Nr 608, styczeń 2006 - Znak

ZDARZENIA – KSIĄŻKI – LUDZIEoznacza, że duchowy świat Halíka jest niezachwiany. Jak wyznaje – cozbliża jego książkę do Confessiones świętego Augustyna – jego wiarachwiała się często, ale „w tym zachwianiu był Bóg”. Jego wiarą chwiejąnie pokusy ze strony nowożytnego racjonalizmu, lecz „cześć dla Tajemnicy”,której nie sposób wyrazić za pomocą patetycznych słów. Chwiejenią świadomość niezgłębionej przepaści między nieprzenikalnością Bogai nieumiejętnością wysłowienia, kim On jest. Halík nie wątpi o istnieniuBoga, o Jego dobroci i obecności w świecie. Jego wątpienie – które nazywa„siostrą wiary” – wynika ze świadomości granic poznania i rozumieniaBoga. Istnieje bowiem – jak zauważa – niebezpieczeństwo, żeposługując się wyłącznie własnym wizerunkiem Boga, który jest zawszeniepełny, zamkniemy Go w nim, obojętniejąc na inne możliwe wizje.Chwiejność, którą ma na myśli Halík, nie jest tchórzliwa, pochodzi bowiemz samej głębi rzeczywistości. Chrześcijaństwo nie jest systememskostniałych zasad, pełne jest bowiem – jak stwierdza Benedykt XVI –nieodkrytych jeszcze wymiarów. Pozostaje ono ciągle żywą i aktualnąpropozycją dla współczesnego człowieka, otwartą na improwizację, ponieważjej źródłem jest Bóg kryjący w sobie i objawiający ciągle nowewymiary. Halík doskonale czuje tę wizję chrześcijaństwa. To rozumieniechrześcijaństwa znaleźć możemy również w myśleniu ks. Józefa Tischnera,który w Przekonać Pana Boga mówi:Dotychczas chrześcijaństwo było niczym partytura, wedle której graliśmynasze życie. Mieliśmy przykazania, trzeba się było tylko ich trzymać. Św. Pawełmówi co innego: człowiek jest istotą dynamiczną, uwikłaną w zło i usiłującąznaleźć sposób na jego przezwyciężenie. O ile pierwsza wizja zakłada obrazczłowieka jako istoty posłusznej prawu, o tyle druga widzi w nim istotę twórczą.Musimy nauczyć się być chrześcijanami na sposób twórczy.W tym też sensie religia (słowo to wywodzi się od re-legere, re-lecture)jest czytaniem na nowo naszej historii, historii człowieka i świata w nowymkontekście, reinterpretacją dokonującą się w rzeczywistości torpedującejswą niejednoznacznością i napędzającej swym dynamizmem. Poznającsiebie w całej złożoności – wydaje się sugerować Halík – możemypoznać Boga, zgodnie z maksymą św. Augustyna: „Boga znajdziesz tylkopoprzez poznanie samego siebie”, dlatego też nowym stylem mówieniao Bogu czyni autobiografię, rodzaj teologii duchowej pisanej życiem.Co dzieje się, gdy wiara po drodze gubi wątpliwość? Wiara i wątpliwośćpotrzebują siebie nawzajem, jak biblijne siostry – Marta i Maria.Gdy wątpliwość porzuci wiarę, popaść może w rozpacz lub cynizm; kie-155