalę zmian w podejściu Kościoła katolickiego(i wielu Kościołów protestanckich) do Żydów. Niektórzyw ogóle o tych zmianach nie wiedzą, inni podkreślają, iż – mimozmiany stylu – aktualne pozostają główne źródła antyżydowskichpostaw. Ewolucja żydowskiego nastawienia do chrześcijaństwa jednaknastępuje. Trudno wprawdzie określić jej zasięg, ale całkiem niedawnopojawiła się publiczna wypowiedź, która pokazuje, iż – wyłączająckręgi całkowicie tradycjonalistyczne – uznanie dla chrześcijaństwajest wśród Żydów wyraźne. Myślę tu o deklaracji Dabru emet,którą w roku 2000 podpisało ponad 200 żydowskich teologów, rabinówi intelektualistów. Ów dokument, pełen szacunku dla chrześcijaństwa,stwierdza, że Kościół może być traktowany po braterskujako wielki sprzymierzeniec Żydów. Omawiana deklaracja jest tekstemo charakterze teologicznym, czyli czymś, do czego od dawnanawoływali niektórzy Żydzi zaangażowani w dialog. To prawda, żespotkała się ona wśród wielu Żydów z niezrozumieniem i krytyką,niemniej – moim zdaniem – podobnie jak soborowa deklaracja Nostraaetate zarówno wyraziła, jak i zaczęła kształtować nowe postawychrześcijan wobec Żydów, tak deklaracja Dabru emet odzwierciedlazmiany, a zarazem ułatwi Żydom pozytywne mówienie o chrześcijaństwieoraz wpłynie na przyspieszenie ewolucji postaw wieluosób. Bez wątpienia Jan Paweł II bardzo przyczynił się do utrwalaniapostawy usprawiedliwiającej ten pozytywny stosunek Żydów wobecchrześcijaństwa.Jak wiadomo, ten papież odmienił sposób funkcjonowania StolicyApostolskiej. Sam jeździł po świecie, wielokrotnie spotykał sięz Żydami – i zawsze były to dla uczestników owych spotkań ważne